Krasse knarren
Het feest komt niet uit de lucht vallen: een grote doelgroep staat volop in de aandacht. Dat geeft nieuwe kansen en uitdagingen, ook voor het nachtleven. Wat voorbeelden die voor een antropologisch avondje in de Melkweg al door het hoofd spinden. In het jaarlijkse TV-lab op NPO3 zien we VPRO's Oudtopia. De jonge Tim den Besten en Nicolaas Veul brengen ontwapenend een maand leven in kaart in en met ouderen in een Haags woonzorgcentrum. Ook reallife ouderen kijken bij Krasse Knarren van Omroep MAX. Vijf BN-ers brengen een week samen door in een huis met jaren 70-interieur. In een mix van Big Brother en een ziekenhuisdoc volgen we wie er van de deelnemers nog de soepelste heupen heeft. Wie het minst aan de kist denkt. Hans van der Togt zwijmelt bij alles wat het productieteam van het programma voor de camera heeft weten te slepen. Zijn favoriete Citroen DS, een foto met Leontien Ruiters achter het Rad van Fortuin...zelfs de foeilelijke bloemetjesgordijnen maken veel in Hans los. Het experiment is dapper. Daar waar TROS met Ali B Op Volle Toeren juist de lol en chemie laat zien van jong en oud samen, duikt MAX met (hoog)bejaarde BN-ers terug in hun wilde jaren.
Krasse klubbers
De jacht op de vergrijsde nachtvlinder
In het weekend van Lowlands 2014 stonden de deuren van de Melkweg open voor de 40-plusser. Met het feest Like We Used To werd deze niche geprikkeld om via de dansvloer terug naar het jonge leven te gaan. Heel idealistisch: ook voor hen is er nog een nachtleven. Of moeten de legen zalen gewoon worden opgevuld?
Cinema? Ook daar vindt je de parels van 'je bent nooit te oud'. Gloria gaat over Gloria, 58, gescheiden en haar zoektocht naar een leuke leeftijdsgenoot. Niets geks. Maar Gloria gaat er voor de nacht in, uit dansen, rookt daarbij haar sigaretten sexy en kijkt met hipsterbril diep in haar cocktail. Ook in deze film: haar seksuele uitspattingen worden in vol ornaat getoond, zonder franje. Iedere paar billen is anders en zelden perfect. En dan is er nog die fijne filmscore: Umberto Tozzi's Gloria wordt opgelapt en uitgewrongen en I Feel Love van Donna Summer hoor je in de disco, direct in de eerste scene. Geen Tinder bij Gloria dus, voor zover Tinder bij ouderen en in dit geval Chileense ouderen populair is. Tot de verbeelding spreekt het zeker, zij het fictie en fantasie dat de klok slaat. Zelfde fantasie in La Grande Belezza, absurd feest vieren door de ogen van de 65-jarige hoofdrolspeler Jep Gambardella.
De vraag rijst: waar in Amsterdam ligt die dansvloer waar we Gloria en Jep tegen komen? Een antwoord, of poging daartoe, ligt in het hoofdstedelijke nachtleven, de podia en alle media die er aan gaan hangen. Zij zetten een nieuwe markt in beweging die jarenlang niet echt bestond. Simpelweg omdat de behoefte er niet was. Een geestig artikel op danceblog DJ Broadcast over de manier waarop elitekrant NRC wegloopt met dance geeft aan waar het knelt. "Waar de NRC moeite mee heeft is de aanwas van jonge lezers", stelt Eelco Couvreur in zijn stuk. Volgens hem schrijft de cultuuredactie van de krant met een onbeholpen pen over dance. Allemaal om de NRC-knarren van de toekomst voor zich te winnen. Hij ziet ook dat zijn eigen redactie met een lastig vraagstuk zit: "Zodra zondagse doorhaalsessies worden ingewisseld voor baby showers is een DJBroadcast onder je arm niet meer oké".
Er is een kloof en die moet -tegen wil en dank- gedicht worden. Beide redacties schieten in de stress of en vooral waar oudere lezers hun voetjes nog van de vloer krijgen. Keuze: accepteren dat ze voorgoed afhaken, of vierkant achter het idee gaan staan dat het nachtleven voor niemand egens ophoudt. Ik laat hierbij de concert- en festivalganger even buiten beschouwing. Vooruit, één opmerking dan, uit monde van Eric van Eerdenburg, directeur van Lowlands. Hij geeft toe dat zijn doelgroep flink in beweging is en dat de bezoeker van het eerste uur wellicht niet meer tot die groep behoort. Zo is Nick Cave voor een half gevulde Alpha-tent (in 2013) niet voor herhaling vatbaar, vertelde hij aan de Volkskrant. Dat terwijl er op Lowlands 2014 juist opvallend veel families werden gespot, met als klapper de 43-koppige familie Noë. Het lijkt dat leeftijd bij festivals en concerten een minder prominente rol speelt. Een festival wordt ook meer gezien als een vakantie. Een jaarlijks ritueel, iets heel anders dan een avondje dansen.
Terug dus naar die club waar je wilde haren spontaan weer van gaan groeien. Waar je als kind van de Koude Oorlog elk weekend heen zou kunnen. Heen zou willen. Die plek is er binnen het huidige aanbod niet. Lisa Elsenburg van het feest Like We Used To rook daarom kansen. "Wil je mooie vrouwen zien? Met goddelijke lichamen? En toch echt 45 jaar?", geeft ze bij de ingang van de Melkweg als argument om voorbijdruppelende mannen binnen te loodsen. Haar vriendinnetje Charlotte Bos helpt haar vanavond. Ze denkt dat deze avond een antwoord is op afgeserveerd thuis zitten. Dat een minder gelikt concept het goed doet in de clubscene zie je aan het rondreizende concept Vunzige Deuntjes. "Dat begon ook uit behoefte aan nostalgie. We hebben het netwerk van dit feest benaderd, en die van onze ouders. Mijn vader zit soms in de Kring aan het Leidseplein, de enige plek waar hij zich 's nachts kan uitleven. Maar ik weet dat 40-plussers niet meer wekelijks het Amsterdamse nachtleven in gaan. Met de techno, dubstep en drum and bass die tegenwoordig de clubs domineert weet je je geen raad".
Echt druk wordt het niet vanavond. Ik ontmoet een 40-plus-man die bijna, maar net niet naar binnen gaat. "Per inwoner van Amsterdam zijn er 20 feestjes. Dat klinkt wellicht negatief, maar het is positief voor iemand als ik die veel muziekstijlen boeiend vindt. Maar ik doe zelf niet aan thema's. Hoezo 40-plus?" Van Elsenburg heeft in ieder geval gelijk; de vrouwen die er waren, waren heel fraai. Maar eens zien of het de volgnde keer aanzwelt, of er genoeg perspectief is voor het renaissance-clubben. En als we dan toch bezig zijn: Grace Jones mag voordat ze eerdaags in het harnas sterft de tent die er gaat komen openen. En verder veel discobollen, heel veel discobollen.