Er werd weer wat afgejammerd het afgelopen jaar: economische crisis, laffe programmering, vervlakking van het medialandschap, eindeloos herkauwen van de hapklare brokken die decennia geleden al onverteerbaar bleken, (te) dure concertkaartjes en Idols. Je zou bijna met een touw om je nek het nieuwe jaar willen binnenstruikelen. Gelukkig bood het Haagse popjaar genoeg lichtpunten om 2004 met vertrouwen en optimisme tegemoet te zien.
Qua festivals en concerten was het weer hollen en vliegen, geen enkele stad in Nederland heeft zoveel te bieden. Een enkeling struikelde of parkeerde de plannen in de ijskast (Langweiligkeit en Sound Vision), maar er kwamen er ook weer een aantal bij of keerden terug zoals Culture Blast, Smutstock, de Contex-serie voor experimentele muziek, Crossing Border en NoiseCape. Met name het laatstgenoemde festival was een aangename verrassing en een bewijs dat je met creativiteit, inventiviteit en een gezonde portie durf een succesvol ‘underground’-festival kunt realiseren. Ook de moeite waard waren Plein Open, het Haags podium van de KoninginneNach, State-X, de Haagse Popweek en de vele zwetende hardwerkende acts in de café’s, schoenendozen en kattenbakken. Het was in elk geval goed om te zien dat de Haagse ‘underground’ en ‘mainstream’ samen door een deur kunnen en elkaar scherp houden en stimuleren. In een lijstje gevat is dit blijven hangen: AU en Kapotte Muziek (NoiseCape), Cooper (KoninginneNach), Orange Sunshine en Cellophane (Plein Open), Templo Diez en Venus Flytrap (Haags Uitfestival), New Groove Habits (Depart festival), Tasha’s World (Mixed Culture), Atombox (café Paard van Troje en Hommerson Winnaars Festival), Incense (Musicon), Copacod, Hormones, Vance Orchestra en Sunburned Hand of the Man (Contex) en Verdena en 90 day men (State-X). Een lijst van slechte concerten krijg je niet, want als het slecht is ga ik weg of knoop ik een goed gesprek aan. Bovendien moet je je altijd realiseren dat ook de gevestigde bands in het verleden ‘rukoptredens’ hebben afgeleverd. Al struikelend en ploeterend leert men, dus alle bands die het in 2003 verprutst hebben, gaan bij mij in de herkansing.
Ook in de herkansing ging het vernieuwde Paard van Troje. De verwachtingen waren hoog gespannen, prachtig gebouw, maar vooralsnog loopt het (te) kritische Haagse publiek niet warm voor dit podium. Wellicht ook wat teveel gevraagd na amper vier maanden. Wat wel opvalt is het hoge gehalte ‘belegen’ acts en ‘inkop’ dansfeestjes. Dit is eigenlijk een structureel probleem bij alle (ver)nieuw(d)e podia. In de ‘boomjaren’ werd het vele geld in dure stenen gestopt en dacht men dat het met de exploitatie wel los zou lopen. Mismanagement of slapende subsidiënten? Het zal wel ergens in het midden liggen. Als oplossing valt men terug op ‘bewezen’ kwaliteit, waarmee een ‘rijper’ (lees kapitaalkrachtig) publiek binnen wil lokken. Ja, lik m’n retro! Ik misgun niemand zijn of haar pleziertjes, maar volgens mij heeft een (gesubsidieerd) podium ook nog de taak om opkomende en vernieuwende stromingen te signaleren en te programmeren en een voortrekkersrol te spelen.
