Tekst: Cok Jouvenaar, Remco van der Ham, Ron van Varik en Susanne Kooijman Foto’s: Ron van Varik, Michella Kuijkhoven en Linda Bruggeman Het kon ook eigenlijk niet meer mis gaan. Ruim in de voorverkoop was ook dag twee zo goed als uitverkocht en met namen als Level 42, Toots Thielemans, Matt Bianco en McCoy Tyner op de bill was zaterdag 24 mei voor de organisatie al in de zak. Er was echter één heel groot moment in het World Forum Convention Centre; het Farewell concert van ‘Mama Afrika’ Miriam Makeba. Dit was prachtig, intens, maar vooral heel emotioneel. Volgens velen terecht hét hoogtepunt van deze editie. Op het forum van The Hague Jazz zijn de discussies al in volle gang. De één vond het festival weer hélemaal geweldig, de ander zo zo en de derde partij klaagt over een slecht georganiseerd festival. Diverse geluiden dus, maar één ding weten wij als muziekwebsite zeker. Dit festival heeft zich dubbel en dwars bewezen en is na drie edities duidelijk levensvatbaar en niet meer mag en kan ontbreken in het Haagse festivallandschap. Twee dagen dik uitverkocht en prima sfeer door het hele complex. Wel was het stukken drukker dan vorig jaar wat een beetje ten koste is gegaan voor de gemoedelijke sfeer die vorig jaar zo prettig was. Maar de organisatie verdient wel gewoon een vette dikke pluim. De nieuwsberichten over een nog grote festival volgend jaar, nog grotere namen en een vet uitverkochte kassa zijn niet van de lucht. Aan de ene kant jammer voor het publiek wat gemoedelijk van zaal naar zaal wil rondstruinen, maar oude tijden van een overvol North Sea Jazz in het Congresgebouw doen wel weer herleven. Sommige dingen gaan nou éénmaal nooit verloren. Enkele concerten mochten dan te laat beginnen, omdat bijvoorbeeld de rolstoel vast zat in de lift (Miriam Makeba), of enkele artiesten hadden gecanceld zoals Eddie Palmieri, op de zaterdag van het The Hague Jazz veel er ook veel te ontdekken en te beleven. Hiromi Uehara en haar combo, Matt Bianco, Luisito, Toots Thielemans, Miriam Makeba, McCoy Tyner Trio en Wende Snijders worden gezien als de beste optredens. Eldorado Club Deze avond begon al vroeg (om half zeven) met het op het laatste moment toegevoegde optreden van Michiel Borstlap en zijn nieuwe project ‘Eldorado club’. Het is altijd weer verrassend wat deze hedendaagse grootheid laat zien en horen. Deze man is van vele markten thuis, naast traditionele jazz wil hij ook wel freaky dingen en aan fusion aanleunende synthesizerbeats laten horen. Vanavond gebeurd het laatstgenoemde. Aan het album ‘Eldorado’ heeft Borstlap samen met producer Reinder van Zalk dik twee jaar gewerkt. Dit is in de A-Train niet te horen. Borstlap laat jazzachtige loopjes en noten horen achter zijn elektrische toetsen. Waarbij hij begeleid wordt door een tweetal mannen voor het hardware. We hebben deze man wel eens met betere projecten en musici gezien. Sex Mob De vier heren uit downtown New York staan bekend als een sterke en wervelende live band. In de zaal Blakey’s Corner staan er dan ook al heel wat mensen te wachten op de mannen. De zaal is echter meer een buitenpodium voor de entree van het gebouw, dus kunnen de mensen die buiten staan ook van de muziek genieten. Als Steven Bernstein (slide trompet), Briggan Kraus (saxofoon), Tony Scherr (bass) en Kenny Wollesen (drums) op het podium staan is het net een muur van geluid die op je afkomt. De trompet en sax gieren werkelijk door de hal. De aanwezige mensen weten de sound, ouderwetse jazz in een nieuw jasje, goed te waarderen. Duidelijk is dat Bernstein de frontman van het geheel is. Hij stelt al schreeuwend de andere bandleden voor tijdens een van de songs. En ook voert hij, als er al gepraat wordt, het woord. De band