Politiek, bezieling en retoriek

CrimeJazz etaleert Gesproken Woord op uiteenlopende wijze

Tekst: Ruzan Tsjobanjan Foto's: Anouck Wolf, ,

Het programma CrimeJazz verenigt verschillende vormen van het gesproken woord met elkaar en beroept zich daarbij op stijlen als jazz, hiphop en folk. Innovatie en originaliteit zijn de uitgangspunten. Tijdens de editie in de Amsterdamse Bitterzoet van vrijdag 15 december wordt aandacht besteed aan beginnende artiesten, maar ook een paar gevestigde namen komen voorbij.

CrimeJazz etaleert Gesproken Woord op uiteenlopende wijze

Het programma CrimeJazz verenigt verschillende vormen van het gesproken woord met elkaar en beroept zich daarbij op stijlen als jazz, hiphop en folk. Innovatie en originaliteit zijn de uitgangspunten. Tijdens de editie in de Amsterdamse Bitterzoet van vrijdag 15 december wordt aandacht besteed aan beginnende artiesten, maar ook een paar gevestigde namen komen voorbij. De reis begint bij GMB. Deze Rotterdamse hiphopper van Arubaanse afkomst treedt op met de band The Multiculturals. GMB rapt en zingt er lustig op los op door pop beïnvloede typisch Arubaanse reggaemelodieën en laat de zon opkomen in de intiem ingerichte zaal. Zijn enthousiasme is aanstekelijk en hij wint al bij het eerste nummer zielen voor zich. De titel van zijn album 'This is not an album, this is a phase' wordt belichaamd door dit optreden. Zijn stem, zijn lichaamstaal en zijn betrokkenheid, alles aan GMB schreeuwt om een groter podium. Hij wordt goed ontvangen en dat alleen al is een prestatie op zich. Het kost Soula Notos meer moeite om hetzelfde effect te bereiken. De politiek getinte column met stand-up elementen van deze dame zet zich af tegen de negatieve beeldvorming van allochtonen door de Nederlandse politiek. Soula's woorden zijn op momenten zeer treffend. Helaas lijkt haar optreden meer op een uitgebreid nieuwsbericht dan op een stand-up act. Er zijn teveel feiten, er is niet genoeg reflexiviteit voor een dermate uitgekauwd onderwerp als dit. Het einde is verrassend persoonlijk, maar tegen die tijd is de zon al lang verdwenen. De 23-jarige Londonse soulbelofte Jamie Woon lijkt wat schuchter en teruggetrokken. Een aantal bezoekers kijkt hem meewarig aan. Jamie neemt een soort beatbox op zijn schoot en de lichten worden gedimd. Hij meldt met zachte stem dat hij 'Spirit' voor ons gaat zingen. De box gaat aan, zijn eigen stem weerklinkt in echo en hij zingt en beatboxt er overheen. Er ontstaat een vervreemdend akoestisch landschap, maar Jamies warme, zuivere pop-soulstem zorgt voor balans. Het is deze stem die het publiek muisstil krijgt: iedereen kijkt gefascineerd toe. Jamie doet het net even anders. Hij is folk, maar ook ambient en electro. Hij lijkt gesloten, maar klinkt bezield. Zijn stem klinkt als die van Amos Lee, maar doet ook denken aan Craig David. Al deze tegenstellingen maken van hem een interessante artiest om te bestuderen, te beluisteren en vaker te bewonderen. Pieter Monzon - oftewel Pete Philly - brengt vooral humor en energie. Dit avondje CrimeJazz is voor hem wat ongebruikelijk, want normaliter wordt zijn rijm vergezeld door beats. Vanavond doet hij solo een volledig gesproken set. Maar Pieter mist zijn beats allerminst. Hij weet zijn bewonderaars te bespelen met een leuke afwisseling van onderwerpen, goed getimede retorische vragen en vocale virtuositeiten. Amusant is zijn rap over de date met het meisje dat hem vastbond en, in plaats van hem te bevredigen, hem een pak slaag verkocht. Deze artiest heeft zijn populariteit niet zozeer te danken aan diepgang, maar aan zijn scherpte en geconcentreerde energie. Je denkt even aan je boodschappen en je hebt minstens drie thema's gemist. Pieter is er zo eentje die komt, ziet en overwint. Wie zich ook snel uit de voeten lijkt te willen maken, is opvolgster Springils. Haar echte naam is Ilse van Daalen. Verschil met Pieter is dat haar drang lijkt voort te komen uit onzekerheid. Ze draagt een tweetal gedichten voor uit haar schrijfboekje, want publicaties heeft ze nog niet op haar naam staan. Ilse behoort tot het Amsterdamse talentgezelschap 'Nowhere' en studeert nog. Tijdens haar voordracht staat ze er wat verloren bij, haar boekje in de ene hand en haar blik gericht op de menigte die ook niet alles lijkt te kunnen grijpen. De afsluiting is aan Vanessa Hidary, die zichzelf introduceert als Hebrew Mamita. Vanessa heeft meerdere publicaties op haar naam staan en is met een eigen show in New York een bekende van de gemiddelde Amerikaanse liefhebber van stand-up comedy. Het Amsterdamse publiek kende haar nog niet, maar na vanavond loopt iedere bezoeker van Bitterzoet met haar mix van spoken word en stand-up weg. Vanessa heeft alles in huis wat een stand-up comedian tot een goede 'grappenmaker' maakt: kritiek, ironie, zelfbewustzijn en een ontelbaar aantal slimme culturele en historische verwijzingen. Haar kritiek richt zich vooral op het mannelijk geslacht. Uitmuntend is haar voordracht genaamd 'PhD in him'. Vanessa spuwt gal op een ongetalenteerde nietsnut die al haar tijd, energie en talenten opeist om haar uiteindelijk te verlaten. Man en vrouw, iedereen ligt onder de tafel. Goede mannenkritiek gaat er altijd in als zoete koek.