De oogst aan CD’s en vinyl was beduidend magerder dan eerdere jaren. Kennelijk werkt de malaise in de platenindustrie ook lokaal door. Het opnemen van zo’n ding is niet het probleem, met de PC van je oma kun je al acceptabele resultaten bereiken. Het zit meer in de marketing en distributie, van oudsher het domein van de gevestigde muziekindustrie, roept men, maar is dat wel zo? Al jaren ageert de platenindustrie tegen het zogenoemde misbruik van internet als distributiekanaal en roept men dat de consument niet wil betalen voor muziek. Het succes van de i-Tunes music store, een initiatief van Apple, bewijst het tegendeel. Voor een redelijke prijs (1 dollar per track) en met een paar muisklikken, bak je gewoon je favoriete CD. Ook een label als Warp (Aphex Twin, Autechre, Plaid, Prefuse 73 etc.) heeft haar complete catalogus voor een redelijke vergoeding ter beschikking gesteld. Voorlopig kunnen alleen Amerikanen gebruik maken van deze diensten, maar het ziet er naar uit dat in 2004 Europa ook gebruik kan maken van dergelijke distributiekanalen. Bovendien heeft Apple aangegeven deze dienst ook ter beschikking te zullen stellen aan de ‘independents’. Kortom: Pleur je muziek online en doe niet teveel moeite om een platendeal te scoren. Steek je tijd in je muziek. Dit jaar nog een ‘oldskool’ lijstje. Fijne platen van: Incense, Templo Diez, Orange Sunshine, Venus Flytrap, Deadweight, Clean, Instant Mix, Tuesday Child, NAOP en Qrio.
Het Haagse medialandschap kreeg het afgelopen jaar een belangrijke impuls, maar had ook met de nodige tegenslagen te kampen. Hoogtepunt was natuurlijk de lancering van 3VOOR12/Den Haag. Het had wat voeten in de aarde, maar nu het draait blijkt dat 3VOOR12 in een behoefte voorziet en een belangrijke stimulans is voor de Haagse popscene. Dikke veer in de kont van de nijvere redactieleden. Het muziekblad Stork on Stage vond onderdak bij een uitgever en werd voor de derde keer ‘gerestyled’. Da’s heel mooi, maar om eerlijk te zijn is het blad daardoor wel wat oppervlakkiger geworden. De kritische noot en diepgang lijken het kind van de rekening van de commerciële druk te worden. Laten we hopen dat de redactie weer wat peper in de stukken gaat stoppen. Dieptepunt was het verdwijnen van het radioprogramma Stork on Air. Een programma dat met veel liefde en toewijding werd gemaakt. Over de roddel en achterklap heb je op deze site al het nodige kunnen lezen en het woord ‘schande!’ is hier inderdaad op zijn plaats. Het programma leek een doorstart te kunnen maken bij RTV West, maar nu onze regionale ‘rampenzender’ vanwege financieel en redactioneel wanbeleid bijkans op haar gat ligt, is het nog maar de vraag of het programma in de ether terug zal keren. Al eens aan een internet radioprogramma gedacht?
Tot slot het koffiedik kijken: Het aantal festivals en concerten zal groeien, al zet ik de nodige vraagtekens bij de vaak gedroomde/gewenste schaalvergroting. Ik heb niets tegen grote festivals, maar er zijn er al zoveel. Kleinschaligheid en laagdrempeligheid (lees normale toegangsprijzen) is de meest vruchtbare voedingsbodem voor een bloeiende Haagse popscene.
What’s hot: Atombox, Cooper, Fortune Cookies, Hallo Venray, Qrio, Tasha’s World, New Groove Habits, de Haagse Underground, 3VOOR12, Louise Engering die bij de opening van de Pop In het behang van de muren zal schreeuwen, de opening van de Pop In (eindelijk krijgt het HPC haar eigen podium), prettig gestoorde idioten die hun best blijven doen om mooie dingen naar Den Haag te halen en het Haags Cultuurjaar.
What’s not: The Wishing Well, de buitenlandse doorbraak van Kane, de zoveelste herstructurering van de publieke radio, super audio CD, semi-interessante ‘dance’ acts die met veel uiterlijk vertoon en quasi verveeld hun laptop laten dreutelen, Idols en ‘kenners’ die, niet gehinderd door enige kennis van zaken, hun mening aan je opdringen omdat ze nou eenmaal vinden dat ze recht hebben op hun eigen mening.
Het jaar van Ronald Stemmerich
Zwetende acts in café’s, schoenendozen en kattenbakken
In de laatste weken van dit jaar geeft 3VOOR12/Den Haag haar redacteuren de kans de balans op te maken van hun eigen muzikale jaar. Welke bands vielen het meest op of juist tegen? En wat zijn de verwachtingen voor 2004? De zevende bijdrage in deze serie komt van coördinator Ronald Stemmerich.