Veel zwart geschminkte tranen, spandoeken en honderden, zo niet duizenden gelijkgestemden op het Malieveld vandaag. De gastenlijst op Facebook verraadde al dat er vandaag zo’n 2500 mensen van plan waren om hun bezwaren tegen het regeer- en gedoogakkoord te uiten. Onder de aanwezigen ook veel Haagse cultuurinstellingen die hun steun voor deze actie betuigen.
Met de aangekondigde bezuinigingen van de toekomstige regering leek het waarschijnlijk dat ook de kunst- en cultuursector daartoe zou moeten bijdragen. Maar dat de broekriem zo strak zou worden aangehaald, had niemand durven denken. In het gedoogakkoord kondigt het beoogd kabinet aan dat het de komende vier jaar zo’n 200 miljoen euro wil bezuinigen op kunst en cultuur. “Wat misschien nog wel het meest tegen de borst stuit, is dat de maatregelen op de cultuursector slechts een fractie zijn van het geheel aan bezuinigingen. Het percentage van het totaal te bezuinigen bedrag is zo laag, dat het eigenlijk weinig uitmaakt. Maar voor de cultuursector is het wel een grote bezuiniging”, aldus Steven van Lummel van PIP Den Haag.
Het gedoogakkoord spreekt over meer aandacht voor de verdiencapaciteit van culturele instellingen en het bevorderen van cultureel ondernemerschap. Lummel ziet daar wel wat in. “Maar het is een illusie om te denken dat iedereen in een keer kan omschakelen van subsidie naar commercie. Daarvoor moeten eerst de regels worden versoepeld zodat er makkelijker aan een vergunning kan worden gekomen. Toch moet het ook duidelijk zijn dat ondernemerschap niet voor elke kunstenaar is weggelegd. Er zal altijd kunst zijn voor weinig publiek. Dat is ook nodig. Mensen willen immers liever in een stad wonen die er leuk uitziet dan in een stad waar geen openbare kunst is.”
TodaysArt programmeur Tim Terpstra zegt altijd zo onafhankelijk mogelijk te willen zijn. “Het is altijd onze drijfveer geweest om ondernemend te zijn. Maar dat wordt op deze manier wel erg geforceerd. Projecten die jaren lang in opbouw zijn worden nu ineens, zonder alternatief, gekort. Dat is zonde.” Terpstra is onder andere naar het protest gekomen om te zien wat demonstreren vandaag de dag nog betekent. Hij is blij verrast. “Het is goed om te zien dat hier zo’n grote groep mensen op af is gekomen.”
Het lijkt steeds drukker te worden op het Malieveld. Ook gezelliger door de muziekvoorstellingen, dansoptredens en live in elkaar gezette kunstwerken. De rij mensen rondom de tafel met de petitie wordt ook steeds langer. Aan het eind van de middag wordt deze aan D66-Kamerlid Boris van der Ham aangeboden. Het protest is een initiatief van studenten van het Koninklijk Conservatorium in Den Haag die het verlangen hebben dat kunst en cultuur erkent worden als onmisbaar bestanddeel van de Nederlandse samenleving.
Uit de luidsprekers klinkt herhaaldelijk het verzoek aan de aanwezigen om op het grasveld te blijven en vooral niet naar het Plein te gaan. Het Plein voor de Tweede Kamer was de oorspronkelijke ontmoetingplek voor het protest maar is op last van de politie verplaatst naar het Malieveld. Matty Ros van Stichting Langweiligkeit vindt het belachelijk. “Ze hebben ons expres hier naartoe verplaatst. Zo lijkt het aantal mensen kleiner dan wanneer we met z’n allen op het Plein hadden gestaan. Bovendien zouden we daar ook door toevallige voorbijgangers gehoord worden.” Ros vreest voor de ontwikkeling dat er binnen enkele jaren helemaal geen subsidie meer wordt uitgekeerd. “Dan voorspel ik een culturele revolutie, een oorlog. Kunstenaars vinden altijd een manier om zich te uiten, ook als het hen heel lastig wordt gemaakt.”
Ondertussen klinkt aan de rand van het grasveld een hard en scherp geluid uit een geluidsinstallatie. Onmiskenbaar noise, speciaal voor deze gelegenheid geproduceerd door Fred. “We wilden een wat harder geluid laten horen vandaag.” Kunst en de markt gaan absoluut niet samen, stelt Fred resoluut. “Stap in de eerste de beste boekwinkel die je tegenkomt en tref in de boekenkasten vooral rotzooi aan. Dat is wat er met kunst gebeurt zodra er geld aan verdiend moet worden. Dan wordt er alleen maar gekeken naar wat het grote publiek leuk vindt, niet wat de expressie van de artiest is.”
In totaal deden er zo’n 2000 mensen mee aan de protestactie. Kamerleden Jetta Klijnsma (PvdA en oud-wethouder Cultuur van Den Haag) en Boris van der Ham (D66) lieten in een toespraak weten er alles aan te doen om de plannen van het kabinet om flink te korten op cultuur te stoppen.