3voor12 reisde af naar het Jamaica van Nederland: het Quartier Putain in Amsterdam en schoof aan bij de Zwolse Fakkelbrigadiers Rico (Ricardo McDougal) en A.R.T. (Ali Reza Tahoeni). Tijd voor koffie en een paar vragen over die langverwachte reggaeplaat

Op je vorige plaat tekende Kubus voor de beats. Waarom koos je voor deze plaat A.R.T.?
Rico: "Ik was al veel bij Ali in onze gezamenlijke studio en ging uit een vervelende tijd naar hem toe. Ik had een tekst geschreven voor eerste single Naaktslak en we waren aan het zoeken hoe we die konden plaatsen. Toen kwam Ali met een hele gruwelijke reggaebeat en dat sloeg meteen aan. Reggae is natuurlijk best zware muziek, maar je luistert er altijd met een glimlach naar. Dus besloten we meer tracks te zetten en na drie wisten we het zeker: we gaan de reggaehoek in. Ik begon oude reggaeritmes te pakken en Ali liet achter elkaar beats horen. Toen ging het in sneltreinvaart en hebben we het grootste deel van de plaat in een maand of twee opgenomen."
A.R.T.: "De eerste helft van de plaat is, in die volgorde, in een week tijd opgenomen. Ik hou ervan om dingen ter plekke te doen. De eerste versie van Naaktslak had een hele wazige hiphopbeat, maar toen zei jij 'dat hebben we al vaker gedaan'. Toen heb ik een nieuw opzetje gemaakt, want ik houd van experimenteren met dub en effecten en op een gegeven moment klikte het."

En sloot het aan bij de thematiek van je plaat?
Rico: "Ja. Inhoudelijk was het natuurlijk vrij pittige kost. Op zo'n hiphopbeat wordt het gauw een beetje emorap en ik ben helemaal niet van dat overgevoelige huilgebeuren. Op die reggaeritmes past het gewoon heel goed: mijn gevoel en de sfeer kloppen met de beats. Het was meteen een klik en bam, bam, bam; tracks opnemen. Naaktslak, Ooit, Mea Culpa, Niet Zeuren en Kalm zijn eigenlijk ook fases waar ik doorheen moest. Eerst voel je je echt fucked up en heb je niks meer, zit je onder de grond in plaats van aan de grond en langzaam kruip je er weer een beetje uit. Toen had ik een fase waarin ik me heel schuldig voelde, dat was Mea Culpa over wat ik allemaal had gedaan. Dat is best wel een heavy track geworden, ook over zelfreiniging: 'de tempel is vies en toe aan een schoonmaak'. Als reactie daar op heb ik Niet Zeuren geschreven: Schuldig voelen is ook iets dat bij het leven hoort, maar ik heb geleerd dat je er niet in moet blijven hangen. Daar heeft niemand wat aan."

A.R.T. weet nog goed hoe Rico diep in de nacht belde met ideeën. "Hij belde en vertelde de tekst en dan pakte ik gelijk de beats erbij. Iedereen sliep en wij gingen aan de slag. 'Wat loop je nou te zeuren', Rico past ook helemaal bij die teksten haha. De volgende dag kwam hij langs..."
Rico vult aan: "En vielen alle puzzelstukjes in elkaar. Zo organisch ging het de hele tijd. Dat was het geluk bij een ongeluk: ik had genoeg te vertellen en Ali had genoeg beats en inspiratie."

Maar dat was in 2012?
A.R.T.: "Ja, we wilden 'm eerst in de zomer van 2013 uitbrengen, maar toen bracht Kees (De Koning, chef TopNotch, red.) ons in contact met Hennie Vrienten en Pieter Both. Toen kreeg het album een hele andere draai en zijn we er nog dieper ingegaan."

Best wel bizar toch; dat je op je eerste reggae-release meteen Nederlandse reggaegrootheden als Hennie Vrienten en Pieter Both van Beef hebt?
Rico: "Dat was echt geluk hebben. Anders was Shyrock ook nooit gelukt. We vroegen Hennie voor een baslijntje en hadden de plaat opgestuurd, hij antwoordde: 'Shit ik wil eigenlijk nog meer dingen doen'. Toen heeft hij de hele plaat onder de loep genomen en een sausje toegevoegd."
A.R.T.: "Dat was best raar; ik had al veel baslijnen ingespeeld, het was eigenlijk al af en toen ging hij er overheen spelen. Maar toen ik het terughoorde... man dat was allemaal geniaal. Ik had de baslijn geloopt, maar hij heeft die hele nummers ingespeeld. En hij voegde nog allemaal gitaardingetjes en clavinet toe. Daar krijg je dat typische Doe Maar-geluid dat je ook heel goed in Positieve Vibes hoort."

A.R.T. heeft een goede (dub-)reggae-opvoeding genoten. Had jij vroeger ook wat met het genre Rico?
"Nou ik kan geen dertig Tuff Gong-artiesten opdreunen, maar ik heb wel veel reggae geluisterd. De enige artiest die ik altijd, bij elke stemming kan horen is de man zelf, Bob Marley. Michael Jackson vind ik steengoed, maar kan ik niet altijd hebben. Hoe fucked up, blij, verdrietig of opgefokt ik ook ben; ik kan altijd Bob luisteren. Hij is bijna een soort profeet geweest, zoals hij zijn muziek over de hele wereld verspreid heeft. Met die boodschap en vibes: 'Blijf positief'. Hij heeft zoveel mensen geraakt met zijn muziek ook, dat is heel bijzonder."

