Een zonovergoten vrijdagmiddag in Amsterdam, probeer dan maar eens de toeristen te vermijden. Gelukkig heeft onze gids voor de dag, DJ San Proper (34), een zeer ontoeristische route uitgestippeld. Hij is een geboren en getogen Amsterdammer en kent de stad op zijn duimpje. We gaan naar plekken waar hij al als kind kwam, maar er is ook nog ruimte voor onverwachte wendingen. We stappen op de fiets om zigzaggend de stad door te crossen naar zijn favoriete spots.
A Campingflight to Amsterdam met San Proper
Langs het Ravensbrückmonument, de Wallen en Artis
Het is zomervakantie. Half Nederland bevindt zich aan de costa's of in Zuid-Frankrijk, maar 3voor12 gaat lekker weg in eigen land. In aanloop naar Lowlands vragen we optredende muzikanten ons zes bijzondere plekken in hun stad te laten zien. Vandaag zijn we in Amsterdam waar DJ San Proper ons oesters laat eten en plaatjes draait op de Wallen.
Ravensbrückmonument
De eerste stop is van licht toeristische aard: het Museumplein. Gaan we nog een museum in? “Nee, we blijven buiten.” We staan voor het Ravensbrückmonument, een gedenkplaats ter nagedachtenis aan vrouwen die in de Tweede Wereldoorlog zijn omgekomen in het Duitse concentratiekamp Ravensbrück. Zelf weet Proper aanvankelijk niet direct meer waar het monument aan moet herinneren. “Ik heb er namelijk iets heel anders mee. Ik ben in deze buurt opgegroeid en van kleins af aan fascineert het geluid dat het monument ‘maakt’ me. Het staat hier al sinds 1975, geloof ik.” Als je door het monument loopt hoor je een zoevend, gruizig geluid. Het is net alsof de wind erdoorheen blaast. “’s Avonds sijpelt er geel-oranje licht door de spleten en doet het denken aan een langwerpige gaskachel.” Een gaskachel als monument voor de Tweede Wereldoorlog, is dat niet wat cru? San lacht: “Ik heb wel hardere, meer schokkende kunst gezien, hoor.” Proper weet niet precies waar het geluid vandaan komt, maar vermoedt dat het een resonantie van de wind is. “Hoewel het ook doet denken aan zo’n oude Etna-kolenkachel of een centrale verwarming van een groot complex.” Nader onderzoek wijst uit dat de roestvrijstalen kolom licht- en geluidssignalen uitzendt, die worden opgevangen en weerkaatst door elf roestvrijstalen panelen die in domino-achtige waaiervorm eromheen staan. “De metalen hunebedden die in een halve cirkel om de zilveren totempaal staan geven het een futuristische lading en iets mystieks tegelijkertijd. Voor mij is het een meditatieve plek. Ik kan er zo een uur lang blijven hangen.”
The Seafood Bar
Onderweg naar de volgende plek rijden we in de Van Baerlestraat langs een viswinkel. “Ik heb zo’n voorgevoel dat ze hier oesters hebben”, zegt Proper terwijl hij omkijkt. “Heb je wel eens oesters geklapt?” Ik schud van nee. “Echt niet? Rechtsomkeert!” en hij trapt vol op de rem. Het is een impromptu-stop, dit is namelijk niet zijn favoriete plek in Amsterdam. Maar Proper houdt wel erg van koken en ook meer van vis dan van vlees. “Als ik in de studio werk, of thuis, neem ik altijd bakjes Tupperware met eten mee. Mengen met kleuren, mengen met smaak, mengen met muziek. Dat ligt niet zo heel ver van mekaar af.” In het plastic tasje dat hij van huis heeft meegenomen zitten ook bakjes met eten, waar hij later die dag een zeevruchtensalade uit tovert. Ik zet mijn fiets op slot. Als ik terugkom staan er twee glazen witte wijn. “Ik heb alvast wat wijn voor je besteld. Ik vind het lekker om eens in de zoveel tijd, vooral ’s middags of in de zon, oesters te eten en wijn te drinken.” Een half dozijn oesters wordt gebracht. “Die sjalotjes in rode wijnazijn moet je eroverheen doen, dat is lekker.” Het smaakt vooral naar heel zuur, zout slijm en dat tekent mijn gezichtsuitdrukking. Hij lacht: “Het is niet voor iedereen. Je moet ervan houden of het leren eten. En ik word er een beetje high van.”
