Wat moeten we nu denken van Jesse Hughes en die merkwaardige interviews van hem? Jesse, de karikaturale gitaarheld, met zijn cartooneske snor en zijn rock ’n roll leventje, zo kenden we hem. Maar na het vreselijke drama in de Bataclan in Parijs, waar 89 bezoekers van een Eagles Of Death Metal door terroristen werden vermoord, zien we een andere Jesse, die zich manifesteert als pro-gun en pro-Trump. Al heel snel na de aanslag ging de band het podium weer op. Eerst aan de hand van U2, vervolgens met een ‘normale’ tour. Komende festivalzomer hebben de Eagles weer een hele reeks shows staan, waaronder een op Lowlands. Maar twee Franse festivals - Rock En Seine en Cabaret Vert - hebben Eagles Of Death Metal nu geschrapt, met dit als korte verklaring: ‘Being in total disagreement with Jesse Hughes's recent allegations, Eagles Of Death Metal's concert is cancelled.’
Lowlands-directeur: 'Jesse Hughes duidelijk zwaar getraumatiseerd'
Eagles Of Death Metal in opspraak na controversieel nieuw interview
Lowlands volgt voorlopig niet het voorbeeld van twee Franse festivals, die Eagles Of Death Metal van hun line-up schrapten. Aanleiding is een spraakmakend nieuw interview met een rechtse Canadese site. Lowlands-directeur Eric van Eerdenburg: ‘Je ziet dat die man hele akelige dingen heeft meegemaakt en dat hij daar vol van zit. Ik heb het gevoel dat hij er door die site ingeluisd is.’
De afzegging heeft alles te maken met een recent interview met het Canadese Taki Mag, een site die normaal gesproken vooral over politiek schrijft. Het interview met Jesse Hughes gaat dan ook niet over zijn muziek, maar over de nasleep van Bataclan. Hij herhaalt onder meer zijn eerdere uitspraken over vreemde gebeurtenissen in de concertzaal. ‘Ik zag een man met een automatisch wapen, hij draaide zich naar me toe en ik zag dat zijn ogen op edelstenen leken. Hij was compleet stoned, en inmiddels weten we dat hij onder invloed van Xanax en cocaïne was. Ik herkende hem, ik had hem eerder op de dag gezien en het was me opgevallen dat hij naar ons had staan staren.’ Even later stelt hij ervan overtuigd te zijn dat het een van de broers Abdeselam was.
Schepje bovenop
De uitspraken over beveiligers die in het complot zouden zitten waren eerder al in het verkeerde keelgat geschoten bij de Franse concertorganisator, maar Hughes doet er hier nog een schepje bovenop. Zo stelt hij dat de westerse maatschappij kwetsbaar is door onze doorgeslagen politieke correctheid. Hij verhaalt over twee meisjes in overduidelijke moslim-kleding, die volgens hem betrokken waren bij de aanslagen en die al voor het schieten in de zaal aanwezig waren. ‘Die meisjes waren verdwenen voor de aanslag begon. Ze wisten dat ze niet gecheckt zouden worden vanwege hun kleding.’ De interviewer stelt vervolgens dat ‘onze’ angst om moslims te beledigen het grootste wapen van terroristen is, wat Hughes beaamt. ‘Kijk maar naar de daders van de aanslagen in Brussel. Zij hadden elk een zwarte handschoen aan een hand. Hun bagage was te zwaar om te tillen, maar ze wilden zich niet laten helpen. Niemand heeft dit opgemerkt voor de bommen afgingen.’
Hughes gaat vervolgens verder met de opvatting dat islamkritiek niets met racisme te maken heeft, sterker nog: dat de islam niet eens een religie is. ‘Wat heeft geloof te maken met racisme? Vervang het woord ‘islam’ gerust door ‘communisme’. Het is een ideologie. Precies zoals de Rosenbergs onze nucleaire geheimen konden onthullen, kunnen moslims ons van binnenuit aanvallen.’ Hij verwijst daar naar een befaamd spionageduo dat in de jaren veertig geheimen doorspeelde aan de Sovjets, een groot schandaal dat uiteindelijk uitmondde in de doodstraf. Volgens Hughes zijn ‘wij’ als westerse wereld blind voor moslims die misbruik maken van onze naïviteit. Hij heeft het over intriges op het hoogste niveau. Zo zegt hij ook dat geld uit Arabische landen per definitie vervuild is. ‘Als je in Europa bij een voetbalwedstrijd bent en de woorden ‘United Arab Emirates’ op de shirts leest, weet je dat er een hoop Arabisch geld vloeit dat de dialoog beïnvloedt. Zij vinden ons sukkels en Arabisch geld is giftig. Het is niet voor niets dat George Clooney de hele tijd Arabische konten kust. Amerikaanse films zijn de beste manier om de harten en hoofden van de wereld te beïnvloeden.’