Op FTG4.5 stond al een Irie Dub-track en gezien jouw dub-voorliefde Ali ligt het in de lijn der verwachtingen dat er ook een dub-versie van het album komt.
A.R.T.: "Ja, dat is wel de bedoeling. Ik heb het heel druk nu, maar als dat in juni of juli voorbij is, ga ik met Dries Bijlsma en Rico een week in de studio zitten en alles in de dub gooien."
Rico: "En dan echt freaken ook."
A.R.T.: "Dan wordt het wel iets harder dan het album. Die dub wordt waarschijnlijk ook stoffig, maar wel knetterhard, ook de elektronische kant."
Rico: "Ik houd van rap, maar ik heb de tracks ook zonder rap gehoord, zonder dat gezeik en dat is keihard. Dus die dub-plaat moet er zeker komen."
 

In Positieve Vibes signaleer je: "Jongeren spelen alleen nog maar online, een beetje buiten spelen is er niet meer bij."
Rico: "Dat is zo. Mensen gaan nu naar de camping toe, dat nog wel, en dan zitten ze de hele dag in hun tent of caravan te gamen. Ik probeer niet alles over een kam te scheren, maar dat is wel een ontwikkeling van nu. Je kan tegenwoordig met je telefoon thuis de hele dag uit de voeten; je kan spelletjes spelen en eten bestellen zodat je je bed helemaal niet meer uit hoeft. In Azië schijnt het best erg te zijn; dat mensen vereenzamen omdat ze alles vanuit huis doen. Ik wil geen boodschap uitdragen..."
A.R.T.: "Maar je hebt wel gelijk. Ik was laatst in mijn oude buurt en vroeger was het heel druk met spelende kinderen en nu is het in de middag en het weekend gewoon leeg op straat. Waar zijn de kids gebleven? Ze spelen geen verstoppertje of tikkertje meer. Vroeger waren ze altijd aan het vissen."
Rico lacht: "Nu kunnen ze gewoon vanuit huis vissen en voetballen met elkaar. Maar ik benoem veel feiten in die tracks. Die voedselbanken zouden niet nodig moeten zijn in Nederland. Dat slaat helemaal nergens op."

Het gekke is dat het verder vooral een verwerkingsplaat lijkt en je hier een stukje maatschappijkritiek aansnijdt.
"Dat hoort toch? Op elk reggae-album staat één lovesong en één maatschappijkritische song. Maar dit was een verse die ik al had en nu kwijt wilde. Het is inderdaad één van de weinige tracks die niet over verwerking gaat. Maar Je Weet is meer een losse track en Mijn Opa heeft ook niet met de verwerking van mijn relatie te maken. Geld ook niet direct, maar dat was toen wel een issue."

Waarom een track over je overleden opa?
Rico: "Het is gewoon een verhaal over mijn opa, dat ik positief wilde houden. Ik vertel aan het eind dat 2012 het jaar is dat hij is gegaan, maar ik heb eigenlijk alleen maar positieve herinneringen aan hem. Als ik daar kwam wilde hij altijd dat ik whiskey ging halen, maar dat mocht mijn vader - die er bijna naast woonde - niet weten. Die werd dan boos. Maar ik dacht: 'Laat hem, hij is 92, waar hebben we het over? Hij heeft zijn hele leven hard gewerkt en als hij lekker whiskey wil zuipen...'. Mijn pa is sowieso een hele lieve man en ik kan het goed met hem vinden, maar op bepaalde gebieden botsen we. Ook met drinken. Hij is een echte Arubaan, maar drinkt zelf niet. Dat is wel typisch, want op Aruba is drankgebruik vrij normaal. Het is wel heel warm daar he."

In Man En Vrouw probeer je de relatie tussen de seksen op een aparte manier te duiden.
Rico: "Ik kan daar wel een moeilijk verhaal voor bedenken, maar eigenlijk is Man En Vrouw gewoon fatoe (een geintje, red.)."
A.R.T.: "Hij heeft op elk album wel zo'n grappig concept. Zoals op de plaat met Kubus bijvoorbeeld Antoinette. Dan zie je hoe hij zich ontwikkelt en over relaties denkt. Ik moest wel hard lachen."

In Omega ('Ik ben niet zo'n Alpha man ik ben Omega') maak je duidelijk dat je niet zo'n machofiguur bent?
Rico: "Ja. Je hebt in de hiphop veel mensen die heel erg haantje de voorste willen zijn en ik ben dat absoluut niet. Ik ben niet zo'n alpha-mannetje."

Zaterdag 19 april presenteren Rico & A.R.T. Irie in Hedon, Zwolle. Diezelfde dag (Record Store Day) doen ze drie instores en komt de 7" van 'Naaktslak' en het album Irie ook op exclusief vinyl uit. Irie is nu al tijdelijk op de Luisterpaal te beluisteren.