Het moet het paradepaardje van de Nederlandse concertbeleving worden. Ziggo Dome, een hypermodern poppaleis voor grote bands, gelegen in een driehoek met de Amsterdam ArenA en de Heineken Music Hall. Concertorganisator Mojo heeft flinke belangen in de zaal en kondigde de afgelopen maanden in rap tempo shows aan, van Madonna tot Radiohead, van Lionel Richie tot George Michael. Het is duidelijk: alle kaarten op Ziggo Dome. Volgers van de concertwereld houden de ontwikkelingen vol spanning in de gaten. Kan Mojo dit tempo aan bevestigingen doorzetten in 2013? En vooral: trekken al die artiesten de zaal vol?

Royal Beach
De geannuleerde show van Elton John is een eerste smet op het blazoen van de zaal. Amper vijf dagen nadat de voorverkoop in gegaan is, wordt het optreden weer van de agenda gehaald. "We hebben gemerkt aan de kaartverkoop dat mensen te weinig vertrouwen hebben dat Elton John daadwerkelijk komt", zegt woordvoerdster Angelique Kramer tegen Nu.nl. "Dit omdat vorig jaar ook al een optreden van Elton John is afgelast op het Royal Beach Concert." De Britse zanger was betrokken bij het drama rond het Haagse festival. Royal Beach ging failliet, en gedupeerden konden fluiten naar hun geld.

De zanger anticipeerde al enigszins op wantrouwen, en stelde zich bescheiden op. Zo luidde de verklaring bij aankondiging van de Ziggo Dome show: “De entreeprijzen van het concert liggen ver onder wat Elton John normaliter vraagt voor een concert. Elton John wil zijn gedupeerde fans van het Royal Beach Concert tegemoetkomen. Het Royal Beach Concert waar o.a. Elton John zou optreden, heeft niet plaatsgevonden en de bezoekers kregen hun entreegeld niet terug van de failliete organisatie. Alhoewel Elton John niets met de organisatie en de financiën te maken had, wil hij graag een gebaar maken naar zijn fans met deze lage entreeprijzen voor zijn concert in de Ziggo Dome.”

Uitverkocht
Over het precieze aantal kaarten dat in die vijf dagen verkocht is wil Mojo geen uitspraken doen, maar het laat zich raden dat het om een dramatisch klein aantal gaat. Dankzij Royal Beach is Elton John een geval apart, maar de markt van grote en middelgrote artiesten is in bredere zin een kwestie van aftasten. Welke artiesten zijn in staat Ziggo Dome te vullen? Kan Sting een paar maanden na zijn optreden in de HMH de grote zaal aan, zonder noemenswaardig nieuw werk? Kan rapper Nicki Minaj vier maanden na haar uitverkochte HMH-show een kilometer verderop al drie keer zoveel mensen trekken? Zitten zoveel mensen nog te wachten op oude rotten als Deep Purple, Lionel Richie en John Fogerty? Horen Jason Mraz en Skunk Anansie niet gewoon in de Heineken Music Hall thuis?

Mojo doet geen uitspraken over aantallen verkochte kaarten. Feit is dat op dit moment alleen shows van Pearl Jam (twee keer), Radiohead, Madonna (een van de twee shows), Lady GaGa (een van de twee shows) en Muse uitverkocht zijn. Mojo-woordvoerder Marjanne Manders wijst erop dat media zich te vaak blind staren op het predicaat ‘uitverkocht’. “Waar mensen aan voorbij gaan is dat wij niet altijd uit gaan van de volle capaciteit van de zaal. We kunnen ook wel eens iets neerzetten waarvoor we 10.000 of 8.000 kunnen verkopen.” Een moderne zaal als Ziggo Dome biedt diverse mogelijkheden om de zaal te verkleinen. Zo kan een ring gesloten blijven of kunnen op de vloer stoelen geplaatst worden. Dat laatste zou het geval zijn bij de show van Elton John. Een verkleinde capaciteit hoeft dus helemaal geen probleem te zijn, zo lang het financiële plaatje daar maar op ingesteld is.

Lady GaGa maatje te groot
Concertorganisatoren doen logischerwijs zo min mogelijk uitspraken over lopende shows, maar er is een aantal glasheldere indicatoren dat het minder goed gaat dan van tevoren gedacht. Nu alle aandacht gevestigd is op de Ziggo Dome, zien we die gaten vooral vallen bij kleine broer Heineken Music Hall. Van de 29 evenementen die nog in 2012 in de HMH plaatsvinden, zijn er op dit moment slechts vier uitverkocht: Nickelback, Jack White, Florence and the Machine en Ed Sheeran. Vorige week werd aangekondigd dat hiphopfestival Cause wegens tegenvallende kaartverkoop verplaatst werd naar de Melkweg. Ook shows van Limp Bizkit (naar Paradiso) en Incubus (naar 013) verdwenen naar kleinere zalen. Bij het concert van Paul Weller afgelopen vrijdag 15 juni werden op het laatste moment zitplaatsen geïntroduceerd. Voor De Dijk (7 juli) werd een speciale twee voor de prijs van één actie ingesteld. Hetzelfde protocol zien we bij festivals waarbij de voorverkoop tegenvalt, zoals Dutch Valley en Rockin’ Park.

De banden tussen Mojo en Ziggo Dome zijn zeer sterk. Dat is geen geheim. Kopstukken Leon Ramakers en Dick van Zuylen zijn betrokken bij beide organisaties. Mojo heeft een langdurig afname contract gesloten, ter waarde van minimaal twee miljoen euro per jaar, zo was te lezen in de officiële beleggingprospectus. Het lijkt er op dit moment op dat de concertgigant bij twijfelgevallen de gok waagt richting de prestigieuze Ziggo Dome, maar de concertorganisator ontkent dat stellig. Ook bij de HMH heet Ziggo Dome officieel geen concurrent. “Zoals je weet is de capaciteit drie keer zo groot. De verdeling is duidelijk qua artiesten. Ik geloof niet dat er namen zijn aangekondigd die anders in de HMH zouden staan”, aldus directeur Brigitte de Winter van de HMH. “Ik zou het graag willen, maar Lady GaGa is toch een maatje te groot voor ons.” Ze geeft wel toe dat 2012 een moeizaam jaar is voor de concertzaal. De zaal heeft eigenlijk ruim honderd evenementen per jaar nodig. Vorig jaar lukte dat net niet. “De agenda ziet er voor het najaar goed uit, maar het valt niet te ontkennen dat er meer bij kan. We zullen er veel harder aan moeten trekken. Het is niet meer zo dat we schudden en er vanzelf van alles uit de boom valt. Het is een grillig jaar, maar dat hadden we ook verwacht. Heel eerlijk gezegd is een aantal concerten toch wat tegengevallen.”

Feit is dat de concertmarkt in beweging is. Bands als The Black Keys en Skunk Anansie wagen voor het eerst de stap naar de echt grote zalen. Popster Madonna experimenteert met torenhoge ticketprijzen (tot 175 euro). Ook Tom Petty (75 euro in de HMH) lijkt eens te willen kijken hoeveel zijn publiek nog bereid is te betalen. Hoe die gok uitpakt in een moeizame economische tijd is nu nog moeilijk te zeggen. En voor definitieve conclusies over de komst van de nieuwe zaal is het nog veel te vroeg. Een ding is zeker: vanaf zondag heeft het concert krachtenveld in Amsterdam Zuid-Oost er een stevige magneet bij.