Tekst: Cok Jouvenaar, Remco van der Ham, Jeroen Thijssen en Peisam Tsang Foto’s: Joost le Feber, Peisam Tsang, Sanne Glasbergen en Welmoed Erwich De laatste dag van Crossing Border 2007 was tevens de beste dag. Niet zo raar dat juist deze dag al weken volledig uitverkocht is. Met Vic Chesnutt, Black Rebel Motorcycle Club, Patti Smith, Buffalo Tom, Super Furry Animals, iLiKETRAiNS en Alamo Race Track was er op deze zaterdagavond 24 november was er een ijzersterke line-up bij elkaar verzameld. Dreigde het op de tweede dag van Crossing Border toch een wat mindere editie van Crossing Border te worden, de laatste dag maakte alles weer meer dan goed. Vic Chesnutt & Band was misschien wel het hoogtepunt van het festival. In het NTG gebouw verliep het vandaag allerminst soepel. Er waren continu problemen met het licht en het geluid, tot ergernis van bands en publiek. Misschien dat het NTG toch niet zo’n geschikte locatie is voor bands. Ook een minpunt aan de nieuwe opzet van Crossing Border is dat alles relatief ver uit elkaar ligt. Kwam je vorig jaar nog gezellig iedereen tegen in de gangen van het Theater aan het Spui, dit jaar loop je in de vele gangen van de Koninklijke Schouwburg en het NTG eigenlijk iedereen mis. Gelukkig maakte de programmering een hoop goed en blijft Crossing Border één van de mooiste festivals van Nederland. Vic Chesnutt & Band Een van de grootste pluspunten van Crossing Border is dat je soms geheel onverwacht de mooiste concerten krijgt voorgeschoteld. Dit is ook het geval bij Vic Chesnutt en zijn band. Zonder enige verwachtingen wachten we het concert in de Royal Room af. Zodra de eerste tonen van de in een rolstoel zittende singer-songwriter van het podium afkomen is duidelijk dat dit een bijzonder optreden gaat worden. Opener ‘Everything I say’ begint klein en intiem met Chesnutt op akoestische gitaar, maar als snel resulteert het nummer in een indrukwekkende, bijna orkestrale, muur van geluid. Zijn band, bestaande uit gitarist Guy Picciotto (Fugazi), drummer David Payant en gitarist Efrim Menuck, violiste Jessica Moss en bassist Thierry Amar van de Canadese postrockband A Silver Mt. Zion, is van zeer hoog niveau en weet de nummers van Chesnutt, die werkelijk vanuit zijn tenen gezongen worden, net dat beetje extra te geven. Het gehele optreden blijft interessant en indrukwekkend en laat je na afloop een beetje verbijsterd achter. Cees Debets van Crossing Border laat na afloop weten ook onder de indruk te zijn van Chesnutt. “Het is nu de derde keer dat hij te gast is op Crossing Border en het blijft ongelofelijk mooi. Je moet er zelfs bijna van huilen. Ongelofelijk, met hoeveel energie die man speelt.” En daar kunnen we eigenlijk niets meer aan toevoegen. Misschien wel de beste act van Crossing Border 2007. Fuck The Writer De laatste avond van dit festival begint ook goed in Paul’s Room. Daar geeft Emil van Steenwijk als Fuck The Writer een schitterend optreden. Hij staat bekend als sampelende singer-songwriter, maar vandaag doet hij het anders. Emil begeleid zichzelf op een akoestische gitaar en wordt terzijde gestaan door Milena Eva, die naast de cellopartijen en percussie invulling ook de tweede stem voor haar rekening neemt. Deze combinatie is werkelijk schitterend. Fuck The Writer lijkt met zijn tweede plaat ‘Keeping The Aspidistra Flying’ naam te krijgen. Gelukkig staan er ook liedjes van zijn plaat ‘Maar Ik Dans Niet’ op de setlijst. De eenvoudige invulling van fingerpicking en subtiele gitaarakkoorden passen goed bij het originele en sympathieke stemgeluid van Van Steenwijk. Tevens is zijn presentatie los en weet hij het publiek te raken met grappige opmerkingen. Zo horen muzikanten te zijn op Crossing Border. Buffalo Tom Buffalo Tom slaat vooral aan bij de oudere jongeren