State-X New Forms 2011: woensdag 14 december

Heksen, house en angsthazen

Frank Veldkamp ,

In de grote zaal van de Adventistenkerk verzorgt de Franse stemartiest Ghédalia Tazartès live de soundtrack voor een stomme film uit begin vorige eeuw. Aansluitend treden in de kleine zaal, voor de gelegenheid omgedoopt tot ‘haunted hall’, drie acts op die het labeltje ‘witch house’ opgeplakt krijgen.

Heksen, house en angsthazen

In de grote zaal van de Adventistenkerk verzorgt de Franse stemartiest Ghédalia Tazartès live de soundtrack voor een stomme film uit begin vorige eeuw. Aansluitend treden in de kleine zaal, voor de gelegenheid omgedoopt tot ‘haunted hall’, drie acts op die het labeltje ‘witch house’ opgeplakt krijgen.

In 1922 verschijnt de film ‘Häxan’ van regisseur Benjamin Christensen. De documentaire verhaalt in stilte over hekserij door de eeuwen heen en bevat voor die tijd heftige en angstaanjagende beelden. De combinatie van verschillende cinematografische stijlen maakt de film een lust voor het oog. De titelkaart met de tekst “We no longer sit in church staring terrified at the frescoes of the devils” is zeer toepasselijk vanavond. In het kille decor van de Adventistenkerk hangen bezoekers op zitzakken en SXNF-kussentjes terwijl een monnik en enkele andere enge figuren zich langzaam door het publiek bewegen.

Terwijl de dvd op een groot doek wordt afgespeeld verzorgt Ghédalia Tazartès zittend aan een keukentafeltje op het podium de soundtrack bij de beelden. Hij voorziet geloopte samples van schrille keelklanken, gegrom, gesis en gebrabbel. Daarnaast bedient de Fransman zich als een waar hoorspelacteur van schaaltjes, kralen en andere snuisterijen voor geluidseffecten. Voor wie ‘Häxan’ kent in de versie met audiocommentaar van William S. Burroughs wordt het verhaal er niet helderder op, maar het gaat vanavond om de totaalervaring en niet om de popcorn. Af en toe slaat Tazartès de plank mis door intensiteit en ritme niet tijdig aan te passen aan wat er op het scherm gebeurt, maar het merendeel van de tijd versterken beeld en geluid elkaar op doeltreffende wijze. Het scratchen over een housedeuntje tijdens de dramatische slotscene waarin een heks op de brandstapel belandt is een gevalletje misgeslagen plank, maar als halverwege een gure wind op beeld, uit de keel van Tazartè en door de openstaande deur van de kerk samenvallen zit de zaal met collectief kippenvel.

Witch house, ook wel drag, rape gaze of haunted house, is volgens het programmaboekje een mysterieuze nieuwe scene die een vrijwel onzichtbaar bestaan leidt. Wie rond de eeuwwisseling wel eens op gothicfeestjes of bij darkwavefestivals kwam kent het genre: zware elektronische beats, doorspekt met ambient soundscapes en onverstaanbare zang gebracht door Stoere Lieden waarbij het publiek Stoer Terugkijkt. De industriële muziek van Cyndies is hard en eentonig, maar zit wel knap in elkaar. Na de sferische opener neemt de gelaagdheid toe. Het gebruik van een échte basgitaar en een afgeranselde hihat geven de muziek net iets extra’s. Het trio uit Milaan vult de zaal met attitude en doet niet aan podiumpresentatie: de zanger loopt wat door de zaal en tijdens een instrumentaal nummer ligt hij achter een tafeltje op de vloer van het podium. De felle lichten in de zaal helpen een passende sfeer neer te zetten. Tien jaar geleden had Cyndies groot in de industrialscene kunnen zijn, nu hobbelen ze muzikaal achter de feiten aan.

Valentina Mushy komt ook uit Italië en doet qua uiterlijk de term witch house alle eer aan. Met haar lange haar en stoïcijnse blik beroert ze haar laptop voor een mix van ambient muziek, drones en minimale synthpop. Haar ijzige, bij vlagen wanhopige, kreten sturen de muziek de goede kant op. Terwijl de beats voortkabbelen en het publiek toekijkt beleeft Mushy in haar eigen wereldje allerlei enge avonturen die ook zijn terug te vinden op haar onlangs verschenen album ‘Faded Heart’. Mushy weet te betoveren, maar moet ervoor waken dat haar eentonige set haar luisteraars niet over de dunne scheidslijn van droom naar coma doet zweven.

Wie lekker obscuur onvindbaar wil zijn op internet trekt een blik onhandige karakters open. Het franse †CRCKHEAD† zegt af voor State-X New Forms omdat ze nog niet toe zijn aan optreden. De act wordt vervangen door ▲NGST. Op het videoscherm worden beelden vertoond waarin het logo van ▲NGST door de effectendoos van de videosoftware is gehaald en er klinkt voorspelbare industrial. Al snel gaat het gerucht dat ▲NGST niet op het podium durft te komen en achter het gordijn zijn ding staat te doen, wat dat dan ook moge zijn. De zaal loopt terecht snel leeg bij deze aanfluiting.