Met een vierde studio-album in drie jaar tijd neemt Portugal. The Man afstand van hun roots. De band uit Alaska, die al jaren in Portland, Oregon resideert , zet de rootsfolk aan de kant. Het is steeds dichter bij de ‘bigger than life feel’ die het sinds het verzinnen van de bandnaam ambieert. De eigenzinnige doorbraakplaat Consored Colors van vorig jaar stond in menig jaarlijst. Op The Satanic Satanist zetten ze de internationale artpop voort, maar met een betere productie en nog internationaler geluid.

Voor de productie tekende Amerikaan Paul Q. Kolderie die voorheen ondermeer werkte met Radiohead, The Lemonheads, Joe Jackson en Hole. Hij zorgde er voor dat het diverse instrumentarium van de band meer ten dienst van de liedjes staat. Van strijkers, blazers, diverse percussie, gitaarsolo’s, orgels, elektronica tot de typische samenzangen: ze zijn daar om het liedje beter te maken en niet om af te leiden. Het gaat ten koste van het experiment, maar komt de plaat als geheel ten goede. Denk voor het nieuwe geluid aan de Britpop van begin jaren ’90 met classic rock en quirky Amerikaanse indierock invloeden.

Portugal. The Man is voor de liedjes gegaan. Voorwaarde om hierin te slagen is dat er goede liedjes geschreven worden. Zanger John Gourley, met de knappe falsetto uithalen, wordt hier met elke plaat beter in. Hij onthoudt zich van politiek engagement, ondanks dat Sarah Palin uit zijn geboortestad komt, maar weet mooie metaforen en taalvondsten bijna achteloos in de teksten te verwerken.

Hoogtepunten op The Satanic Satanist zijn albumopener People Say, Lovers in Love, het bluesy Guns and Dogs en het beste nummer van de plaat The Home. John Frusciante lijkt zowaar een mopje mee te spelen tegen het einde van het nummer. Er zijn veel van dergelijke muzikale hoogstandjes. Gitaar- en orgelsolo’s mogen weer volgens Portugal. The Man. Het is genieten voor muzikanten, zonder dat het muzikantenmuziek wordt. De bindende factor is Gourley’s dictie en stem die bovenop de muziek ligt. Hij klinkt dwingend, dreigend en bij vlagen ook zalvend. Het doet denken aan de stijl en teksten van Cold War Kids zanger Nathan Willett, maar dan door Liam Gallagher gezongen.

De band is de Noordelijke wortels nog niet helemaal kwijt. Zo wordt wel duidelijk in teksten als het zweverige The Sun:
Slip on down from that sun
To climb down to earth
And down to things like time
Because we are all, we are all just lovers
Born of earth and light like all these others
De plaat wordt ook in een akoestische versie uitgebracht, getiteld The Majestic Majesty. Portugal. The Man heeft in korte tijd een indrukwekkende discografie opgebouwd. The Satanic Satanist is de geslaagde popplaat in dit rijtje; een album voor de echte liedjesfans.

Beluister The Satanic Satanist op de Luisterpaal.