We beginnen met Ritual Howls uit Detroit, in de Verenigde Staten. Ze stonden al lang op het verlanglijstje van Onderstroom Breda. Het is een trio zonder fysieke drums: Paul Bancell (gitaar), Ben Saginaw (bas) en Chris Samuels (synths, electronica). De drums komen uit de drumcomputer en zijn strak en industrial: Ritual Howls maakt new wave, post-punk en industrial noise en electronic body music, de drie worden door sommigen ook als goth bestempeld. De band houdt eigenlijk niet van labeltjes. Ritual Howls speelt in donker rood licht, met het gordijn van de zwoele bovenzaal toe. De bas is dreigend, repetitief en versnellend, de drums gelijkmatig en strak, de gitaar vaak minutieus aanwezig. De zang van Bancell en zijn donkere en literaire teksten over verval en de rauwe kanten van het mens-zijn, zijn enigszins onverstaanbaar, de muziek volgen vraagt aandacht en een investering. Zoals gebruikelijk heeft Onderstroom Breda voor de wat moeilijkere en interessantere weg gekozen.
Het achtergrondgordijn gaat open, het drumstel van 10 000 Russos uit Porto stond erachter, de band maakt gebruik van projecties op de achterwand. Drummer João Pimenta neemt ook de zang voor zijn rekening en heeft, net als Pedro Pestana (gitaar), André Couto (bas), veel pedaalkastjes naast zich. Voor zijn stem! De nieuwe plaat ‘Distress Distress’ is uitgekomen in april, de band viert de plaat met deze Europese tour van 37 shows in 46 dagen. Vorig jaar speelden ze al op Eindhoven Psych Fest en voorprogramma’s van A Place To Bury Strangers en Wooden Shjips. Kortom, een belangrijke nieuwkomer voor de psych-scene, zomaar in De Avenue Breda! Hun soundscapes van het onderbewust zijn repetitief, meeslepend en boeiend, zoals het goede psych rock betaamt. Flink wat distortion en effecten, lange, lange drones van gitaar en bas, hypnotiserende drums en dan de onverstaanbare, sjamanistische zang erbij, met vleugjes surf en industrial: 10 000 Russos is de gedroomde afsluiter voor Onderstroom Breda. Als je een gitarist met de ene hand op zijn pedalenkasten aan knoppen ziet draaien en met de andere hand, in uitgerekte houding, naar het panel van zijn versterker om noise te zien maken en de bassist doet daarna hetzelfde met zijn bas dan weet je dat het goed zit. Scherpe randjes ontdekken, niet te missen ontdekkingen doen, helemaal Onderstroom Breda. We gaan het missen.
Gezien: de allerlaatste (?) Onderstroom Breda, met Ritual Howls, 10 000 Russos. De Avenue, vrijdag 2 juni 2017.
Vrijdag 2 juni was de allerlaatste Onderstroom Breda, in de min of meer vertrouwde bovenzaal van De Avenue. Ze houden het voor gezien. Even of misschien wel heel lang, of misschien wel voor altijd. Iets dat we bij 3voor12/Breda betreuren, want Onderstroom Breda haalde meer dan twee jaar op eigenzinnig houtje eigenzinnige, bijzondere én aparte, toffe acts naar de stad. Voor de laatste shows kwamen Ritual Howls uit Detroit en 10 000 Russos uit Porto. De dj’s? Bekende namen van eerdere edities: V00d00 GOLD, Martijn van der Meeren en Yan de Hoogh.