Kris Bowers houdt zich vast aan zijn gevoel, los van de verwachtingen

"Je hebt meer dan ooit de vrijheid om iemand te zijn die afwijkt, een misfit"

Mark Bink ,

In Amsterdam vind je meer verschillende culturen dan in New York. Muzikanten van over de hele wereld komen naar onze stad om te laten horen wat ze in huis hebben. In de rubriek Mokum Melting Pot aandacht voor een keur aan stijlen, van jazz en funk tot niet-westerse muziek. Dit keer aandacht voor de jonge pianist Kris Bowers. Hij werkte al samen met Kanye West, Jay-Z, Jose James en Marcus Miller en bracht dit jaar een gedurfd debuut uit: Heroes + Misfits; een jazzplaat, maar geen traditioneel album. Bowers staat ook open voor elektronica, rock en hip hop. 13 november treedt hij op in BIRD, Rotterdam en 14 november in het Bimhuis.

Met betrekking tot je albumtitel ‘Heroes + Misfits’ hoorde ik je zeggen dat we op dit moment te maken hebben met de heldengeneratie. Wat bedoel je daarmee?
Ik las een theorie van Strauss en Howe, twee Amerikaanse filosofen. Zij beschrijven hoe elke generatie gekenmerkt wordt door een bepaald archetype. Er is volgens hen sprake van een cyclus die bestaat uit vier typen: de profeet, de nomade, de held en de artiest. De periode waarin je geboren wordt, bepaalt waartoe je behoort. Volgens deze theorie is de heldengeneratie nu aan bod; deze heeft het op dit moment politiek en cultureel gezien voor het zeggen. Ik zie het als ik naar de wereld kijk, iedereen kan op dit moment een held zijn; revoluties ontvlammen dankzij mensen die actief zijn op sociale media en internet maakt van iemand met een bepaald talent een wereldster.

Wat interesseert jou zo aan deze generatietheorie?
Dat heeft meerdere redenen. Mijn favoriete muzikanten uit het verleden deden verslag van hun generatie en de tijd waarin ze leefden. Ook ik denk dat het de taak van een artiest is zijn tijdgenoten een spiegel voor te houden en ik treed op deze manier in hun voetsporen. Op mijn eerste album wilde ik meteen duidelijk maken wie ik wil zijn als artiest; niet iemand die inwisselbare muziek maakt, maar een muzikant die iets te zeggen heeft. Daarnaast speelt de periode waarin ik dit album maakte ook een rol. Pas toen ik van school kwam begon ik me te interesseren voor politiek en voor wat er in de wereld gebeurt. De laatste jaren is dit me meer dan ooit gaan bezighouden en dat heeft zijn weerslag op mijn muziek.

Waarnaar verwijst ‘misfits’ in de albumtitel?
Ik heb het gevoel dat mensen elkaar steeds meer accepteren zoals ze zijn, omdat we continu worden blootgesteld aan hoe andere mensen leven en op die manier over het algemeen ruimdenkender worden. Je hebt meer dan ooit de vrijheid om iemand te zijn die afwijkt, een ‘misfit’.

Je vertelde dat je met 'Heroes + Misfits' hoopt de luisteraar emotioneel te raken. Welke gevoelens brengt de muziek bij jou zelf teweeg?
Bij de meeste nummers krijg ik het gevoel dat ik had toen ik het betreffende liedje schreef. Toen ik bijvoorbeeld bezig was met #TheProtester, probeerde ik me voor te stellen hoe iemand zich voelt die protesteert. Dat idee komt steeds weer naar boven als ik het speel. Maar voor bepaalde liedjes gaat dit niet op; mijn gevoel erbij verandert door de tijd heen. Voor mij is de emotie in de muziek belangrijker dan de noten. Soms is het moeilijk als muzikant om die twee dingen van elkaar te scheiden. Dan speel ik een stuk en denk ik te veel na over de muziek, waardoor ik de emotie vergeet die past bij het nummer. Op die momenten leg ik erin wat ik op dat moment voel, maar dat komt niet altijd overeen met de betekenis van het liedje.

