De zaterdag van Crossing Border: En of Van der Graaf Generator present is!

Festival culmineert in geslaagde derde dag

Peisam Tsang, ,

Van der Graaf Generator mag op zaterdag 19 november afsluiten. Dertigplussers lopen met gespannen gezicht rond en laten deze bandnaam veelvuldig vallen. Deze zogenaamde progrockers zijn enorm populair.

Festival culmineert in geslaagde derde dag

Van der Graaf Generator mag op zaterdag 19 november afsluiten. Dertigplussers lopen met gespannen gezicht rond en laten deze bandnaam veelvuldig vallen. Deze zogenaamde progrockers zijn enorm populair. Terwijl het programma buiten in The Shelter in volle gang is met Labasheeda, wordt binnen in zaal 2 de aftrap verzorgd door spoken word van Peter Hammill. Deze legendarische spil van Van der Graaf Generator mag later op de avond het Crossing Borderfestival afsluiten in zaal 1. Nu draagt hij voor en iedereen van jong tot oud, staand of zittend, hangt aan zijn lippen. Het is dan ook muisstil. Een foute beweging die tot een geluid leidt, wordt niet getolereerd en onmiddellijk afgestraft met een boze blik. Het publiek is compleet in de ban van Peter Hammill. Degenen die geen zin hebben in spoken word lopen door naar Salif Keita, want ondertussen is dat optreden ook in volle gang. In één oogopslag is Salif te herkennen tussen de grote groep op het podium: hij is voor een Afrikaan opvallend van huidkleur, namelijk wit. Ook staat hij bekend als een koude persoonlijkheid. In de muziek is daar in ieder geval niets van terug te vinden. Zijn prachtige Afrikaanse zang wordt aangevuld met de zang van twee in exotisch geel geklede zangeressen op blote voeten. Aan Salifs andere zijde springt verwoed een man mee met de nummers; ook hij is prachtig gekleed. De band kan niet stilstaan, laat staan het publiek. Van prachtige, traditionele kledij op naar het verkleedpartijtje van Mr Averell. Het is niet druk in de entreehal. Geen partijtje dus. Op het podium staan vier mannen hun uiterste best te doen om te voorkomen dat ook het overgebleven publiek doorstroomt naar de andere zalen. Hoe theatraal de band ook aandoet door de kledij, echt indruk maken met de muziek doet hij niet. Het is eerder een zooitje. Het maakt niet uit dat de beste man een platenmaatschappij heeft. Na een kort filmpje en een korte voordracht van Vlaming Bart Koubaa is het de beurt aan Mercury Rev. Tegelijkertijd speelt The Decemberists in zaal 3. Keuzes maken; het wordt de meer gevestigde naam boven de hype. Mercury Rev dus. Bij aanvang krijgen we een openingsfilmpje van de band zelf voorgeschoteld. Dan begint de show. Tijdens het gehele optreden is er beeld op een megascherm aanwezig. Dit is soms heel storend. Grote teksten in de vorm van goed bedoelde boodschappen of enkele quotes van gedichten proberen onze blik te vangen. Dat leidt behoorlijk de aandacht van de band af. De dromerige wereld van Mercury Rev staat echt wel met alleen muziek. Frontman Jonathan Donahue is middelpunt van aandacht. Met vederlichte passen fladdert hij over het podium. Zijn mimiek is boeiend. Hij staat constant te glimlachen. Nieuwe nummers worden afgewisseld met oudere nummers. De nasale zang van Donahue galmt door de kosmos van Mercury Rev. Theatraal, met opgeheven armen, maakt hij een zwaai en eindigt ineengehurkt als een bloem die ineens dicht is gegaan. Nauwelijks is het geslaagde optreden van Mercury Rev afgelopen, of er komen horden mensen de zaal binnen. Ze stormen op het podium af. Binnen enkele tellen is het helemaal vol. Dertigplussers staan opgewonden tegen het podium in elkaars oksels te hijgen. Het is overduidelijk: Van der Graaf Generator heeft enorm veel fans. Niet alleen uit Nederland zo te horen. Duits, Engels, Frans, iedereen communiceert met iedereen. Allen begrijpen ze de taal van Van der Graaf. De fans herkennen elkaar, ongeacht waar ze vandaan komen. Voordat het zover is een voordracht van Tommy Wieringa. Hij krijgt de zaal moeilijk stil, dus spreekt hij het publiek vermanend toe. Dit doet hij op een geestige manier, zo laconiek, dat iedereen alsnog naar hem luistert. Hij weet het maar al te goed; het is op voorhand al een verloren wedstrijd. Michel Faber leest een stuk voor over Van der Graaf Generator en dan, eindelijk, mag de band na een korte uitloop beginnen. Vanavond hebben we hier echt te maken met levende legendes. Van begin tot eind houden Peter Hammill, Hugh Banton, David Jackson en Guy Evans het spannend. De mannen zijn al behoorlijk op leeftijd. Het publiek luistert met ingehouden adem naar de uitvoering van de nummers. Wanneer de aimabele Hammill zijn mond opentrekt, is het een prachtig gezicht. Hij krijgt iedereen mee. Zijn intellectuele, soms ietwat zware teksten komen krachtig, met heldere vibratie uit zijn mond. Jackson krijgt ook weer veel bekijks door soms gelijktijdig op twee saxofoons te spelen. Na afloop krijgt de band tot tweemaal toe ontzettend veel applaus. En terecht. Wat een prachtig optreden was dit! En wat een mooie band om de zaterdag van Crossing Border 2005 af te sluiten. Crossing Border 2005 was absoluut geslaagd dankzij de vertrouwde, gezellige sfeer. Het festival bood een interessant en aantrekkelijk programma voor zowel publiek als voor optredende bands.