Ssst!

Door Rick Treffers

Rick Treffers, ,

Rick Treffers is zanger / gitarist van de popgroep Mist, bedenker en organisator van de huiskamerconcertenserie Live in the Living, producer en schrijver. Speciaal voor 3voor12/Amsterdam schrijft hij deze column over een (te) veel voorkomend probleem: door concerten heenbabbelen. Het laatste woord is nog niet gezegd...

Door Rick Treffers

In zijn nieuwe roman Mogelijkheid van een Eiland schijft 'schreeuwlelijk' Michel Houellebecq het volgende: In weerwil van de vereiste mening Brengen woorden geen wereld voort De mens praat zoals de hond blaft Om zijn woede te uiten, of zijn angst Genot is stil, Net als de toestand van geluk Afgelopen vrijdag, in het tv-programma De Wereld Draait Door, moest er een Puertoricaans-Amerikaanse import-Vlaming aan te pas komen om de kijkers mee te geven dat menig 'ollander de vreemde gewoonte heeft om tijdens een popconcert een geanimeerd gesprek met de buurman te voeren in plaats van zich mee te laten voeren door het zojuist aangeschafte 'product': de livemuziek. Dat was nieuw voor presentator Francisco van Jole en vaste tafelouwehoer Giel Beelen, die de ogenschijnlijk zo timide muzikant Gabriel Ríos eerst even verbaasd aankeken om zoveel Vlaamse brutaliteit, om vervolgens dit cultureel toch uiterst boeiende verschijnsel lacherig en laf onder het tafelkleed te schuiven. Beelen gekscheerde nog op zijn 3FM's dat het tijdens Pinkpop "toch echt wel party was" bij Gabriel Ríos en Van Jole zag er blijkbaar geen verkoopbaar item in. De wereld draait nu eenmaal door en Ríos werd afgeserveerd: het moet natuurlijk wel gezellig blijven! In Nederland verkopen de cluboptredens van de snel aan populariteit winnende Ríos tegenwoordig uit, maar misschien komt dat omdat den 'ollanders dan kunnen zeggen dat ze er bij geweest zijn, en niet omdat zij zich werkelijk willen overgeven aan de voor velen prachtige muziek van de artiest. Acts als Air of Jack Johnson zullen er over mee kunnen praten. Je gaat naar Jack Johnson omdat je daar je gezellige zomervrienden van het Bloemendaalse strand weer eens ontmoet, niet om je ademloos te laten inpalmen door Johnson's zachtmoedige popsongs: "Proost, kerel! Hoe is het nou op je werk?" "Wat zeg je? De muziek staat zo hard!" "HOE IS HET OP JE WERK? AL OPSLAG GEKREGEN?" Naar Air ging men destijds omdat loungen en de daaraan toegeschreven klanken hot waren. Je moest erbij geweest zijn en het zou dan vast heel gezellig worden. Want daar gaat het om, dat het gezellig is. Biertje erbij, een goede afzeikgrap op zijn tijd, je vriendin tevreden houden c.q. imponeren en je avond is 'helemaal toppie'. Het duo Air stond destijds in Paradiso eigenlijk als een soort achtergrondorkestje op het podium. De organisatie had net zo goed het gordijn kunnen sluiten. Het publiek ging op zijn flitsendst gekleed. Het was kijken en bekeken worden, maar luisteren bleek een zware opgave. In de verte, achter een open doek van geroezemoes, klonk het opwindende Sexy Girl. De tiptop geklede meute had het gezellig, maar mijn op zich helemaal niet zo onhippe broek zakte subiet - en op heel ongezellige wijze - af. Vraag blijft waarom Nederlanders vaak niet het geduld en de interesse kunnen opbrengen om met geopende geest van muziek te kunnen genieten door gewoon eventjes de kaken op elkaar te houden en de oren en het hart te openen, opgezogen te worden door de zanger op het podium met zijn eventueel indringende, meeslepende lied of verhaal, verwonderd te worden door subtiele details die het leven even mooier kunnen maken. Hoe harder een publiek het geluid vervuilt met alledaagse smalltalk, hoe minder de artiest van zichzelf bloot kan en zal geven en hoe minder intens de vonk tussen artiest en publiek over zal slaan. Hierdoor wordt het algemene genotsniveau op brute wijze de kop ingedrukt en de intensiteit verzwakt. Waarom kost het de doorgaans zo snauwend articulerende Duitsers, de arrogante Fransen en luidruchtige Spanjaarden beduidend minder moeite om gedurende een uur (wat is nu één fucking uurtje?) een concert zwijgend te ondergaan en te beleven en daar eventueel werkelijk door geraakt te worden? Tell me why, Anita! Het barbaarse gekakel van de Nederlandse concertganger heeft vast niet alleen te maken met bovengenoemde statusgeilheid van de trendy mens. Een doorsnee concertbezoeker maakt de afweging om een kaartje voor een concert te kopen, hakt de knoop dan bewust door, maar wil dan wel zelf de communicatietouwtjes in handen kunnen houden: daar heeft hij toch voor betaald? Tijdens het concert roept hij dan tegen zijn buurman dat het best een tof optreden is en dat hij de band vorig jaar ook al eens heeft zien spelen, maar dat deze toen het nummer x niet speelde en dat hij vindt dat de zanger steeds meer op de zanger van die andere band, hoe heet-ie-ook-al-weer, gaat lijken en dat het parelmoer op zijn gitaar mooi maar geheid nep is en dat zijn halfzusje...en ..en...toen was het nummer waarbij de zanger vanuit het onderste stukje reserve-eelt van zijn grote teen heeft gezongen alweer afgelopen. De bezoeker heeft met zijn slappe gelul een muur opgeworpen tussen hemzelf en de podiumartiest, maar heeft het in zijn eigen optiek reuze gezellig gehad. De oorzaak van dit lulgehannes? Geen feeling met ware kunst, graag je mening aan iemand anders verkondigen, geen cultureel-historisch besef, doe maar gewoon dan doe je al gek genoeg, al te donkere en moeilijke emoties onderdrukken, je blootstellen aan het onbekende is rete-eng, het beter willen weten dan de ander, niks zeggen is zo ongezellig: het zal er allemaal mee te maken hebben. Feit is helaas wel dat veel mensen daardoor ware genietmomenten die voor het grijpen liggen mislopen. Gabriel Ríos stelde het reeds door veel buitenlandse artiesten erkende probleem op de Nederlandse tv eventjes aan de kaak. Hopelijk heeft iemand het gehoord...