Het Tong Tong Festival 2006 in Den Haag wijdt een bijzonder programma aan krontjong, eeuwenoude wereldmuziek. Sommigen omschrijven het samenspel van de fluit, viool, melodiegitaar, basgitaar, ukelele en zang als een verfijnd kantwerk van ritmes en melodielijnen, weer anderen horen de verwantschap met de fado uit Portugal, de morna uit Kaapverdië en de mando uit Goa. Het Tong Tong Festival in Den Haag duurt 12 dagen.
Met Krontjong Nu laat het Tong Tong Festival zien dat de waardering voor krontjong groeit. Jonge musici omhelzen het genre, een eeuwenoude muzikale hybride van oost en west. Toen de programmeurs van het Tong Tong Festival research pleegden, bleek dat niet alleen de traditionele asli-stijl nog steeds een grote groep fervente aanhangers heeft, maar dat ook jonge musici weer krontjong spelen.
Speciaal voor het Tong Tong Festival hebben Monica Akihary & Niels Brouwer (Boi Akih) en Maurice Rugebregt nieuwe krontjongarrangementen geschreven. Ook Spinvis zal twee nieuwe composities ten gehore brengen die hij voor het Tong Tong Festival heeft geschreven. Fernando Lameirinhas laat de gedeelde roots van fado en krontjong horen met zijn fado-bewerkingen van krontjongklassiekers.
Uit Jakarta komt het orkest Krontjong Toegoe over dat gedurende het Tong Tong Festival alle dagen klassieke krontjong (asli) laat horen. Ook het beste Nederlandse krontjongorkest Rayuan Samud'ra speelt krontjong asli. Vocaliste Bea Matulessy geeft bovendien een bijzondere masterclass krontjongzang aan Monica Akihary en jazz-zangeres Denise Jannah. Choreografe Ayu Ariyati heeft zich voor Krontjong Nu laten inspireren door krontjong, uitgevoerd door dansers van Codarts.
In Nederland woont een aanzienlijke gemeenschap Toegoenezen onder wie Kim Pendjol. Zij laat met haar formaties Toegoenoise en Krontyoung krontjong horen in een nieuwe jas van pop, hiphop, jazz en latin. Voor meer artiesten verwijzen wij u graag naar de bijgevoegde speelagenda.
De ontstaansgeschiedenis van krontjong:
Krontjongmuziek is al zo'n vier eeuwen oud. De muziek is ontstaan in Toegoe, een nederzetting bij Batavia die ontstond nadat de VOC in 1611 een stuk land had geschonken aan vrijgelaten slaven van Portugezen die tot het christendom waren bekeerd. De meeste van hen waren afkomstig uit Malakka. Toegoe werd al snel het centrum van de Portugese mestiezencultuur. Hier ontstonden
waarschijnlijk de zogenaamde portugis-liederen, die gebaseerd waren op 16e-eeuwse Portugese straat- en volksliedjes. In Brazilië, de Kaapverdische eilanden, Goa, Ceylon en andere overzeese Portugese gebieden ontwikkelde deze Portugese rootsmuziek zich door steeds nieuwe invloeden in zich op te nemen. Ook in Lissabon zelf, smeltkroes van o.a. Arabische en Afrikaanse invloeden, bleven nieuwe genres ontstaan, zoals de fado, waaraan de krontjong, evenals bijv. de Kaapverdische morna en de mando van Goa, verwant is. Uit de begintijd van de krontjong is de middelgrote, vijfsnarige krontjonggitaar bekend, een instrument dat veel overeenkomsten heeft met de van Madeira afkomstige rajão. De twee kleine ritme-instrumenten in de krontjong, de zgn. cuk en cak (of 'krontjong 1' en 'krontjong 2') zijn duidelijk verwant aan de Portugese cavaquinho, die in Hawaii ukulele zou gaan heten.
In de loop der eeuwen verspreidden de portugis-liedjes zich over andere delen van Java en werden de teksten gaandeweg vervangen door de vier-regelige Maleise pantoens. De Euraziaten zongen een mix van Portugees, Maleis en Nederlands.
In de 19e eeuw was krontjong ook erg geliefd bij soldaten die rond Batavia gelegerd waren en bij boeaja krontjongs, rondtrekkende muzikanten met een niet al te beste reputatie. Deze beide groepen voelden zich vooral aangetrokken tot de liefdesliedjes. Als gevolg van de associatie van de krontjongmuziek met de boeaja's (vrouwenversierders, letterlijk: krokodil),
kreeg de muziek een slechte naam. Toch werd krontjong aan het einde van de 19e eeuw steeds populairder, vooral onder de Indonesische bevolking.
Voor Indische mensen lag de krontjong in die tijd gevoelig. Onder invloed van de grote stroom Hollandse vrouwen, moest het Indische leven zoveel mogelijk Europees worden. 'Nette' Indische jongens en meisjes behoorden daarom niet naar rontjongmuziek te luisteren. In Nederland, na de repatriëring, ontdeed krontjong zich onder Indische mensen langzaam van zijn slechte naam. En werd krontjong de soundtrack van het Indische gevoel. Een sound die door de mix met andere muziekstijlen, in 2006 net zo levend is als 400 jaar geleden.
Ernst Jansz:
Zanger en componist Ernst Jansz presenteert op het Tong Tong Festival een nieuwe cd met werk van zijn nog te verschijnen cd Molenbeekstraat aangevuld met speciale krontjongliederen. De cd is alléén op de Pasar Malam Besar verkrijgbaar. Ernst Jansz werkte bijna zes jaar aan Molenbeekstraat, de Amsterdamse straat waar werd geboren en opgroeide. "Net als op mijn vorige
cd De Overkant heb ik gebruik gemaakt van bepaalde elementen uit de typisch Indische muziek: de krontjong. Ik heb geen krontjongplaat willen maken, maar vond het belangrijk de krontjongmuziek of elementen ervan een plaats te geven in de hedendaagse muziek, zoals ik die maak." Qua sfeer zal de cd op De Overkant lijken, al is de basisbezetting nu iets uitgebreid: Ernst Jansz, zang, gitaar, piano; Jan Hendriks, gitaar; René van Barneveld, slide gitaren; Charles Nagtzaam, Portugese bas; Roy Bakker, ritme. Op Molenbeekstraat werkte ook het krontjongorkest van Eduard Sebastiaan mee.
Over het Tong Tong Festival:
Het Tong Tong Festival biedt de beste mix van oost en west in een modern en origineel programma. Het brengt artiesten, auteurs en wetenschappers van (inter)nationale faam naar Den Haag. Het Tong Tong Festival produceert eigen multidisciplinaire producties en mengt muziek- en danstradities. De naam van het festival verwijst naar Stichting Tong Tong. Deze organisatie
zet zich al tientallen jaren in voor het behoud, de overdracht en het stimuleren van de Indische (Euraziatische) cultuur. Het Tong Tong Festival vindt plaats in vijf theaters en een expositieruimte op de 48e Pasar Malam Besar in Den Haag, van 25 mei tot en met 5 juni 2006.
Het Tong Tong Festival presenteert Krontjong Nu
Met nieuw werk van o.a. Monica Akihary, Maurice Rugebregt, Spinvis en Ayu
Met Krontjong Nu laat het Tong Tong Festival zien dat de waardering voor krontjong groeit. Jonge musici omhelzen het genre, een eeuwenoude muzikale hybride van oost en west. Toen de programmeurs van het Tong Tong Festival research pleegden, bleek dat niet alleen de traditionele asli-stijl nog steeds een grote groep fervente aanhangers heeft, maar dat ook jonge musici weer krontjong spelen.