die op dit festival beduidend in de meerderheid zijn. Het is alsof we vijftien jaar terug in de tijd worden geworpen, zo weet presentator Menno Pot ons te melden na afloop van dit trio. In 1992 was Buffalo Tom één de opkomende bands en maakte erg veel indruk op die legendarische Pinkpop editie van 1992. De tijd heeft niet stilgestaan en de jaren hebben ook bij deze drie heren hun sporen nagelaten. Zanger/gitarist Bill Janovitz heeft zijn rode haar nog wel, maar mist in zijn gitaarspel toch de souplesse van toen. Zeker aan het begin van de set gaat het stroef. Korte gitaarlickjes lukken maar hakkelend en de gitaareffecten worden enigszins slordig gebruikt. Toch gaat de band er helemaal voor en is gaandeweg weer op de juiste sterkte. Stevige gitaarpop met zoals altijd het grungy geluid wat in de popmuziek van begin jaren negentig eerder regel was dan uitzondering. Janovitz en bassist Chris Colbourn proberen het publiek op te jutten; “Het is een festival!” schreeuwt Janovitz diverse malen zijn publiek toe. ‘Three Easy Pieces’ is het nieuwe album, maar dit publiek wil de klassieke krakers horen van hun topalbum ‘Let Me Come Over’. Zodra hun hitsingle ‘Taillights fade’ wordt gespeeld is het feest der herkenning compleet en kan bij veel middendertigers de avond eigenlijk niet meer stuk. Tiny Vipers Als Tiny Vipers mag beginnen in de Cuatro, is het aardig gaan regenen buiten. Tussen de twee monitoren in druppelt er wat water naar binnen, maar daar blijft het gelukkig bij. Tiny Vipers is de artiestennaam voor de jonge Jesy Fortino uit Seattle. Ze speelt al vier jaar solo indiefolkliedjes, maar voor live shows heeft ze veelal Ben Cissner mee die haar begeleid op gitaar. Zo ook vanavond. Afgelopen maand mocht ze als supportact toeren met Buffalo Tom. Laatstgenoemde speelt op hetzelfde tijdstip in het Nationaal Toneel Gebouw. Jesy ziet eruit als een elfje dat veel rust uitstraalt. Ze laat zich niet gek maken door het getik van de regen en begint haar set zo minimalistisch als altijd. Enkele bezoekers worden er onrustig van en hebben het na twee nummers helemaal gehad. Zij gaan hun heil bij een ander podium zoeken. Verder blijft het vrij rustig in de tent. Gepraat wordt er niet, ademen is bijna uit den boze. Jesy heeft haar ogen veel dicht tijdens het zingen. Poëtisch, haast episch probeert ze je mee te slepen naar haar wereld van melancholie en lichte duisternis. Het minimalistische is een heel gekunstel, de liedjes klinken isolerend, bijna tegen het weeïge aan. Gitaar spelen is het niet echt, meer fingerpicking. De rol van Ben is ook miniem, enkele nummers hoeft hij zelfs niets te doen. iLikeTrains Het uit Leeds afkomstige iLiKETRAINS ontpopt zich in de bij vlagen verrassende Paradise zaal tot een van de absolute hoogtepunten van de 15e editie van Crossing Border. Met bijzondere gitaarstukken, die neigen naar Mono, Motorpsycho en Godspeed You! Black Emperor en Editors, neemt dit vijftal je op wereldreis door tijdperken en gebeurtenissen. De band lijkt haar muse te vinden in bijzondere gebeurtenissen als de Falkland Oorlog, de oorlog in voormalig Joegoslavië, Belgrado 1992 en onder meer ook over de ontdekkingsreis naar Antarctica in 1912 door Kapitein Scott. “Great Scott, this is an awful place.” Alle liedjes worden ondersteund door videoclips op de videowall. Een terugkerend fenomeen is toch wel het negativisme. Radiohead wordt ook door de band als groot voorbeeld beschouwd. Heksenvervolging in Salem in 1692, het markante leven van schaaklegende Bobby Fischer. “Fucking amazing”, wordt er vanuit de zaal geroepen. “Thanks”, reageert zanger Dave Martin ietwat schuchter. “No need to swear though.” De eerste volledige cd ‘Elegies To Lessons Learnt’ ligt sinds begin oktober in de cd-winkels en is absoluut een