Vrijdag 21 april was de twee-na-laatste Onderstroom Breda. De organisatie maakte afgelopen maand bekend dat ze het na 2 juni voor gezien houden. Even of misschien wel heel lang, of misschien wel voor altijd. Iets dat we bij 3voor12/Breda uiteraard betreuren, want Onderstroom Breda haalt al meer dan twee jaar op eigenzinnig houtje eigenzinnige, bijzondere én aparte, toffe acts naar de stad. Zoals The Ills en Mary Ocher die vrijdag kwamen spelen in De Avenue. Jaap Kuyper draaide de plaatjes.

Mary Ocher is op Europese tournee voor haar recente album ‘The West Against The People’, dat vergezeld gaat van een essay, dat ook op haar website staat. De inhoudelijkheid over ‘wat is het Westen’ en de vraag naar hoe de kansen zijn verdeeld tussen ras, geslacht, geloof en voorkeuren komt niet letterlijk in haar performance ter sprake. Haar achtergrond, geboren in Moskou, in Israël opgegroeid, nu woonachtig in Berlijn, ook niet. Wat we wel zien, is een nonchalant en verlegen ogende dame die afwezig lijkt in haar spel en tegelijkertijd met grote ogen de zaal gade slaat. Soms theatraal, soms niet echt aanwezig en perfect getimed. Zeer boeiend om naar te kijken en de liedjes houden je aandacht vast, vooral door Ochers sterke stem en kleingemaakte muziek op gitaar, toetsen, piano, repetitieve beats en een blokfluit. Je moet wel tegen de kreetjes kunnen die ze geregeld slaakt. De teksten zijn herhalend en poëtisch, bijvoorbeeld in ‘To The Light’ op piano. Mary Ocher valt slechts één keer uit haar rol, als de rookmachine opeens aan gaat, ontsnapt een kleine, ontspannen lach aan haar lippen.

Martin Krajčír, Ľuboš Hodás, Peter Berák en Miro Luky zijn vier mannen uit Bratislava, de hoofdstad van Slowakije en zij vormen samen The Ills. Volgens de overlevering ontstond de band in 2008 toen ze een pauze namen in een Playstation speelsessie en was slaapkamerproject The Ills geboren. Dat werd een echte band en de vier sluiten vandaag hun tour af in Breda, iets dat gitarist Miro zich ter plekke lijkt te realiseren. The Ills maakt instrumentale muziek en drijft op de som der delen met een combinatie van post-rock, shoegaze en math-rock, met veel ritmische wisselingen van noise en gitaargeweld in lange, gevarieerde nummer. Er zijn stukken dat zowel de bassist als een gitarist letterlijk de snaren strelen. Tussendoor praat de band een beetje en dan met name Miro. “This is a song for the radio host of the Slovakian show ‘Love Letters’. He’s a source of inspiration for us. We love you, but not for real.” Waarna The Ills instrumentaal gehakt maakt van de Slovaakse versie van Candle Light. Het is de laatste show van de tour, dus The Ills geeft nog een toegift. De muziek is sterk en boeiend, door de grapjes van de aimabele gasten extra leuk. Het was een avond van itersten: Mary Ocher met haar sterke stem, The Ills juist volledig instrumentaal.

Gezien: Onderstroom Breda met Mary Ocher, The Ills. De Avenue, vrijdag 21 april 2017.