Tekst: Jeroen Thijssen en Caroline Buser Foto’s: Peter de Hoog en Inge van Holstein De woensdagavond van Crossing Border stond in het teken van de tweede achtereenvolgende samenwerking tussen het Britse literaire tijdschrift To Hell en Crossing Border, genaamd To Hell with Crossing Border. Het programma was samengesteld door schrijver Hisham Matar. Er waren optredens van onder andere Kubus & Bang Bang, DAM, Anouar Brahem en Ruth Palmer. Het was een speciale avond met nog specialere optredens. Ruth Palmer Het programma in de Koninklijke Schouwburg wordt ingeleid door haar samensteller, Brits auteur Hisham Matar. Na een voordracht van Khaled Mattawa betreedt violiste Ruth Palmer het podium. Matar zag Palmer voor het eerst spelen in Londen en zei diep door haar geraakt te zijn. Haar passie en finesse betoverde hem. Vanavond speelt Palmer een stuk van de Hongaarse componist Bartók uit 1943. De grote zaal van de Schouwburg is voor de helft met bezoekers gevuld en men wacht in spanning. De violiste begint te spelen en het kippenvel schiet over je lichaam. In eerste instantie, is moeilijk te zeggen of het van genot of weerzin is, maar het is wel acuut. Gedurende het hele stuk intrigeren Palmer en haar spel. Je bent meer bezig met wat je van de compositie en haar vertolker vindt, dan dat je geniet van het geluid dat zij samen voortbrengen. Rough Diamond Het scherm rolt zich uit en de projector begint te draaien. Een diashow van Eddy van Wessel over de Britse rapper Bang Bang. Bang Bang alias John Reilly is een hiphopartiest die in Engeland al enige tijd in de belangstelling staat en nu ook hier. Bang Bang springt in het oog door zijn vele tatoeages. En met name de tekeningen die zijn gezicht sieren. Terwijl het publiek de voorbij komende dia’s tot zich neemt horen wij Bang Bang’s stem. Al gauw blijken de overpeinzingen van deze man behoorlijk poëtisch. We zien beelden van zijn leven als artiest en mens, thuis en onderweg. Bang Bang reflecteert over zijn eigen leven, de bergen en dalen en verwonderd in zijn tederheid. Dat deze man zich sterk uitspreekt tegen geweld, kan mijn buurvrouw niet horen. De inhoud van zijn woorden lijken niet bij haar aan te komen, omdat ze niet verder ziet dan de versiering op zijn lichaam. Anouar Brahem Anouar Brahem sluit de avond in de Koninklijke Schouwburg af. Brahem, van Tunesische origine, speelt het tokkelinstrument de ud. De ud is een zeer kenmerkend (snaar)instrument uit het Midden-Oosten. Hij wordt begeleid door een percussionist en een klarinetspeler. De muziek spreekt zodanig tot de verbeelding, dat hele toneelstukken zich in je hoofd afspelen, terwijl je luistert en kijkt. De ud is van oorsprong een begeleidingsinstrument, maar Anouar Brahem is in de jaren ’90 solocomposities voor het instrument gaan schrijven. Het plezier van en de interactie tussen de muzikanten, maar ook met het publiek, geeft een extra dimensie aan dit feestelijke moment. Wanneer lichaam en geest samen bewegen en dansen op de muziek, is de ziel gelukkig. Voor een ieder die nog nooit van Anouar Brahem gehoord heeft: gun jezelf een verrassing en ga op ontdekkingtocht, het is het meer dan waard. Kubus & Bang Bang Een groot vraagteken prijkt er op de rechterwang van de Jamaicaans/Ierse rapper Bang Bang. Tekenend voor de aanvang van het eerste muzikale gedeelte op Crossing Border, voor wat betreft het Nationale Toneel Gebouw, is het wat onwennig en muisstil betreden van de zaal door het publiek. Aan het wat ongepaste gevoel maakt Bang Bang snel en ervaren een einde. Charismatisch en wat flegmatiek praat hij de songs aan elkaar en weet hij langzaam het publiek voor zich te winnen. Bang Bang neemt wat meisjes vooraan in de maling (de arme pubers zijn de hele avond voer voor de artiesten) en brengt het publiek wat nader als hij aangeeft graag te willen stagediven. De rapper onderscheidt zich door op poëtische wijze te rappen en met de beats van Kubus wordt er veelal een dreunende electro en ook drum & bass sound gecreëerd. “Sonic crack”, zo zegt Big Bang als zijnde een verslaving door geluid. Helaas vallen hierbij de teksten van Bang Bang wat weg. De vlijmscherpe teksten zijn vaak onverstaanbaar en onnavolgbaar. Jammer is dat ook zeker bij het tweede gedeelte van de set, waar de uitschieters als ‘Stop the problem’ en ‘My middle finger’ voorbij komen. Iets minder in-your-face dan het optreden ook op Crossing Border vorig jaar, maar de heren verlaten het podium met een uitroepteken. Het is wachten op de release van de tweede cd Pie And Mash. DAM Drie Palestijnse rappers en een dj achter de draaitafel. Iets wat je niet dagelijks hoort, maar daar staat Crossing Border natuurlijk ook voor. Hip Hop is not dead - It lives in Palestine, staat geschreven op de T-shirts van twee van de rappers. DAM betekent Oneindig in het Arabisch, maar is ook een afkorting voor Da Arabian Mc's. Het kwartet heeft er vijf jaar over gedaan om de laatste cd te componeren. Dit komt natuurlijk door de erbarmelijke omstandigheden door de geschillen tussen de Palestijnen en de Israëliërs. DAM brengt een combinatie van Arabische percussie en melodieën uit het Midden-Oosten met als boventoon hiphop. Niet geheel verrassend staat eigenlijk alles in het teken van de situatie aan de weststrook. De teksten zijn vrijwel volledig in het Arabisch, dus in eerste instantie onnavolgbaar. Gelukkig geven ze hier en daar wel wat uitleg en zijn ook de Engelse teksten te lezen op de website. In 2001 brachten zij ‘Min Irhabi?’ (Who's the terrorist?) uit en dit nummer, niet geheel zonder controverse, werd een hit en de teksten worden zelfs ook gebruikt bij lezingen op universiteiten. Naast de pure en rauwe raps en interessante beats, weten ze het publiek goed op te zwepen. Het duurt niet lang voordat de zaal meedoet met de band en iedereen de band welkom heet – “Salaam Aleikum!” Het optreden wordt ook ondersteund door een videowall waar regelmatig de songteksten in het Engels en Frans op worden afgebeeld. “There is a place called peace and it’s capital is equality.” Misschien zal het er wel ooit van komen, maar de heren eisen wel eerst erkenning van Palestina.