Simon van Melick: van rock 'n roll kid naar eerste Nederlands muziekfilmfestival

PLAY brengt lessen muziekgeschiedenis en toekomstmuziek samen in film

Tekst: Robbie van Zoggel | Foto's: Daria Mnych ,

Het immense SXSW in Texas kent hij al en in eigen land boert hij goed met de organisatie van o.a. de President’s Night en Het Feest der Democratie, maar de kar trekken van een geheel nieuw festival dat een perfect huwelijk moet worden van zijn passies film en muziek bleef lang een stoute droom. Met PLAY komt de tijdgeest van deze twee disciplines voor het eerst samen in onze eigen hoofdstad.

PLAY brengt lessen muziekgeschiedenis en toekomstmuziek samen in film
Alhoewel zijn ouders het Limburgse rock 'n rollleven met Pinkpop en talloze country- en bluesfestivals er al erg vroeg in gieten, verhuist Simon van Melick begin jaren negentig naar Amsterdam voor een studie Geschiedenis aan de UvA. De hoofdstad biedt alle culturele ruimte van de wereld en vooral de filmnachten in bioscoop The Movies met propagandafilms en discussies (met docenten) na afloop ziet hij als het begin van zijn culturele carrière. "Een loopbaan met een doorlopende kruisbestuiving van verschillende kunstvormen als ik er nu zo op terugkijk, en ook de reden dat PLAY er nu staat". 

Terwijl die conclusie getrokken wordt kijkt hij met één oog op zijn telefoon: "De twee kleinen van mij zijn momenteel bij een verjaardagfeestje, dat je het even weet". De multitasker in van Melick steekt wat af met de rust in het café van de Melkweg aan de vooravond van een nieuwe zaterdagnacht. Alle vrije tijd naast zijn vaste baan bij BKB, waarvoor hij sinds 2001 evenementen en campagnes organiseert, zijn in PLAY gestoken. Het is op dat moment dan ook moeilijk voor te stellen hoe de Melkweg er straks uit ziet als het hele pand 4 dagen (donderdag 17 - zondag 20 november) exclusief wordt gebruikt voor het eerste muziekfilmfestival van Nederland. "PLAY en IDFA zijn partner en organiseren samen de nieuwe competitie IDFA PLAY Award en daarnaast levert IDFA ondersteuning in techniek en communicatie. In het voorjaar zijn we met elkaar in zee gegaan en zijn we (Melkweg-programmeur Is Hoogland) samen met programmeur Martijn te Pas begonnen met de filmselectie".

SXSW...Eurosonic Noorderslag?
Naast de 17 verkozen documentaires -uit meer dan 300 titels- binnen deze competitie vind je veel andere documentaires, fictiefilms, videoclips, concerten en talkshows terug in het programma. Ondanks deze samenwerking is het best dapper om een losse niche aan te boren terwijl IDFA na bijna 25 jaar zowat uit zijn voegen barst. Is hier in dit land nog een markt voor? "In 2009 ben ik met mijn vriendin meegereisd naar Texas voor de wereldpremière van haar hiphopfilm Say My Name op South By Southwest (SXSW). De energie en de kick die ik kreeg op dit geweldige festival is blijven hangen en was vanaf dat moment een reden om te geloven in de cross-over van muziek en film in eigen land. Op een erg leuke avond tijdens Lowlands in datzelfde jaar met Cor Schlösser (toenmalige directeur Melkweg), David Kleijwegt (regisseur) en Ron Euser (booker Mojo) en veel bier is dat gevoel uitgesproken en zijn de eerste plannen gesmeed voor een meerdaags festival".

Als het Texaanse avontuur zo'n indruk heeft gemaakt, waarom zou Van Melick dan niet dezelfde truc toepassen bij Europa's grootste tegenhanger, het jaarlijkse showcasefestival Eurosonic Noorderslag in Groningen? "Ik ben daar eerlijk gezegd nog nooit geweest maar ben overtuigd van de aantrekkingskracht van de muziekfilm. Een goed voorbeeld is het populaire In-Edit Festival in Barcelona dat inmiddels is uitgebreid naar tien plekken in Spanje en een samenwerking met de Berlinale. Als daar jaarlijks 25.000 bezoekers op af komen geloof ik ook in een succesvolle editie in onze hoofdstad. Daarnaast is de Melkweg met de mix van podia en cinema ook wel de ideale locatie".