heeft al vele albums op zijn naam staan. Een show van een uur vullen, is dus geen enkel probleem. Een van de songs, is een lied van de Amerikaanse jazzlegende Count Basie, wat erg gewaardeerd wordt door het publiek. Na de show volgt een groot applaus en wordt hun status van sterke live band nogmaals bevestigd. Zapp! String Quartet Het Zapp! String Quartet doet het ook altijd goed op dit soort festivals. Enkele jaren geleden was dit viertal nog te gast op het Crossing Border festival en dit keer is het ook een schot in de roos. Het publiek zit rustig te genieten van de composities die dit viertal onder leiding van Jasper le Clercq laat horen. Tijdens deze set veel repertoire van John Scofield. Prachtig om te horen hoe de composities van één van de allergrootste hedendaagse jazzgitaristen worden vertolkt in een strijkkwartet. Je zou bijna vergeten dat dit composties zijn voor zes snaren. Andere stukken doen weer denken aan de Disneyfilms uit de oude doos. McCoy Tyner Trio In de Chez Ella zaal is de eerste act van vanavond het McCoy Tyner Trio. Tyner, een Amerikaanse jazzpianist, speelde in de jaren ‘60 in de band van John Coltrane. Vanavond is het trio aangevuld met tenorsaxofonist Joe Lovano. De set bestaat uit jazz zoals het oorspronkelijk klonk in de zuidelijke staten van de Verenigde Staten. Echt originele jazz dus, gemaakt door de echte meesters. Prachtige composities en virtuoze solo’s. Soms swingend, soms zeer breekbaar. Deze formatie kan het allemaal en het verveelt geen moment. Seun Kuti & Egypt 80 Seun Kuti is de jongste zoon van de legendarische Fela Kuti. Zijn broer Femi Kuti is met de band van zijn vader continu op tournee. Maar deze Seun beheerst de kwaliteiten ook allemaal. Begeleid door een vijftien man sterke band, waarbij de drie zangeressen/danseressen zich te goed doen aan billenschudden. Niet alleen een lust voor het oog, maar deze befaamde Afrobeat gaat er, zoals verwacht, in als koek. Seun Kuti heeft niet alleen het performen van zijn vader geërfd, maar ook zijn saxofoonspel. Hoewel de zaal nog niet overvol is weet Kuti en band de achterste rijden te raken. Wende Snijders In één van de zalen in de kelder van het World Forum Theater, de Nina’s Overnight, treedt zangeres Wende Snijders op. De zaal is eigenlijk veel te klein voor dit grote talent. De zaal staat bomvol en door het lage podium is het dringen geblazen om een glimp op te vangen van Wende en haar band. Het optreden zelf is er gelukkig niet minder om en Wende Snijders en haar begeleidingsband zetten een show van topniveau neer. Wende zelf zingt met zoveel passie en overtuigingskracht dat je bijna letterlijk naar de keel grijpt. Er wordt in het Frans, Engels en Nederlands gezongen en het klinkt allemaal even overtuigend. Ook komt er nog een bijzondere uitvoering van ‘Come together’ van The Beatles voorbij. Dit is absoluut een van de beste optredens van The Hague Jazz. Jean Paul Rena & Terrawheel Het lijkt een beetje de vreemde eend in de bijt vanavond, een echte bluesrocker op een jazzfestival, maar het publiek op The Hague Jazz weet de muziek van Jean Paul Rena en zijn band Terrawheel zeer te waarderen. En volledig terecht overigens. Rena is een artiest waar Den Haag trots op mag zijn, want met hem heeft Den Haag één van de allerbeste bluesgitaristen van Nederland voortgebracht. Toots Thielemans Een levende legende, zo mag Jean ‘Toots’ Tielemans toch wel genoemd worden. De 86-jarige mondharmonicavirtuoos wordt in zijn ‘nieuwe’ quartet begeleid door een stel jonge muzikanten. Achter de vleugel vinden we Karel Boehlee, geen onbekende voor het Haagse publiek. Deze uit Leiden afkomstige raspianist was veel te vinden in de Paap tijdens de befaamde jazz- en fusionsessies op