Opening met Midi Fanfare
De opening van State-X New Forms 2008 is wel een hele aparte. Deze wordt verzorgd door Midi Fanfare, een van de twee projecten speciaal in elkaar gezet voor dit festival in samenwerking met het Koninklijk Conservatorium, Koninklijke Academie voor Beeldende Kunsten en FloPidiskkunstcollectief. De acht mannen zijn gekleed in een soort van blauw-rode fanfare-outfit, onder hen ontwaren we drummer Lesley Strik (ex-Grechko's Doll en Can-Of-Be) en Arnold de Boer (Zea). De groep, een mobiel orkest, draadloos met elkaar verbonden via Bluetooth begint buiten op straat voor het Koorenhuis met spelen. Het is een hele opgave om al spelende de overkant van de straat te bereiken, "Op naar het Paard." Gelukkig zijn er een paar mensen van de organisatie bij die voor instant klaar-over spelen. Zo bereikt iedereen veilig de overkant.
Het is wel een raar gezicht met al die laptops en keyboards op straat. Langskomende fietsers en auto's begrijpen niet wat er aan de hand is. Even later staat de Midi Fanfare op het podium in de grote zaal van het Paard van Troje. Daar voert de groep een door Arnold de Boer bewerkte compositie uit van Moondog, een blinde New Yorkse straatmuzikant ook wel Louis Hardin genaamd. De Boer vervult al spelende ook zijn rol van dirigent, afgewisseld met zang. Het ontstane geluid is een loop van 32 maten die zichzelf uitbreid en eindigt in een heftig stuk. Het is jammer dat nog niet veel publiek getuige is van dit bijzondere optreden.
Bonne Aparte
Het is een paar minuten wachten, maar dan wordt Bonne Aparte aangekondigd op een wel hele vreemde wijze. Drie personen verkleed als reusachtige garnalen strompelen het podium op, mompelen wat, draaien een paar rondjes, stoeien wat met elkaar en verlaten dan het podium. Ruim een maand geleden stond Bonne Aparte nog te spelen tijdens het CMJ Festival in New York, vanavond doet de band Den Haag aan. En hoe! Hard, vreemd, maar wel lekker. De energie slaat je om de oren. Ook al is het nog rustig in de zaal, dat belet de band niet om helemaal los te gaan. Er wordt geschreeuwd, tegen boxen aangeschuurd en gespeeld alsof het de laatste keer kan zijn. De zanger manoeuvreert zich in de meest vreemde, onnatuurlijke, maar ook mooie houdingen. Van Bonne Aparte krijg je een goede kick om de rest van het festival verder te verkennen.
Sobcheck
Sobcheck is een van de vele acts waar State-X zich altijd weet te onderscheiden. Er zijn dit jaar vrijwel geen grote namen, maar State-X gaat misschien wel meer om cutting-edge muziek te vertonen. Het begint allemaal wat gezapig, en echt leuk om naar te kijken zo achter het computertje is het niet, maar langzaam bouwt dit drietal de spanning op om er uiteindelijk nog een leuk stukje drum & bass van te maken.
Subtitle
Subtitle is hiphop uit de City of Angels. In principe is dit allemaal niet zo bijzonder, maar deze lange slungelige neger met een ontwikkelende afro ontpopt zich tot crowd pleaser. Waar de meeste DJ’s en rappers het niet veel verder brengen dan gooi je handjes in de lucht, lult deze rapper alsof hij een lifetime supply heeft van Extince’s spraakwater. Zelf doet hij de beats en de flows, die af en toe verrassend goed samengaan. Jammer is dat Subtitle wat monotoom rapt en hij niet altijd goed te verstaan is, want waarschijnlijk gaan de teksten nog wel ergens over. Leuk is dat hij de zelfspot niet vreest met zijn song “Bad Hair Day”. Het publiek vreest hij evenmin, als hij geregeld het podium verlaat om door de zaal heen te lopen. De acht mensen vooraan zijn baas, hij bedankt ze voor de steun maar als hij aangekondigd dat het nu tijd is voor Elton John stroomt de zaal toch echt helemaal leeg. Niet iets bijzonders, maar wel een lekker vleugje hiphop van deze sympathieke kerel. Hij zag weinig mensen vertrekken en beschouwd dit als een groots compliment.
Rhys Chatham
Deze oude muziekveteraan heeft slechts één noot nodig om ruim driekwartier lang de ogen van het publiek op het podium gericht te houden. Samen met de volgende Haagse muzikanten brengt hij het muzikale experimentele meesterwerk 'Guitar Trio' ten gehore: Pascal Hallibert (Templo Diez), Jeroen van der Wiel (Slau), Selwyn Slop (The Polar Exploration Ship, Paul Borchers (Yobkiss), Bas de Wit (ex-Spider-Rico), René van der Zee (Cooper), Rob Vondracek (ex-Miniature Horses), Roy Santiago en Yuri Landman. Dat zijn bij elkaar negen gitaristen en één drummer. Ter voorbereiding op het optreden dook Chatham met deze muzikanten in de oefenruimte. Het resultaat mag er zijn. Het is werkelijk ongelooflijk hoeveel variaties en subtiele verschillen er uit één noot gespeeld kunnen worden.
