Het fenomeen Jan Borchers

"Ik wil geen karikatuur van mezelf worden"

Gemma Barendse, ,

Jan Borchers, bekend van AU, Soft Posh, drijvende kracht achter zoveel festivals en initiatieven voor experimentele en vernieuwende muziek; van wat niet, eigenlijk? Jan Borchers is een klein maar respectabel fenomeen in Den Haag. “Ik hoef niet meer zoals beginnende bands zoveel te concurreren. Ik heb mezelf wel een beetje bewezen.”

"Ik wil geen karikatuur van mezelf worden"

Jan Borchers, bekend van AU, Soft Posh, drijvende kracht achter zoveel festivals en initiatieven voor experimentele en vernieuwende muziek; van wat niet, eigenlijk? Jan Borchers is een klein maar respectabel fenomeen in Den Haag. "Ik hoef niet meer zoals beginnende bands zoveel te concurreren. Ik heb mezelf wel een beetje bewezen. Men weet waar ik voor sta. Hoop ik." Begin 2005, een mooie aanleiding om eens bij te 'kletsen' met deze gedreven man. Al is er eigenlijk altijd wel een aanleiding. De Haagse popscene? Hij lacht en zet de microfoon maar even uit. "Grote poppodia zouden hun krachten moeten bundelen." Op de vraag of dit dan niet juist ten koste gaat van de onafhankelijke kleinere organisaties, antwoordt hij: "Nee, het werkt dubbel. Onafhankelijke kleine organisaties moeten natuurlijk gestimuleerd worden, maar het probleem is dat veel poppodia hun eigen wereldje hebben en deze niet samen brengen met de werelden van andere poppodia. Juist die kruisbestuiving, al die bandjes bij elkaar, lijkt me zo interessant. Zo leer je nieuwe dingen kennen." En hier praat een man die er verstand van heeft. Jan Borchers heeft in het verleden een grote rol gespeeld in de organisatie van meerdere festivals en concerten. State X/ New Forms, de Contex-avonden, cd-compilaties; noem iets wat met de Haagse experimentele muziek te maken heeft en de kans is groot dat zijn naam er aan kleeft. Een vriend beschreef hem als een man met een bundelende rol, iemand die mensen samenbrengt, die de kleine maar woelende scene naar buiten brengt. Hijzelf kan zich hier wel in vinden. Het dit jaar opgerichte nieuwe podium ´Waar geen wrijving is, is geen glans` heeft als doelstelling; vanuit deze organisatie nog meer initiatieven te starten en te stimuleren, en nieuwe stromingen en nieuw talent (lokaal en internationaal) de kans te geven zich te laten horen. Buiten organisatorisch talent, heeft Jan Borchers natuurlijk een niet te verwaarlozen en, zo lijkt een onuitputtelijk muzikaal talent. De drie CD’s van AU (Jan Borchers en Paul Klaui) die de laatste drie jaar zijn uitgebracht (De in 2002 uitgebrachte ’Non Existing Input’, ’Recycling’ in 2003 op het Locust label uit Chicago en afgelopen jaar de VPRO/staalplaat productie ’Mort aux Vaches’) waren een groot succes. Nadat Paul Klaui hersteld is van zijn operatie, zal volgend jaar op het Locust label een nieuw AU album uitkomen. Improvisatieband Fyffes (trad op tijdens het Horen, Zien en Schrijven festival) was ook een succes en zal waarschijnlijk nog een gevolg krijgen. Maar zeker weet je het nooit, want Borchers heeft buiten zijn organisatorische en muzikale activiteiten ook nog ’gewoon’ een baan. Verder staan er voor volgend jaar een tripje met een Haagse delegatie naar Antwerpen en zal een Antwerpse delegatie Den Haag bezoeken voor de Contex-avonden. Ook heeft hij de regie in een gelegenheidsformatie in Den Bosch (georganiseerd door ’playlab’) en zal de ’Lost Christmas’ (verzamelaar van Haagse experimentele muziek die vorige kerst in kleine oplage is uitgebracht) een vervolg krijgen. Daarnaast brengt hij naar alle waarschijnlijkheid een cd(-r) uit met zijn eigen fieldrecordings en experimenten én verzorgt hij sinds kort de drones en elektronica bij Soft Posh waar zijn zoon Paul ook in speelt. Al zegt hij niet meer met het oeverloze recalcitrante gedrag van de leden van Soft Posh mee te gaan, die tijd heeft hij wel gehad. Toch speelt leeftijd hem geen parten. Zodra een artiest de vijftig heeft gepasseerd, vragen journalisten automatisch naar de toekomst, oftewel: het einde. Wat voor Jan Borchers, als het aan hem ligt, nog lang niet in zicht is. Hij vergelijkt zijn passie voor muziek, zijn inspiratie en zijn drijfkracht, met dat van een schilder. De drang naar creëren en experimenteren is groot en daar geeft hij zich aan over. Hij heeft echter niet een bepaald doel voor ogen, iets wat hij wil bereiken. Hij doet gewoon waarvan hij voelt wat hij moet doen, reageert spontaan op impulsen van buitenaf. Borchers wil mensen confronteren en vooral verrassen. De grenzen verkennen. "Ik wil geen karikatuur van mezelf worden. Ik wil mezelf niet gaan kopiëren, zoals sommige oudere muzikanten." De vraag of zijn kunst, net als bepaalde conceptuele kunst, alleen door een klein groepje elitairen gewaardeerd wordt, moet ontkennend beantwoord worden. Liefhebbers van zijn muziek komen uit allerlei kringen. De metafoor van de schilder gaat nog verder op. Jan Borchers heeft het gevoel net als de schilder een beeld te creëren, maar dan met klanken. Een plaatje dat moet overrompelen. Overigens schildert Borchers zelf ook. In het verleden heeft hij al exposities gehad en hij wil het schilderen in de toekomst weer gaan oppakken. Kortom: zolang er geen lichamelijke complicaties optreden, gaat de held gewoon door. Muzikaal Den Haag mag zich in haar handjes wrijven.