TransMusicales is een muziekfestival in Rennes, de hoofdstad van de West-Franse provincie Bretagne, dat de sier maakte met eerder geboekte artiesten als Björk, Stromae en Oscar & the Wolf. Zij speelden er hun eerste show op Franse bodem en daarna ging het hard. Een festival dat dus sterren in de dop programmeert en waar directeur Jean-Louis Brossard -het type Jan Smeets- vanaf dag één en al 37 jaar de leiding heeft. Hij moet flink wat slapeloze nachten voor deze editie hebben gehad. Wij weten wat er is gebeurd. De terroristische aanslagen in Parijs hebben ver daarbuiten zijn weerslag op het openbare leven en alle zalen zoals Bataclan waar muziek of anderszins cultureel vermaak plaats vindt. Maar een dag na vrijdag de 13e kwam het festival direct met een duidelijk statement: TransMusicales gaat door, wat dan ook. Vragen over ‘hoe nu verder?’ en de beveiliging worden niet beantwoord; de muziek staat voorop. Die komt vaak van eigen bodem, maar ook ver daarbuiten; zoals Madagaskar, Zuid-Afrika en Thailand. Nederland kreeg een eigen blok in het festival toebedeeld, evenals Zwitserland. Amsterdammers Applescal en Klangstof stonden zij aan zij om te bewijzen dat zij op dit moment grote "Dutch impact" op de mondiale muziekindustrie hebben.

Als beetje experimentele soloact wordt je al gauw versleten voor multi-instrumentalist. Maar als er iemand heel hard voorbij deze clichéterm schiet is het Jacques. Een sympathieke jongen die heel vriendelijk uit zijn ogen kijkt en met een monnikkapsel door het gedeelte boven op zijn hoofd kaal te scheren er wellicht voor zorgt dat de knotjes- en baardentrend gauw over waait. Maar het is vooral de bizar muzikale en dansbare show die indruk maakt. Door compleet los te gaan op spuitbussen, jerrycan, pannen, maatbekers, rasp en andere huis- tuin en keukenspullen brengt hij knap genoeg een consistente set die af en toe uitmond in een technorave. Om interactie te houden pruttelt, hijgt en krijst Jacques de immense afgeladen hal soms wat toe. In tegenstelling tot de rest van de programmering op dit podium is hij veruit het minst toegankelijk. Lof voor de programmeurs, die het toch aandurven hem te boeken en daardoor heel veel mensen kennis laten maken met een knotsgek, origineel en creatief brein. Mocht Jacques volgend jaar mogen gaan touren dan is het Larry Gus-effect niet uitgesloten, de gekke Griek die in Nederland in 2014 op slag publiekslieveling werd.

Een groot deel van de programmering is electronisch, wat gezien de grote industriële hallen en de gemiddelde leeftijd van de bezoeker die rond begin twintig ligt een niet zo vreemde zet is. Des te verrassender is het hoogtepunt van het vierdaags festival; het onenightstand optreden van Dream Koala, Code & Superpoze. Hierbij geldt: kijken is minstens zo belangrijk als luisteren en dansen. Dream Koala - de als Yndi Ferreira geboren Braziliaan en nu wonend in Parijs - is weergaloos met gitaar en zang en doet zeker een belletje rinkelen bij fans van The XX. Trekken we de parallel door: Superpoze is een grote naam in Frankrijk wiens ster even snel rijst als die van Jamie XX. De jonge beatmaker serveert een fijne dosis dromerige electronica, Code legt daar met strijkers en blazers een mooie partij live instrumenten naast. Die combinatie pakt heel fraai uit en slaagde de Fransen erin om op alles behalve franse slag een indrukwekkend en geslaagd muziekuur af te leveren. 