Heeft dat te maken met een gebrek aan concentratie?
Ja, soms denk ik te veel na. Dat gebeurt bijvoorbeeld in situaties waarin ik geconfronteerd word met een publiek dat bestaat uit mensen die niet geïnteresseerd zijn in mijn muziek, maar simpelweg een virtuoze pianist aan het werk willen zien; om het even wie. Daar heb ik een hekel aan. Ik ben dan te veel bezig met de verwachting van het publiek en kom te ver af te staan van het gevoel dat de muziek uitdrukt. Gevoelens zijn in de basis niet ingewikkeld en je kunt ze beter uitdrukken wanneer je iets eenvoudigs speelt, dan wanneer je indruk probeert te maken met iets complex.

Op het album werk je samen met veel verschillende mensen. In hoeverre beïnvloedt dit jou?
Het zorgt ervoor dat ik open minded blijf. Bovendien wilde ik niet dat de plaat alleen om mij draait, het moest het resultaat zijn van een groepsproces. Iedereen die meedeed kreeg zoveel mogelijk ruimte om zichzelf te laten horen. Ik vind muzikanten die zich alleen op zichzelf richten niet interessant, dus zo’n persoon wil ik niet zijn. Als ik probeer mijn publiek te imponeren, zodat het van mij onder de indruk is, ben ik alleen maar bezig mezelf een goed gevoel te geven en dat is egoïstisch. Ik vind het vooral belangrijk dat de luisteraar iets voelt als hij naar mijn muziek luistert en erdoor geraakt wordt. Dat doet me veel meer dan als iemand onder de indruk is van mijn technische kwaliteit als pianist. Mijn hele band bestaat uit zeer getalenteerde muzikanten die heel hard werken om zo goed te zijn. Het niveau is hoog, we hebben het niet nodig dat te bewijzen.

Julia Easterlin en jij stuurden elkaar bij het schrijven van Forget-er ideeën op en zo kwam dit nummer tot stand zonder dat jullie elkaar ontmoet hadden. Vind je dit een prettige manier van samenwerken, of werk je liever aan een liedje terwijl je met iemand in dezelfde ruimte bent?
Ik ben niet zo graag alleen, dus ik vind het prettig om iets te schrijven met iemand die naast me zit. Maar een samenwerking zoals met Julia kan iets moois opleveren, omdat je los van elkaar in alle vrijheid iets kunt bedenken, zonder dat een ander je beïnvloedt door zijn mening te laten blijken over wat je net bedacht hebt. En het is heel interessant hoe je elkaar kunt verrassen doordat iemand je in reactie op jouw muziek iets te laten horen wat je zelf nooit had kunnen bedenken. Zo versterk je elkaar.

Kun je ons iets vertellen over je plannen voor de komende tijd?
Op dit moment werk ik aan verschillende projecten. Ik schrijf muziek voor een aantal films en een paar andere artiesten en denk dat dit van invloed zal zijn op mijn volgende album. Een tweede plaat spookt al door m’n hoofd, maar ik ben er nog niet echt aan begonnen, omdat ik eerst de opdrachten wil afronden waar ik momenteel mee bezig ben.

Verwacht je dat je volgende plaat een logisch vervolg wordt op 'Heroes + Misfits' of kunnen we iets heel anders verwachten?
Het zal erop lijken, in die zin dat het voortkomt uit traditionele jazz, maar beïnvloedt wordt door moderne muziek. Ik denk dat bepaalde invloeden groter zullen zijn dan op mijn debuut, zoals de rock, elektronica en hip hop, die je daarop al kunt horen.

Wie maken er deel uit van je band als je de veertiende optreedt in het Bimhuis?
Ik kon mijn eigen band niet meenemen, maar we hebben een oplossing gevonden; ik speel met een aantal Nederlandse muzikanten: Nick Croes op gitaar, Glenn Gaddum Jr op bas en Jamie Peet achter de drums.

Heb je al eens eerder met ze opgetreden?
Nee, dit is de eerste keer. Mike (Bindraban van Good Music Company, MB) heeft me aan hen voorgesteld. We hebben elkaar gesproken en muziek uitgewisseld. Als ik in Amsterdam ben hebben we twee dagen om te repeteren. Ik vind het best spannend, maar heb er vooral heel veel zin in.

Kris Bowers treedt 13 november 2014 om 20:30 uur op in BIRD, Rotterdam en 14 november 2014 om 20:30 uur in het Bimhuis