Soap & Skin
Het is even rennen naar de overkant in de vrieskou als je nieuwsgierig bent naar Soap & Skin. In het Koorenhuistheater is het gelukkig weldadig warm en vrij druk. De aandacht is gevestigd op een meisje achter een vleugel met daarop een laptop geïnstalleerd. De Oostenrijkse Anja baadt in het licht en een zee van lelies. Bij de eerste tonen verwacht je een mooi, breekbaar geluid uit het frêle meisje. Het is dan ook even slikken als haar stem de Bjorks van de wereld overtreft in het vals zingen. Daarbij overstuurt ze haar geluid met de voor dat doel meegebrachte pc. Er is genoeg animo maar er lopen even zoveel mensen weg. Een duidelijk geval van houden van of er juist kapot aan gaan. “Is het artistiek ofzo om vals te zingen?”, verzucht een bezoeker die zich geirriteerd een weg in de kou, terug naar het Paard, baant.
Red Snapper
Deze Britten beschikken over een haarscherpe blender die stijlen door elkaar husselt alsof het niks is. Van noise gaan ze naar jazz en prompt, daar verschijnt een hip hop beat die aan alle kanten grooved. In plaats van een vocalist beschikt Red Snapper een saxofonist die de melodieuse noot aan het geheel toevoegt. Het publiek geniet, swingt en danst veelvuldig op de muziek die deze geoliede band laat horen.
The Present
Het ene moment waan je je in een duister sprookje van de gebroeders Grimm, het volgende in een esoterische shop waar je kunt indommelen op natuurgeluiden. Van noisy naar heel zachtjes, van boos naar lief. The Present trekt je in een filmisch repertoire dat blijft varieren en verrassen. Het trio is tot het uiterste geconcentreerd en lijkt zelf soms op te lossen in de set die ondanks alle tegenstellingen klopt van begin tot einde en lust is voor het oor.
Lau Nau
Lau Nau komt uit Finland en is afgekort van Laura Naukkarinen. Voorheen speelde zij onder meer in bands als Kiila en Avarus, met de laatste heeft zij in het verleden al eens op een pre-party van State-X gespeeld. Dat is jaren geleden. Ondertussen is van stilzitten geen sprake. Muziek voor diverse films en in mei dit jaar is haar tweede album Nukkuu uitgekomen. Vanavond in de prachtige zaal van Het Koorenhuis speelt zij niet alleen. Zij heeft haar man Antti Tolvi ook meegenomen, eveneens een veelzijdige Finse muzikant. Op de tafel in het midden liggen diverse speelgoedattributen en instrumentjes en verder alles wat geluid maakt. Dit wordt gebruikt voor de samples die de twee ter plekke laag voor laag over elkaar heen zetten dat de basis geeft tot een beat. Daar over heen zingt Lau Nau. Prachtige, intieme liedjes, al hoor je niet waarover ze zingt in het Fins, het raakt je wel. Zelfs het publiek raakt in zo'n overweldigende extase dat ze luid roepen hoe prachtig het klinkt en uiteraard wordt geroepen om meer na het laatste nummer. De muziek is van een ongekende schoonheid, de voorstellingen worden levendig. Tijdens een nummer krabbelt Laura aan de microfoon, met als resultaat een knisperend effect. Je wordt zo meegesleept met de muziek dat je de brandende houtblokken in de open haard kan ruiken. Als je het Noorderlicht zou kunnen horen, dan is dat wel in de vorm van Lau Nau.
Tiger Counter of Drog Orkestar
Tiger Counter of Drog Orkestar staat in de kleine zaal en was eerder dit jaar al te bewonderen op het Plein Open festival. Eigenlijk een typisch State-X bandje, wat enkele uitersten van de pop muziek opzoekt en dit verweefd in de muziek. Baritons,orgels, gitaar en een drumcomputer hoor je niet dagelijks. Wiboud en Arjen willen het liefst dat het publiek flauw valt van het spel. Dit lukt zeker niet, er zijn niet zo heel veel toeschouwers en de meesten beperken zich tot een beetje schaapachtig, apathisch om zich heen te kijken.
Bolide Akwardstra
Bij dit optreden neemt Bolide Akwardstra het publiek mee op ontdekkingsreis naar de grenzen van free jazz. Ze laten het uiterste horen. Voor de niet oplettende leek lijkt het net ruis.Het aantal personen in de kleine zaal is dan ook aanzienlijk uitgedund. Diegenen die blijven verbreden hiermee hun muzikale horizon. Ze zijn getuigen van een vreemde belevenis. Met wierook, rare klanken een ritmes lijkt het net alsof er een soort vreemd inheems sekteritueel aan de gang is. Mat allerlei geluidsdragende attributen mondt de show uit in een totale improvisatie.
Bumper
Bumper mag on stage na het meest bombastische optreden in de Grote zaal van vanavond. Het is niet makkelijk in te starten na de breakcore van dj Hidden, die zijn meesterlijke set zo hard en snel afsloot dat zelfs een adhd-er op speed het niet kon bijbenen. Gelukkig zijn er genoeg luisteraars die graag even willen bijtanken op de funky tonen en de duisternis van zich willen afschudden. Bumper doet goed waar het moet en zorgt met dit plekje in de programmering voor die absolute vervreemding van zwart/wit, ying/yang, waar State X/New Forms voor staat en wat het festival tot een must maakt voor de verveelde festivalbezoeker.
Inferno
De diehard festivalbezoekers die tot het einde zijn gebleven worden ter afsluiting van de eerste dag getrakteerd op een knallend einde. Tijdens het optreden van het Italiaanse Inferno staat de distortion op zijn hardst. De muziek knalt letterlijk uit de speakers. Zo hard staan ze. Ultra strakke metal met electronische elementen vormen een muur van geluid in de kleine zaal van het Paard. De muzikanten beschikken over zoveel energie dat ze dat door slechts op het podium te spelen, niet kwijt kunnen. Al gauw springen ze er van af om tussen het publiek gestructureerde progressieve chaos brengen.