Vorige week nog spraken we TodaysArt-organisator Olof van Winden in het programma Dubbel Check. Muziek was volgens hem de grootste publiekstrekker en de stad het voornaamste podium van dit nieuwe festival. Maar van die publiekstrekker is op de eerste dag weinig terug te vinden in het programma. Op vier van de achtentwintig podia spelen vanavond muzikanten, tien van de 77 acts. De rest beheerst een andere kunst.
Wat doet 3VOOR12 er dan? Goeie vraag. Met een simpel antwoord: we laten ons leiden door de muziek. Ook vandaag. Geluid is onze gids. Niet alleen omdat de plattegrond die je krijgt zelfs een doorgewinterde Hagenees laat verdwalen, maar ook omdat geluid richting heeft. Hoor je iets, dan kun je erop af gaan. Let wel, we slaan de bands vanavond over: de vier uur durende jam van R.O.O.O.M. in 't Paard, de ongetwijfeld weer geniale live set van Jason Forrest, de onvindbare Sei Matsumura, we slaan het allemaal over. Vanavond zoeken we de muziek op in kunst.
Het begint al bij aankomst op het Spuiplein. Vanaf het station moet je even langs Café Van Beek, waar onder het genot van een koud buffet een ouwe kale mannenband net Nutbush City inzet. Een toevalsmisser, Café Van Beek hoort niet bij TodaysArt en straalt dat overtuigend uit. Alles wat je daarna hoort en ziet wel. Spuiplein is op klaarlichte dag al goed voor futuristische fantasieën. Nu, tijdens TodaysArt, waan je je ook met de ogen open in een droomwereld. Een droomwereld van rubberen kunstwerken. En jawel, verreweg het mooiste en meest functionele object op dit plein is een uit banden opgetrokken verrijdbare dj-boot. De muziek die eruit rolt is de stroop die alles tot een geheel maakt: de balletdansers op het dak, de van kleur verspringende hotelramen, de projecties die andere gebouwen tot leven wekken, de jongens die met fietsen over banden heen springen, alles lijkt gedirigeerd door de ouwe rauwe drum 'n' bass die klinkt.
Lijkt, want na vijf minuten dringt het wel tot je door dat het is wat het is: een kakofonie van bizarre acts, die werkelijk niks met elkaar te maken hebben. Meer samenhang is er honderd meter verder bij de installatie in de Nieuwe Kerk. Een gevaarlijk ronddraaiende luidspreker beheerst de aanwezige toeschouwers daar compleet met keiharde kraakgeluiden waar Speedy J van zou watertanden. De box draait sneller en sneller naarmate het publiek nerveuzer beweegt en komt pas tot rust als de toeschouwers stilstaan. Tot hij één persoon in zijn vizier heeft. Zet ze een pas naar links, dan draait hij mee. De vraag wie wie bestuurt, blijft in het midden.
Dat geldt weer niet voor het Staalplaat Soundsystem in het Oude Stroom gebouw. We zagen het vorig jaar al op het State-X New Forms festival. Toen niet meer dan een lollige bonte verzameling huis, tuin en keukengerei dat lawaai braakte. Dit keer mag de bezoeker zijn eigen compositie maken aan de hand van een gsm. Met een telefoontje ben je vijf minuten lang de dirigent. Wil je de wasdrogers laten stuiteren, toets 6 op je mobiel. Zou een adagio van ventilators niet misstaan, kies dan 7! Iedereen komt - via verschillende omwegen - altijd op dezelfde finale uitkomt: alles aan, waardoor je gillend gek wordt van de herrie! Toeval, of illustratief voor den mensch? Muziek of kunst?
Veel rustgevender is de badenflat. In eerste instantie een statig object, dat onderaan rustig knettert dankzij een gasvlam die het badwater verwarmt en boven klatert van het vallende water. Ook hier kan de bezoeker zelf het podium beklimmen. Letterlijk. Na het uitkleden tussen een paar houten schotjes en het aantrekken van een oude opa-onderbroek mag je voor alle toeschouwers badderen. En reken maar dat ze lachen. Zo voelt het om artiest te zijn! Zo beklemmend, zo eenzaam, zo naakt voel je je op een hoog podium! Maar zit je eenmaal, daar helemaal bovenin, met de balletdansers op het dak nu op gelijke hoogte, een pikzwarte nacht boven je en je publiek ver beneden je, dan geloof je het heel even zelf: I Rock The World! Weinig muziek, maar misschien wel het meest poppy onderdeel van dit festival.
Zo is TodaysArt een potpourri van indrukken, waar je ook heengaat. Die jongen die net even op een hand ging staan toen je langsliep? De stalkende megafoon op draadloos bestuurde speelgoedauto? Een straat die door alle rook, vuur en herrie de perfecte set voor een rel lijkt? Of wat te denken van King Kong, een (illegaal) zwetende popkelder die dit weekend heeft geprikt om haar deuren te openen. Ook niet terug te vinden in het blokkenschema, maar met een entree die je als bezoeker zelf mag beschilderen, een deur van pakweg een meter hoog en een lage kelder met rubberboot als bankstel, niet te onderscheiden van de echte acts. Na een paar uur slenteren heb je werkelijk geen idee meer wat er wel en wat niet bijhoort. En dat maakt dan ook niks meer uit. Want je bent zo gretig dat je in alles kunst ziet en overal muziek in hoort. Wat je ook van TodaysArt vindt, dat moet je ze nageven: het bezorgt je een prettige city mindfuck.
Zoektocht naar muziek in de kunst op TodaysArt
Verslag eerste dag nieuw Haags festival
Filosoof Schopenhauer zei het al, muziek is de hoogste kunstvorm. Heeft hij gelijk, dan zou je met een beetje verbeelding in elke kunstvorm ook muziek kunnen horen. 3VOOR12 ging de uitdaging aan, liet op de eerste dag van Todays Art alle muziekacts voor wat ze waren en ging op zoek naar muziek in de kunst.