aanrader. Owen Sheers & Fflur Dafydd In Paul’s Room staat een samenwerking tussen dichter/auteur Owen Sheers en singer-songwriter Fflur Dafydd op het programma. Beiden afkomstig uit Wales. Sheers draagt voor uit eigen werk, muzikaal begeleid door Dafydd. Het optreden wordt zowel in het Engels als in het Welsh uitgevoerd. Ook speelt zij een aantal eigen liedjes. Fflur heeft een heerlijke zwoele stem en haar muziek bevat invloeden uit de blues, folk en jazz. Een van de hoogtepunten in het optreden is het nummer waarin Sheers drie liefdesgedichten voorleest die vervolgens na worden gezongen door Dafydd. Alamo Race Track Alamo Race Track is de invaller voor Chuck Palahnuk, die met nierstenen niet kan reizen. Na enkele liedjes is de Cuatro tent lekker vol gelopen. Tevens past de entourage van deze locatie perfect bij het vakmanschap van Alamo Race Track. Door hun YouTube hit ‘Black cat John Brown’ is de band geen onbekende meer. De vier mannen mogen er dan moe en verfomfaaid uit zien, het optreden is er niet minder om. Het publiek krijgt misschien wel één van de leukste optredens van vanavond te zien. IJzersterke vrolijke britpopachtige liedjes die bij veel bezoekers in de tent een grote glimlach op de mond toveren. De invulling qua instrumentarium (over het algemeen gitaar, maar ook pedalsteel, samples en percussie) past perfect bij de nummers van de twee platen. Van hetzelfde kaliber zijn de teksten van frontman Ralph Mulder en zijn kornuiten. Het geheel wordt gecomplimenteerd door de vier stemmige samenzang. Als invallers hebben we wel eens slechtere acts gezien. Soko Door naar de hoofdzaal, waar Soko haar kunsten mag vertonen. Behoorlijk vol zit het al, natuurlijk voor Patti Smith. Maar dat zal Soko en Nico een worst wezen. Veel mensen zijn verkocht. Het optreden is minstens merkwaardig te noemen. Soko begint solo met ukelele en zingt hees en zacht. Mijn hemel, wat gaat dit voor ellendigs worden zullen menige gedacht hebben. Maar niet veel later lijkt dit charmante zangeresje veel meer in huis te hebben. Ontzettend nerveus is ze wel, af en toe weet ze zichzelf geen houding te geven en ze heeft kletsnatte handen zegt ze. Neem het charmante, het schattige, het lieve en het naïeve van Audrey Tautou in Amelie Poulain en je hebt enigszins een vergelijking. Laat je echter niet foppen door het ontzettende lieve franse accent. In ‘Wet dreams’ zingt ze “I’ll suck your cock like a whore.” Ook het catchy ‘I’ll kill her’ staat niet bol van de schattigheid. Dit stoute meisje kan overigens wel echt lief zijn, zoals blijkt uit ‘Baby cat’. Later zien we het duo ook nog kijken bij Black Rebel Motorcycle Club kijken. Divers! Super Furry Animals Presentator Menno Pot kondigt de Super Furry Animals al aan als een van de meest eigenzinnige bands uit Engeland en dat wordt al meteen bij het eerste nummer bevestigd. Zanger Gruff Rhys komt op met een helm, lijkend op één van de Power Rangers van de gelijknamige jeugdserie, op zijn hoofd. De microfoon, ter hoogte van de ogen, tegen de helm houdend begint hij al zingend door de zaal te lopen. Het is een vreemd gezicht. Na het eerste nummer gaat de helm weer af en wordt vooraan het podium opgesteld. Halverwege de set gaat de helm weer op wat, getuige de microfoonstandaard die het publiek in wordt gestoten, zijn zicht niet bevorderd. De set vol psychedelische pop kan echter niet echt overtuigen, mede door het slechte geluid vanavond in de grote zaal van het NTG. We hadden er toch wel iets meer van verwacht. Patti Smith In de Royal Room staat rond half tien de ster van het festival op het podium. Misschien omdat ze een levende legende is of misschien omdat ze het vermogen bezit om een zaal geheel naar haar eigen hand te zetten. Het publiek hangt werkelijk aan de lippen van Patti