zondagavond onder leiding van drummer Taco Gorter. De laatste tijd mag hij Toots begeleiden en dat doet hij met verve. Maar de meester zelf krijgt vanavond alle credits die hij verdiend. Zijn timbre blijft ongeëvenaard en zijn grappige gelaatstrekken en het optrekkende rechterbeen tijdens de accenten zorgt ervoor dat het publiek van Toots houdt. In het duel met drummer Bruco Castellucci gebeurd er écht iets bijzonders. Uiteraard ontbreekt ‘het mistige rooie beest’ niet. Het klassieke thema van de film Turks Fruit. Dat de compositie van Rogier van Otterloo dik 35 jaar later een eigen leven is gaan leiden is best bijzonder. Matt Bianco In de A-Train bij Matt Bianco is het stampvol en kan er haast niemand meer in. Enige tijd geleden werd het album ‘Matt’s Mood’ uitgebracht en tourt dit trio weer volop. Den Haag krijgt deze band dit festivalseizoen nog een keer te zien en wel in het Zuiderpark tijdens Parkpop. Voor de mensen die geen glimp op hebben kunnen vangen een herkansing dus. Midden jaren tachtig scoorde Mark Reilly en co vele hits die ook op deze avond de revue passeren; ‘Wait a minute’, ‘Just can’t stand it’ en ‘Whose side are you on’. Alsof de tijd heeft stil gestaan. Reilly mag dan ouder zijn geworden, vocaal is hij nog steeds even krachtig. Het begin van het optreden mag dan wat aan de saaie kant zijn, gaandeweg wordt het één groot swingend geheel en kan het publiek in deze zaal zich opmaken voor de hitmachine uit de jaren tachtig ‘Level 42’. Miriam Makeba Het bijzonderste optreden van deze editie van The Hague Jazz was zonder meer Miriam Makeba. In 1994 was ze hier in dit zelfde gebouw voor het laatst. Toen met haar ex-echtgenoot Hugh Masekela tijdens hun ‘Tour of hope’. In dat jaar werd Nelson Mandela gekozen als eerste president van een vrij Zuid-Afrika. Mama Afrika, zoals ze ook wel wordt genoemd, zit vol in haar Farewell Tour. En we begrijpen ook waarom. De 76-jarige Zuid-Afrikaanse zangeres en vrijheidsstrijder redt het allemaal niet meer zo erg. Mede hierdoor is het optreden zeer emotioneel. Het publiek hangt vanaf het begin aan haar lippen en verlaat de zaal pas als haar optreden voorbij is. Mama Afrika heeft problemen met haar linkerheup en rechterknie waardoor ze een groot gedeelte van haar performance al zingend op een stoel doet. “Dit is de eerste keer in mijn carrière dat ik zittend zing”, laat ze ons weten, en er wordt een traantje bij haar weggepinkt. Logischerwijs is haar stem ook veel heser geworden dan in haar hoogtijdagen. Toch is het niet gênant wat er vanavond in de Chez Ella gebeurd. We zien een strijdlustige vrouw die weet dat ze de fakkel door moet geven en afscheid komt nemen van haar publiek. De fakkel wordt dan ook écht doorgegeven. Makeba zegt dat de jongemannen in haar band (negen in totaal) haar zonen zijn. Dit is niet helemaal een fabel want deze Zuid-Afrikaanse dame heeft maar liefst vijf huwelijken achter de rug. De jongste telg vanavond is haar twaalf jarige achterkleinzoon die de conga’s laat swingen. “Dit is mijn oogappel en aan hem geef ik de fakkel door”, zegt ze. Tevens biedt ze haar verontschuldigen aan, voor de situatie die nu gaande is in haar land en dat dit hopelijk snel en einde komt. Met deze bijzondere woorden laat ze het Nederlandse publiek achter nadat ze haar grootste hit ‘Pata Pata’ en ‘Malayisha’ ten gehore heeft gebracht. Level 42 Meer dan een half uur moet er gewacht worden voordat Mark King en consorten van Level 42 het podium betreden. Voor de gelegenheid is de legendarische jazzdrummer Billy Cobham meegekomen met Level 42 voor een eenmalig optreden. Cobham speelde onder andere met Miles Davis, Herbie Hancock, Count Basie en John McLaughlin. Door het lange wachten op Level 42 wordt het