De lange weg van de singer-songwriter
Van Melick heeft een punt. Naast eerdere Amsterdamse initiatieven zoals Cinema Paradiso, Unheard Festival, Rocket Cinema en |Cine|Sonic| (op 5 Days Off) trekt PLAY met de combitrein van muziek en film naar nieuwe oorden en ander tijden. Zo krijgen we in drie uiteenlopende films over singer songwriters verschillende manieren aangereikt om te kijken naar de wereld: van romantisch in Troubadours, hartverscheurend in Blaze Foley: Duct Tape Messiah tot sarcastisch in The Ballad Of Lucky Fonz III. "Het is mooi om over de breedte verschillende thema's te herkennen in het programma, iets waar wij in het begin niet echt bewust mee bezig waren. Daarin merk je dat de tijdgeest er dikker bovenop ligt dan we konden vermoeden".

Toekomstmuziek
Naast films met een rijke historische context en maatschappelijk besef die traditioneel met talking heads en mooie oude archiefbeelden aan de man wordt gebracht is er volgens Van Melick zeker sprake van innovatie in het genre. "In de mediaroom worden doorlopend video's vertoond van PJ Harvey's laatste album Let England Shake, waar bij elk nummer een mini-documentaire is gemaakt. Ook de manier waarop Arcade Fire en Björk hun laatste albums uitbrachten is te gek: deze toepassingen overstijgen de wisselwerking die de videoclip in haar begindagen had met muziek".

Dat visionaire ideeën van alle tijden zijn bewijst Bram van Splunteren, de filmmaker die voor de VPRO in de jaren 80 en 90 legendarische reportages heeft gemaakt van de grootste bands ter wereld. "We zijn blij dat we hem als interviewgast in huis hebben gehaald. Van een zwaar verslaafde John Frusciante van de Red Hot Chili Peppers tot een recalcitrante Rudeboy van Urban Dance Squad op het pont van Amsterdam-Noord, het lukte van Splunteren keer op keer om deze fenomenen -nog ver voor de meute uit- als een muzikale revolutie in beeld te vangen".

Animatie
Een andere afwijkende vertelvorm binnen de selectie is de mix van film met animatie. De gelegenheidsband Happy Camper, gevormd uit initiator Job Roggeveen (El Pino & The Volunteers), heeft met 10 collega's op de planken zo veel gezichten, dat ze als frontman een reizende Yeti hebben aangesteld, een creatie van Roggeveen's eigen animatiestudio Job, Joris en Marieke. De documentaire die het verhaal vertelt van de weg naar een volledig liverepertoire gaat op PLAY in première. Ook in N.A.S.A. en Bob And The Monster, over Bob Forrest, de voormalige voorman van de jaren tachtig cultband Thelonious Monster, wordt het verhaal ondersteund met animatie. "Naast die cross-over is het leven van Forrest vooral een bizar verhaal, met getuigenissen van onder andere Courtney Love en wederom de Peppers. Na de vertoning treedt hij op met originele en nieuwe nummers van Thelonious Monster".

Dit liveoptreden vormt geen uitzondering op de regel: het lijdend voorwerp van de meeste films zit waarschijnlijk naast de bezoekers in een bioscoopstoel en treedt na afloop op in de grote of kleine zaal. Precies zoals Van Melick het hebben wil: de chemie zal het grote werk doen. Vooralsnog is het duimen voor een volle bak in de Melkweg maar de ultieme droom om het festival door te trekken naar alle grote locaties rond het Leidseplein lonkt. "IDFA het Rembrandtplein, wij het Leidse. Een top 10 musicalfilms in het DeLaMar Theater, wie weet waar de grens ligt?"