Smith. Tijdens het voor het overgrote deel solo-optreden (Vic Chesnutt en zijn band begeleiden haar aan het begin van het optreden) puilt de zaal werkelijk uit van de mensen. Als gitaarinvulling speelt zij niet meer dan wat schamele akkoorden. Haar performances bestaat ook uit voordragen van literatuur. Zo draagt ze een stuk van Hamlet van Shakespeare en het gedicht ‘Footnote To Hell’ van Alan Ginsberg, een bevriende beatnick generation schrijver van Smith. Ook muzikaal pakt ze ouwe grootheden en krijgen we een countrysong van Hank Williams te horen. Tussen haar optreden door maakt ze ruzie met de fotografen. Ze steekt hier niet alleen de draak met de fotografen, maar ook met zichzelf. “In de jaren zeventig had je een voet tegen je lens gehad, maar nu ik ouder ben, ben ik ook milder”, laat ze weten. Het hoogtepunt van haar show is in samenspraak met het publiek. A capella sommeert ze het Lou Reed nummer, ‘A perfect day’ op. Het publiek gaat hier helemaal in mee en fungeert als een echt koor. Taken By Trees Het Zweedse Taken By Trees staat ook op Crossing Border. Zangeres Victoria Bergsman vindt de naam interessant. Het betekent zowel meegevoerd dan wel ontvoerd worden als ook beweging. Bergsman is altijd onder de indruk geweest van bomen. Ze zijn vaak oud en staan altijd op dezelfde plek, maar ze zijn continu aan het veranderen. De muziek van Taken By Trees is hier wel een gelijke aan. Vergelijk het met de Zweedse boomhutten. Koud, besneeuwd, alleen, verlaten en mystiek. Zweverig als bijvoorbeeld een Sigur Ros? De uitstraling van Bergsman is in elk geval even neerslachtig en afgezonderd en werkt ook niet echt mee om het geheel wat spannender te maken. ‘Lost and found’ is de aankomende single en die wordt uiteraard gespeeld. Taken By Trees lijkt niet veelvuldig te willen optreden en zoveel was duidelijk. Af en toe wat tonen op de xylofoon zorgt voor een klein stukje toevoeging aan het minimalisme, de band probeert je mee te nemen op een muzikale reis naar andere sferen, maar weet je net niet te overtuigen om mee te gaan. GRAM In de Cuatro tent is GRAM inmiddels begonnen. GRAM is een anagram voor Marg van Eenbergen. Marg staat solo op het podium, zichzelf begeleidend op gitaar en bijgestaan door een laptop. Het doet daardoor al snel denken aan Elle Bandita, maar daar dan het kleine zusje van. Waar Elle Bandita het dan vooral van het shockeffect en ranzigheid moet hebben gaat het bij GRAM meer om de muziek zelf. Ze laat weten het erg jammer te vinden dat het optreden van Chuck Palahniuk niet door gaat. Het is een van haar grote helden en ze had zelfs een boek meegenomen om te laten signeren. Haar debuut cd ‘Four Letter Word’ is inmiddels uit en op 12 januari zal zij ook op Noorderslag in de Gronigse Oosterpoort te vinden zijn. Black Rebel Motorcycle Club In 2005 speelde Black Rebel Motorcycle Club voor het laatst in Den Haag tijdens The Music In My Head in het Paard van Troje. Vanavond staat de band op het nieuwe podium in het NTG. Snoeihard en in het donker komen de bandleden een voor een het podium op en begint de band met het inzetten van ‘Took out a loan’. Met het geluid is er meteen al iets niet in orde, Zanger/bassist Robert Levon Been gebaart naar de technici en wijst naar zijn monitor. “I can’t fucking hear myself”, zegt hij door de microfoon, lichtelijk geïrriteerd. Ook zanger/gitarist Peter Hayes en drummer Nick Jago lijken zich er moeilijk overheen te zetten. Na veel gepiep, wordt er wat geknutseld met de techniek en vervolgt de band de set. Ook het licht is een wirwar van aan/uit. Nick zit zowat het hele optreden in het donker. Op onlogische momenten wordt er veel te lang en iets te enthousiast met het stroboscooplicht gespeeld. Het optreden komt door al deze factoren chaotisch over, maar de band