Spinvis is terug. Erik de Jong, de man achter Spinvis, wist ten tijde van zijn naamloze debuut niet hoe hij zijn muziek ooit live zou moeten spelen, maar is inmiddels bezig met zijn zoveelste tour. Op donderdag 21 april speelde Spinvis in het uitverkochte Haagse theater De Regentes. Daar kon het publiek uitgebreid kennismaken met veel liedjes van de in oktober te verwachten nieuwe cd. 3VOOR12 Den Haag was erbij voor een verslag.
Spinvis behoeft eigenlijk geen introductie meer. Erik de Jong is een ware geluidskunstenaar en knipt, plakt en speelt zijn muziek in elkaar tot unieke geluidsproducties. Na het titelloze debuut uit 2002 ging het hard. Hij won onder andere de Popprijs in 2007 en speelde op elk festival, poppodium en inmiddels ook in vele theaters in Nederland en België. Het laatste reguliere album ‘Dagen Van Gras, Dagen Van Stro’ dateert alweer uit 2005 waarna hij in 2007 nog wel een compilatie uitbracht met b-kantjes en niet eerder uitgebrachte nummers. De laatste jaren heeft hij zich veel toegelegd op filmmuziek en maakte hij in 2008 de cd ‘Ritmebox’, een album gevuld met een met mix van geluidscollages en fragmenten uit gedichten van Simon Vinkenoog. Zijn laatste wapenfeit betrof de soundtrack voor de film Adem die hij onder de naam Dorleac opnam met voormalig Hooverphonic zangeres Geike Arnaert.
Het podium in De Regentes is door middel van drie lange witte doeken wat kleiner gemaakt. Voor de doeken staan veel instrumenten opgesteld en ligt de vloer bezaaid met snoeren, voetpedalen en kleine instrumentjes zoals een xylofoon, een plastic kinderpiano en een cassettedeck met wat rondslingerende cassettes. De band komt op, Erik start een cassette met natuurgeluiden en het optreden is begonnen. Een minuten durend geluidsexperiment met vage geluiden mondt uiteindelijk uit in het nummer ‘Goochelaars en geesten’, visueel onderbouwd door de projectie van een felgekleurd testbeeld. Als publiek wordt je direct de belevingswereld van Spinvis ingetrokken. Een wat vreemde maar toch ook bekende wereld van alledaagse dingen met verrassende wendingen en heel precies bezongen details.
De theatershow heeft als titel ‘De Weerman’ meegekregen, en centraal staan de cassettebandjes. “Deze cassettebandjes heb ik eens gekocht op een rommelmarkt, iemand heeft er met heel veel precisie wind, hagel, regen, liefde, storm, enzovoort opgeschreven. Ik zal je er eentje laten horen, dit is sneeuw en de vrouw die je hoort, dat is Alina.” De elementen staan vanavond centraal, zo wordt de storm aangekondigd; “Het lijkt nu mooi weer, maar nu komt de storm. Nee, je hoeft niet bang te zijn, het is heel goed nieuws”, vertelt Erik, waarna het eerste nieuwe nummer ‘Heel goed nieuws’ wordt gespeeld. Een typisch Spinvis liedje, beetje uptempo, beschrijvend, cryptisch en poëtisch. Ook tijd is een veelvoorkomend thema net als water, zoals in ‘Ik wil alleen maar zwemmen’ waarin celliste Saartje naast Erik een glansrol vervult op zingende zaag. Maar zeker ook ‘Lotus Europa’, het lange, ijzingwekkende, minuten durende repeterende wat psychisch gestoorde verhaal over een zwembad. Over “de koning van de hoge”, een man die langzaam uit elkaar valt en een fiets zonder zadel, waarmee Erik met woorden een heel duidelijk beeld weet te schetsen en een gevoel naar boven haalt waarin iedereen wel iets herkend.
De bijzondere belevingswereld van Spinvis brengt je ook naar het heelal in ‘De astronaut’ en naar ‘De cockpit’. Een volgend moment sta je plots in een kerk; ‘Dit is de zevende nacht’. Visueel steeds sterk en artistiek onderbouwd door goed passende projecties, van glas-in-lood-ramen, een sterrenhemel of van Ronnie, die naar huis gaat. Op twee momenten in de avond wordt een subtiel eerbetoon gemaakt aan Simon Vinkenoog. Perfect passend in de muzikale omlijsting worden fragmenten van zijn gedichten ingestart. Spinvis neemt je ook mee naar de zee van Oostende en de zee van Justine en bezorgt kippenvel in het verstilde ‘Oevers van de tijd’, waarin Saartje laat horen over een prachtige stem te beschikken, een goede aanvulling op de stem van Erik. De nieuwe nummers passen perfect in het al bestaande oeuvre en bevatten weer leuke tekstuele grapjes, metaforen en verrassingen. Er lijkt iets meer tempo in te zitten en het klinkt net iets minder donker. Maar nog steeds minstens net zo mooi.
Spinvis laat je ruim twee uur lang toe in zijn bijzondere belevingswereld. Een mooie maar vooral ook vreemde wereld vol detail, gevoel, alledaagse dingen en prachtige liedjes.