Ana Moura: trots op Portugal, Prince en bonensoep

Fadoprinses op Amsterdam Roots onderweg naar vijfde studioalbum

Redactie ,

Amsterdam Roots mocht voor afsluiter Roots Open Air al verschillende artiesten ontvangen in het Bimhuis, Muziekgebouw aan ’t IJ en de Melkweg. 3voor12amsterdam spreekt met headliner Ana Moura, de Portugese fadoprinses, voorafgaand aan haar show over Portugal, Prince en bonensoep. In oktober komt haar vijfde studioalbum uit.

Ana Moura is opgegroeid in een familie met liefde voor fadomuziek. Als tiener werd zij uitgenodigd om te zingen in verschillende ‘fadohuizen’ en ontmoet ze producer/gitarist Jorge Fernando die onder andere samenwerkte met Moura’s heldin Amália Rodrigues. Van haar eerste album in 2003 wordt het nummer Sou Do Fado, Sou Fadista onmiddellijk als klassieker bestempeld en latere albums werden platina. Inmiddels is ze vier albums verder met de vijfde onderweg en heeft zij een Edison Award-nominatie achter de rug, een optreden met zowel de Rolling Stones als Prince en stond zij als eerste Portugese act ooit in de Carnegie Hall in New York. 3voor12amsterdam spreekt haar over haar carriere, haar roots en haar nieuwe album dat deze herfst uit komt.

Wat betekenen jouw roots voor je en hoe belangrijk zijn ze voor jou?
“Heel belangrijk. Roots maken de link naar de aarde. Ik heb over de hele wereld gereisd om mijn tour te doen en Portugal zal voor mij altijd thuiskomen zijn. Ik hou van vele landen, maar om terug te komen naar mijn roots is altijd heel belangrijk voor mij.” Moura vertelt dat een deel van haar familie in Portugal woont, maar ook verspreid is over Frankrijk, Brazilië en de Verenigde Staten.

Hoe is het voor je om als regelmatige bezoeker weer in Amsterdam te zijn?
“Ik ken het Roots festival al. Toen ik een paar jaar geleden in Nederland was, hoorde ik er het eerst over. Het laatste optreden in Amsterdam was met een orkest, ik denk één jaar geleden. Ik hou van Amsterdam; tijdens de tour van vorig jaar verbleef ik hier in het hotel terwijl ik voor andere shows in andere steden in Nederland en België moest zijn. Ik hou van de grachten, de bloemenmarkt en het hele centrum".

Moura is binnen het fadogenre een zangeres die ondanks haar jonge leeftijd, zich op uitzonderlijke wijze houdt aan de traditionele fadomuziek zoals deze al decennia wordt gemaakt in Portugal. Onlangs is traditionele fado op de werelderfgoedlijst van UNESCO gezet. De kracht van haar muziek zit het hem in de eenvoud, de puurheid en slepen de luisteraar mee in haar zwaar melancholieke composities. Het thema in traditionele fado is voornamelijk gelinked aan saudade en composities gaan over het gevoel van een permanent onvervangbaar verlies en het leed wat dat levenslang met zich meebrengt. “Traditionele fado werkt met een speciale structuur, de zogenaamde quatrains, dit zijn rijmende coupletten. Het is een vorm van gedichten schrijven. Hierbij hoort geen refrein, zoals bij het reguliere muziek maken. In traditionele fado kunnen er vervolgens verschillende gedichten op één dezelfde melodie worden gemaakt. Het nummer wordt dus gemaakt op basis van de structuur van de gedichten. In muzikale fado is er normaal gesproken een gedicht met een melodie en ook een refrein.” Moura heeft haar eerste album in de traditionele stijl uitgebracht en is vanaf haar tweede album gaan experimenteren met muzikale fado. Desalniettemin houdt zij zich vast aan de oorspronkelijke meest pure versie van het genre.

Moura stort letterlijk en figuurlijk haar soul in haar muziek. “Mijn muzikale invloeden zijn eclectisch, er is fado natuurlijk waaronder Amalia Rodrigues, mijn heldin en grootste inspiratie. Daarnaast haal ik veel inspiratie uit soulmuziek. Artiesten als Aretha Franklin, Etta James en Nina Simone.”

 Wat was tot nu toe voor jou een hoogtepunt in je carrière?
“Ik denk de periode van mijn derde (Para Além da Saudade, 2007) en vierde album (Leva-me Aos Fados, 2009). Nadat ik in 2010 met de Rolling Stones en Prince heb gespeeld is mijn carrière veranderd, omdat mensen die niet dichtbij fado stonden door deze samenwerkingen hier aandacht aan gaven. Als gevolg speelt mijn leven zich de afgelopen drie tot vier jaar ‘on the road’ af met touren. Morgen treed ik weer op in Kroatië bijvoorbeeld.”

Hoe klinkt het nieuwe album?
“Het album wordt wereldwijd in oktober 2012 uitgebracht. Het wordt een heel ander album. Het laatste album dateert inmiddels van drie jaar geleden. Sindsdien heb ik veel muzikanten uit verschillende hoeken ontmoet en voelde ik de noodzaak om anders te gaan denken. Mijn nieuwe album is tijdens het touren geschreven; het bevat songs en lyrics van nieuwe componisten waar ik nu mee werk. Tussen de optredens in verschillende landen door, heb ik de nummers geluisterd en vervolgens gekozen. Daarna ben ik in Los Angeles de studio ingegaan met producer Larry Klein. Hij is geweldig.”

Het album heeft nog geen titel maar ze kan wel alvast verklappen dat er een aantal samenwerkingen met andere artiesten op staat en dat het album anders wordt door het gebruik van nieuwe invloeden en nieuwe instrumenten die niet in traditionele fado worden gebruikt.

Uit welk repertoire put je voor je huidige tour?
“Vanavond zing ik in het Muziekgebouw aan 't IJ voornamelijk nummers van mijn laatste album Leva-me Aos Fados”, wat tevens de gelijknamige toegift is. Het publiek kan meezingen en het gaat ongeveer vijftien minuten lang door. "Ook zing ik de meer bekende liedjes van de andere albums, maar de show is voornamelijk gebaseerd op het laatste album. Ik heb een nieuwe band met muzikanten bij me; ze zijn nog jong, zowel in leeftijd als in fado, maar ze zijn heel goed.”

Wat mis je het meest aan je roots als je onderweg bent?
“Mijn traditionele eten en met name sopa de feijão, een groenten-en bonensoep. Natuurlijk heb je overal groentesoep, maar het gaat om hoe het is voorbereid. Als ik vraag naar olijfolie dan kennen ze het soms niet eens. Als ik onderweg ben mis ik dingen als die soep en échte olijfolie het eerst. Het is voor mij raar om een salade te krijgen in een restaurant met een mayonaise dressing”