probeert het tot een goed einde te brengen. Na ‘Spread your love’ verdwijnen Peter en Nick even van het podium, Robert alleen achterlatend. Hij vertelt over legende Patti Smith en dat zij vanavond op hetzelfde festival staat en draagt het volgende nummer aan haar op. Akoestisch, zichzelf begeleidend speelt hij het nummer ‘Lonesome death of Hattie Carroll’, een nummer van Bob Dylan van zijn album ‘The Times They Are A-Changin'’. Deze wordt met luid gejuich ontvangen, waarna alle bandleden weer op het podium terugkeren. Na drie nummers is er toch een eind gekomen aan dit optreden. Helaas doet de band, zoals presentator Menno Pot zegt, nooit toegiften en daarmee is er een eind gekomen aan Crossing Border 2007 in het NTG. Fink Fink is de afsluiter in de Cuatro, en hoe! “Wicked” Wendy Marnott mag de aan- en afkondiging doen en labelt de band als ‘finkin’ fantastic’ Niet meer dan terecht! Een heerlijke set brengt het drietal, wat af en toe een beetje naar Starsailor, The Veils en ook the Stereophonics neigt. Fin Greenhall, Guy Whittaker (op 6-snarige bas) en Tim Thornton liggen elkaar uitermate goed. Tijdens het concert grappen de bijdehante muzikanten voortdurend met elkaar en ontstaat er ook een klik met het publiek. Het gaat ogenschijnlijk allemaal erg makkelijk. Als er een stelletje vertrekt en Fin ze gedag wenst wordt dat nog eens onderstreept. Er komen veel songs van ‘Biscuits For Breakfast’ voorbij. Subtiel en met passie en gevoel ontpopt het optreden van de Brightonaar tot een van de hoogtepunten. Het applaus wordt met het nummer harder, tot verbazing van de heren. ‘Blueberry pancakes’ en ‘Get your share’ zijn van de nieuwe cd ‘Distance And Time’ en ook ‘Sorry, I’m late’ is erg fijn. Veel teksten over alledaagse dingen. En ook ‘festivallen’ is een inspiratiebron. ‘Pills in my pockets’ gaat over Glastonbury 2000. Wat het aanwezige publiek betreft staan Fin en consorten volgend jaar zelf op Glastonbury en al die andere festivals. Zappa Band feat. Kees ‘t Hart Op Stage 2 NTG wordt de avond afgesloten met Zappa Band featuring Kees ’t Hart. De band is de formatie Uncle Meat en speelt slechts zelden live. Toch lijkt dit dagelijkse kost voor dit octet. Zoals je kan verwachten bij een band die met het materiaal van de meester Frank Zappa stoeit staat humor hoog in het vaandel. Kees ’t Hart heeft enkele teksten van Zappa vertaald en draagt deze tussen de nummers door op. Echt druk is het niet, maar de sfeer is er niet minder om. In de zaal beneden wordt er gerockt door de populaire band Black Rebel Motorcycle Club en daar is maar moeilijk tegenop te concurreren. Zappa trekt ander publiek en gelukkig voor de echte fans doet deze band het goed in het genre van de oude meester. En geheel volgens de verwachtingen krijgt dit collectief het voor elkaar om een toegift af te dwingen. Een mooi detail voor freaks. Frank Zappa overleed in 1993 en in datzelfde jaar vond de eerste editie van Crossing Border plaats. Misschien dat de organisatie dit wel express heeft gedaan. Met een knipoog. Andrew Bird Het laatste optreden van Crossing Border 2007 is die van de Amerikaanse singer-songwriter Andrew Bird in de grote zaal van de Koninklijke Schouwburg. Hij treedt vanavond zonder band op, waardoor het optreden een stuk intiemer is. Hij begeleid zichzelf op viool, gitaar en glockenspiel. Hij sampelt daarbij zijn eigen spel en bouwt zo zijn nummers langzaam op met verschillende partijen. Dit doet hij echter bij ieder nummer opnieuw, waardoor het na een tijd een beetje op een kunstje gaat lijken. Dat is toch wel heel zonde, want verder is er eigenlijk weinig op het optreden aan te merken. Zijn stem doet sterk denken aan Jeff Buckley, maar dat komt misschien ook wel door zijn griep. Een mooie afsluiter van Crossing Border 2007.