Voor de gemiddelde bezoeker van het NS Try Out Festival zullen 28 t/m 31 oktober geen treinreisloze dagen geweest zijn. Het festival is immers speciaal gericht op de treinreiziger. Dat neemt niet weg dat iedereen die de moeite nam om deze dagen Leiden CS aan te doen met open armen werd ontvangen. Lang niet iedereen was volledig op de hoogte, hetgeen soms tot verbaasde gezichten leidde, want afgelopen dagen voelde station Leiden compleet anders aan dan gewoonlijk.

Terwijl de treinen van de ochtendspits af en aan reden, ging het NS Try Out Festival woensdag 28 oktober van start. Cabaretier en theatermaker Art-Jan de Vries opent het festival. Naast zijn eigen theatervoorstelling ‘Meerdere Kansen op een Eerste Indruk’ treedt hij gedurende het hele festival op als host en gangmaker. We krijgen er gelijk zin in. De masterclass van Prof. Dr. Leo Lucassen bewijst met een volle zaal dat al in de eerste uren voldoende mensen het festival weten te vinden. Gedurende het hele festival zullen masterclasses worden gehouden die allemaal goed gevuld zijn. Deze worden verzorgd door Leidse hoogleraren en experts in de kunsten. Tal van onderwerpen vinden op die manier een geïnteresseerd publiek. Op vrijdagavond neem ik deel aan de masterclass film maken en, hoewel twee uur natuurlijk veel te kort is voor grote producties, weiden we met veel plezier een fictioneel item aan de beleving van de schitterende nieuwe toiletten op het station. De resultaten hiervan zijn te bekijken op de website van het Leids Film Festival.

Datzelfde festival vindt tegelijkertijd plaats in diverse bioscopen in de binnenstad. Door een hechte samenwerking is een filmdoek en tribune gerealiseerd op de mezzanine van perron één. Gezien de omvang van het gedurfde plan om het stationsgebied tot één groot festivalterrein om te toveren, moeten we het festival zijn kinderziektes vergeven. Zo blijkt dat door de open structuur van het gebouw er gedurende de dag teveel licht is om op het projectiescherm voldoende te zien. Daardoor is alleen bij veel bewolking van de korte films te genieten. Gelukkig is dat ’s avonds wel anders, maar daar staat tegenover dat de popconcerten van bijvoorbeeld 3FM Serious Talent dan voor een wel zeer alternatieve soundtrack zorgen. Dat weerhoudt het publiek er gelukkig niet van de kwaliteitsfilms te bezoeken en er zijn, zo nodig, koptelefoons aanwezig.

Het podium van 3FM Serious Talent is iedere avond goed gevuld en trekt de nodige voorbijgangers. Gezien de drukte elders in het programma kreeg ik er slechts flarden van mee. Het podium op de begane grond is een perfecte plek voor een enerverende stop-over voor passanten. In contrast was ook de editie van Stukafest (Studentenkamerfestival) op donderdagavond een groot succes. De wachtkamers op de perrons zijn omgetoverd tot intieme minipodia waarin onder andere muziek-, literatuur- en theatervoorstellingenvoorstellingen worden gehouden. Wachtende reiziger kijken het schouwspel met geamuseerde verbazing aan. In de laatste ronde neemt de sympathieke bluesy popgroep Gooseberry plaats in de wachtkamer van perron 4B voor een heerlijk ontspannen concert met liedjes van hun album ‘Homeless Songs’. Deze plaat wordt op gezette tijden gratis uitgedeeld en is ook downloadbaar. Het enige dat de band wil, is dat de dakloze plaat zoveel mogelijk warme huisjes vindt, dus verspreiden is een plicht.

Met het uitgebreide literaire programma met interviews en voorleesbeurten van zeer gerenommeerde schrijvers laat het festival een andere kant van het culturele spectrum zien. Klassieke muziek ontbreekt ook niet. Vrijdagmiddag kan iedereen tijdens de lunch genieten van het prachtige optreden Rozen voor Raisa, geïnspireerd op het liefdesverhaal van Michail en Raisa Gorbatsjov. De modern klassieke composities zijn voor enkelen een brug te ver, maar de muzikanten Christina Völtl (zang) en Anna van Nieukerken (piano) laten enorme indruk achter.

Het NS Try Out festival heeft wat betreft programmering echt geprobeerd aan iedereen te denken en dat is aardig gelukt. Dit levert regelmatig veel blije en goedgeluimde mensen op. Het station gonst van het leven en de sfeer is voortdurend, op z’n Nederlands, heerlijk gezellig. Er blijft weinig van de gehaastheid en ongemakkelijkheid over die normaal gesproken gepaard gaat met wachten op een treinstation. Het drukke programma is eigenlijk niet meer dan een vehikel om de reizigers het station en elkaar anders te doen ervaren. Het festival zorgt voor ontmoetingen, terwijl het de horizon van velen kan verbreden. Het feit dat menig reiziger er uiteindelijk ook voor kiest om dat treintje later te nemen of even tussendoor met een warme kop koffie in de hand een voorstelling mee te pakken, is het bewijs van succes. En op de vrije zaterdagmiddag wist het festival een flink aantal echte bezoekers te trekken voor het spectaculaire rooftop concert van Moke.

Gebruikelijk neem ik regelmatig een trein, maar de afgelopen dagen was ik steevast in het station te vinden zonder een trein te hebben aangeraakt. Dat had overigens niet eens nodig geweest, want zelfs in enkele treinen waren voorstellingen geprogrammeerd. De missie van initiatiefnemers Sacha Kramer en Suzanne Steenbergen is voorlopig geslaagd, maar klanten zijn geboren critici. Nu willen we meer en nog beter!