Niet in verlegenheid
Voor de Franse festivals reden om de handen van Jesse Hughes af te trekken, maar Lowlands-directeur Eric van Eerdenburg is er niet door in verlegenheid gebracht. ‘Ik wil het vuurtje ook niet opstoken. Deze site lijkt me behoorlijk right wing, en dat zal bij de uitsnedes van de journalist ook een rol spelen. Ik heb het idee dat hij er een beetje in geluisd is. Dat hij op Trump stemt is voor ons natuurlijk geen reden om een muzikant af te zeggen, al was het maar omdat straks 50% van de Verenigde Staten dat gaat doen. Ook bij zijn overtuiging dat je tot de tanden bewapend door het leven moet gaan, kunnen wij ons hier niets voorstellen. Wij weten dat door de vrije beschikbaarheid van wapens meer doden vallen dan door terrorisme. In Amerika is het echter een heel gewone opvatting. Wat ik lees is een man die duidelijk zwaar getraumatiseerd is door de gebeurtenissen. Het is moeilijk om ons voor te stellen wat zoiets met je doet als mens. Ik begrijp wel dat Franse festivals hier emotioneler op reageren.’
Op de Engelse site Louder Than War neemt een overlevende van de aanslagen afstand van Hughes en zijn uitspraken. In een kalm betoog zegt ene Tony Scott onder andere dat de uitspraken van Hughes voor verdeeldheid zorgen, net als die van Trump: ‘Misschien denkt hij zo de Trumpcampagne te helpen? Wat zijn bedoelingen ook zijn, politiek of anders: zijn opmerkingen zorgen voor opwinding onder de online community die eerst samenkwam om hem en elkaar te steunen. Het is makkelijk te begrijpen waarom zijn uitspraken pijnlijk zijn: anders dan bij een politicus, hebben zijn fans tijd en emotie geïnvesteerd in een band wiens muziek ze kopen. Sommige van die mensen zijn trouwe volgers, die het gevoel hebben dat ze hem ook echt kennen, een band die werd versterkt omdat hij ook een overlevende van de aanslag was. De uitspraken van Hughes zullen voor deze mensen als een stomp in de maag aanvoelen, zeker bij degenen die zelf hun eigen trauma nog moeten verwerken. Bij zijn terugkeer in L’Olympia uitte hij zijn liefde voor de mensen van Parijs, maar zijn woorden van nu bijten in de open wond, en Hughes lijkt niet te zien hoeveel pijn hij veroorzaakt.’
De reactie van Van Eerdenburg is er in feite ook een van ongeloof: hij geeft de schuld deels aan de interviewer, die Hughes ‘uit de tent lokt’. ‘We kennen deze band ook als een vrolijke, tongue in cheek, maffe act, die zich eerder nooit met politiek bezig hield.’ Dat beeld klopt natuurlijk wel: de meeste mensen kenden Jesse Hughes vooral als die karikatuur met een enorm gevoel voor humor. Toch was voor wie oplette Hughes' achtergrond geen geheim. Het was al bekend dat hij fanatiek republikein en voorstander van wapens was. En zoals Van Eerdenburg terecht opmerkt: dat is in de VS niet zo opvallend. In een recente documentaire van Vice zien we hem ook als religieuze redneck. De film zou ook op IDFA draaien, maar werd vanwege de aanslagen teruggetrokken. In die film is onder andere te zien hoe Hughes na een nare scheiding zijn leven omgooide en een opleiding tot voorganger in een kerk volgde. Zonder zijn bestaan als rockzanger op te geven, uiteraard. Je ziet hem in priesterskledij, maar ook in een naakt-fotoshoot met zijn ex-pornoster-vriendinnetje. De film zat vol tegenstrijdigheden en was zo vreselijk grappig dat je aan het eind nog altijd niet wist of het nu allemaal serieus was of niet. Van Eerdenburg zag de film niet, maar herkent de verwarring: ‘Dat maakt het ook zo moeilijk om hier een mening over te hebben. Het leek altijd alsof ze overal de draak mee staken. Misschien was dat ook zo en is het veranderd door wat nu is gebeurd.’