publiek steeds ongeduldiger en zijn er zelfs enkele fluitconcerten te horen. Als de band dan eindelijk begint is de teleurstelling bij veel mensen van het gezicht af te lezen. Het geluid in de A-Train is ronduit verschrikkelijk. De gitaarsound van Nathan King is zo schel dat het pijn doet aan je oren en de microfoons zingen in het rond. Gaandeweg het optreden wordt het wel beter, maar veel bezoekers hebben dan al de weg naar de uitgang ingezet. Rose Rose, aangekondigd in het programma als Amerikaanse zangeres, woont gewoon in Den Haag. Ze heeft de eer om het festival af te sluiten in Blakey’s Corner. Er ontstaat een kippenvelopwekkende synergie tussen de vertrekkende bezoekers en de zangeres die duidelijk laat zien dat ze haar publiek op The Hague Jazz heeft gevonden. Ademloos, ingetogen en dan weer wild enthousiast reageren de mensen op de band. Rose overstijgt zichzelf en is misschien wel de verrassing van The Hague Jazz 2008 waar Den Haag trots op kan zijn. Niet alleen tijdens Hague Jazz maakt beeldend kunstenaar Cisca den Hartogh beelden waarin honderden zwachtels gipsverband zijn verwerkt. Met deze objecten wordt onder het motto Arms Around You aandacht gevraagd voor de ziekte Aids. Ook tijdens Parkpop en het Haags Uitfestival is er een soortgelijk project. De enorme gipsverbandbeelden worden van 28 november tot 8 december tentoongesteld in het Atrium van het stadhuis in Den Haag. Op 28 november, de dag voorafgaand aan wereld aidsdag wordt een groot benefietconcert georganiseerd in het Paard. The Ploctones In Miles’ Home slaat laat op de avond de creatieve gekte van The Ploctones over op het publiek. Het viertal Goudsmit, Trujillo, Vink en Vierdag is uitgegroeid tot een hecht collectief. Dik anderhalf jaar geleden maakten de heren de kleine zaal van het Paard van Troje al onveilig. Opererend als een echte band geven ze een performance weg als een op hol geslagen stoomlocomotief on speed. Aan het roer de nog altijd onvolprezen gitaarfreak Anton Goudsmit. Tempowisseling, staccato snarenwerk, doorleeft basgeluid en een tenorsaxofonist die regelmatig op de hielen wordt gezeten. Zo kan dit optreden de analen in gaan. Het subtiele werk ontbreekt ook niet helemaal. In het stuk ‘050’ (geïnspireerd op de stad Groningen) gaat het iets relaxter aan toe. Hoewel het ook weer lijkt als een truck die door de stad dendert. Het spannendste stuk van de avond is het duet dat Goudsmit en saxofonist Truijillo (net als Goudsmit ook afkomstig uit New Cool Collective Big Band) laten horen. Jammer dat sommige mensen in de zaal het nodig vinden om er door heen te kakelen en een tik in de stroomvoorziening er voor zorgt dat er een knipperend haardvuur bij is. Ray Harris & The Fusion Experience Terwijl onze Haagse Rose de bezoekers uitzingt in Blakey’s Corner geeft het Britse collectief Ray Harris & The Fusion Experience de late bezoekers nog op hun donder. Sponsor Impressive Green Apple past perfect bij deze muziek die op handen wordt gedragen door DJ Maestro, die de gastheer is van Glenn’s Blue Note. Britser dan Ray Harris is vanavond niet aanwezig. Niet alleen verraadt zijn accent zijn afkomst, ook muzikaal horen we dat deze muziek van de andere kant van de Noordzee komt. Nu-jazz in combinatie met eens scheurend orgeltje. Logisch dat Harris en co ook bekend materiaal laten horen van bijvoorbeeld DJ Shadow. Deze jonge band is heel blij en doet het goed bij het publiek, dat er nog geen genoeg van heeft. Zelfs na twee dagen wordt er nog eens flink uit hun dak gegaan, want anders moet er weer dik een jaar gewacht worden voor The Hague Jazz 2009. En dan wordt het allemaal nog groter, drukker en wellicht nog sneller uitverkocht. Jazz is momenteel weer helemaal hip en cool!