De hoofdlocatie Parc Expo zijn een aantal hangars bij het vliegveld van Rennes. Om daar te komen kun je vanaf het centrum een pendelbus nemen. De meeste bezoekers maken gebruik van die gelegenheid en merken dat de beveiliging erg streng is. Er wordt gefouilleerd en de tassen worden gecheckt bij het instappen, een tweede keer direct bij aankomst bij de loopsluis en een derde keer bij de ingang van het gebouw. In UBU, een andere kleinere festivallocatie in het centrum, is het niet anders. Bezoeker Arthuro Debroisilio is samen met zijn vriendin in de zaal bij het optreden van de Amsterdamse groep Klangstof. "Ik ben geboren en opgegroeid in Rennes, mijn moeder is Marokkaans en mijn vader is Frans. Ik heb door de aanslagen de behoefte mij nu uit te spreken. Als het aankomt op angst voor nieuwe terreur, voelt Parijs nog erg ver in Rennes. Wij zijn in vergelijking met de rest van Frankrijk van oudsher een erg humane gemeenschap. Ik ben mij erg bewust van het feit dat er spanning is, maar we moeten door. Mijn vriendinnetje werkt hier achter de bar en je moet er niet aan denken dat je dagelijks bang gaat zijn voor een aanslag. Het conflict dat Amerika met haar bondgenoten uitvecht in Syrië mag nooit zo'n stempel drukken op het dagelijkse leven. Als ik uit wil gaan, doe ik dat, ik pik die hysterie niet. Zo denken veel mensen er gelukkig over. Mijn vader ging op mijn leeftijd ook naar TransMusicales, hij is heel muzikaal opgegroeid. Ik ben trots dat ik die passie van hem heb".

TransMusicales heeft vergelijkbare ambities als ontdekfestival Le Guess Who, met de focus op doorbraken, muziek uit alle hoeken van de wereld als het binnenhalen van unieke shows door gelegenheidsformaties. De charme en intimiteit wordt zorgvuldig bewaakt terwijl alles uit de kast wordt getrokken om een modern muziekfestival te bedrijven. Het is duidelijk hét paradepaardje voor de provincie Bretagne, dat overal in de stad reclame maakt voor het festival. Over de locatie Parc Expo: die was goed voor het droog en warm houden van 60.000 bezoekers. Afgezien van de kille en troosteloze sfeer bij aankomst en vertrek lukt het de organisatie om binnen in de hallen de condities te scheppen om optimaal te genieten.

In het centrum wordt een gebouw gebruikt - qua indeling en capaciteit vergelijkbaar met de Melkweg - als perscentrum, met een grote zaal voor concerten en een foyer voor uitzendingen van een radiostation en live sessies. En er is een uitpuilend randprogramma voor jongeren, die met dezelfde flair met een badge rondlopen als hun volwassen delegatiegenoten. Cultuur is een groot goed in Frankrijk en wordt er met de paplepel ingegoten, wordt hier eens te meer duidelijk. Een groepje kids vraagt smaakmaker Jacques een uurtje de hemd van het lijf, en even later kun je op intieme afstand genieten van de Utrechter Binkbeats, iemand met dezelfde instrumentengekte als Jacques.

In de line up zien we een grote afvaardiging van de in beton gegoten Franse electroscene terug maar er is ook veel aandacht voor andere genres en uit andere windstreken. Een goed voorbeeld is de Thaise Khun Narin's Electric Phin Band, een groep straatmuzikanten tussen de 16 en 66 die op een lieve, aanstekelijke en onvermoeibare manier psychedelische rockliedjes de zaal in stromen.

Of The Dizzy Brains, een paar jochies uit Madagaskar, met zanger Eddy die bij een middagsessie in de foyer half in adamskostuum eindigt voor best een hoop brave burgers die toevallig in de buurt zijn. "Deze jongens van amper 20 ademen rock en punk, barsten van energie en hebben ook nog eens het charisma", vertelt Brossard in de krant Ouest-France. 

De afspiegeling van headliners, acts die bekend terrein zijn en acts die je buiten de comfortzone dwingen, soms regelrechte freakshows, maakt het aantrekkelijk genoeg om blindelings een schappelijk geprijsde passepartout aan te schaffen (nog geen €70) en te gaan met die banaan.