Rush Hour
“Kijk, daar hangt mijn album in de etalage.” We zijn bij platenzaak Rush Hour in de Spuistraat, dat ook een label heeft waar Propers debuutalbum Animal begin juni op uit kwam. Bij binnenkomst groet hij eigenaar Antal, die hem meteen een plaat in de handen drukt. “Een verzamelplaat met Surinaamse disco, dit moet je luisteren.” Rush Hour opende in 1997. “Ik was bij de opening en ben sindsdien veel fanatieker geworden met platen kopen en draaien. Eigenlijk is dat m’n tweede huiskamer en één van de bronnen van de muziek die ik selecteer en maak. Rush Hour is een instituut voor Amsterdam en als label. Ze hebben veel uiteenlopende stijlen vertegenwoordigd in de afgelopen jaren en het blijft altijd heel erg innovatief.” Proper kocht al platen toen hij nog in de band The Mindbenders zat waarmee hij in 1999 de Grote Prijs van Nederland won. “Daar ben ik toen gelijk uitgestapt. Ik heb wel met de finale en de Amsterdamse Popprijs meegespeeld, maar toen zeiden m’n bandleden: kies je voor je eigen dj-verhaal of ga je voor deze band? Toen koos ik voor het eerste.” Op Rush Hour bracht hij ook z’n eerste releases uit, de Proper’s A’dam Family Project. “Het is de enige platenzaak in Amsterdam met moderne dansmuziek die overeind is gebleven sinds de mp3-populariteit. Ik zorg ook wel dat ik er minstens één keer per maand voor een meier à tweehonderd euri platen koop. Daarnaast koop ik veel vinyl in tweedehands zaken in de rest van Europa, zoals Serendeepity in Milaan en Dr. Vinyl in Brussel. En ik heb een vriend, Xavier DDD, die een soort mobiele platenzaak heeft. Zijn charme is hoe hij vanuit z’n platentas verkoopt als hij bijvoorbeeld in de bar Zero Zero draait en een tweede set-up heeft staan waar je de platen uit zijn tas kan voorluisteren."
Toko MC
Volgende halte: Toko MC, Westergasfabrieksterrein. Hier kun je niet alleen goed Caraïbisch eten - “zelfs backstage heb je bakjes bananenchips” - maar het is ook een uitstekende concertlocatie. “Ik heb hier onlangs Cody Chesnutt gezien, één van de beste concerten in jaren vond ik dat. Je kent hem misschien van dat ene nummer van The Roots, The Seed 2.0. Dat nummer is eigenlijk van hem. Het origineel van Chesnutt is ook zonder gerap en die beat, maar een veel rustiger nummer van zijn eerste soloplaat. Nu heeft hij een soort Marvin Gaye-swing te pakken, die echt priceless was. Er was zo’n energie met die band, dat was echt te gek. Heel goeie show. Peven Everett heb ik hier ook live gezien, dat was ook geniaal. Die speelde iets van vijf uur lang door, dat hield maar niet op. Zo tof! Die speelde voor het eerst met z’n nieuwe combo Britse muzikanten. Er was chemie tussen hem en zijn nieuwe band. Ik vind dit één van de drie belangrijkste nieuwe uitgaansplekken in Amsterdam. Met het Ketelhuis, de Westergasfabriek, Pacific Park en alle andere extra's voelt dit als een culturele broedplaats.”
Artis
Omdat er te weinig tijd is kunnen we niet uitgebreid de Amsterdamse dierentuin in, dus vertelt hij bij de ingang waarom Artis speciaal is voor hem. “Vroeger was ik zo’n tv-kijkend, Star Wars-verzamelend, spacend kind. Om te voorkomen dat ik dagenlang voor de buis hing stuurde mijn moeder me naar het Artis-tekenclubje. Daar had je een speciale pas voor. Eerst ging je dan dieren kijken en daarna tekende je ze na. Ik zat ook op het boetseerclubje, dan ging je dieren nakleien. De meeste dieren zitten natuurlijk in een belachelijk kleine kooi, dat slaat eigenlijk helemaal nergens op. Ik heb er toch veel van geleerd en ik voel me er wel fijn.” Proper groeide op met vier katten en noemt zichzelf een dierenvriend. Heeft hij nu ook huisdieren? “Nee, ik voel me zelf een huisdier. Ik woon ook in mijn studio, of zeg maar gerust mijn kooi. Ik ben ook veel op reis, dat schiet niet op met een huisdier.” Er is nog een andere reden waarom hij naar de dierentuin wilde. “Ik dacht ook: mijn plaat heet Animal, dus misschien moet ik maar weer eens naar Artis. Ik ben er namelijk al lang niet meer geweest en ik heb er toch creatieve dingen gedaan in mijn jeugd.” Het idee achter de titel van zijn debuutalbum, waarvan hij de releaseparty op Lowlands viert, is volgens Proper het beest in jezelf, of het beest achter het gordijn, of het primitieve. “Het is multi-interpretabel. Je moet er ook meerdere kanten mee op kunnen.” Wat is zijn favoriete beest? “Dat weet ik eigenlijk niet. Ik denk de pussycat, haha! Maar laatst heb ik een documentaire gezien over de honingdas. Don’t mess with the honeybadger! Zelfs leeuwen zijn bang voor ze. Ze eten cobra’s, hè. Eigenlijk zou ‘ie de hardcore badger moeten heten.”
Red Light Radio
Tijd voor wat avontuur, we gaan de Wallen op. De bestemming is Red Light Radio bij het Oudekerksplein. De ‘radiostudio’ is een omgebouwde peeskamer, die dankzij één van de opschoningsinitiatieven van de Amsterdamse rosse buurt, Red Light Fashion, is omgedoopt tot online radiostation. Binnen hangen rode tl-lampen, van buiten hebben voorbijgangers zicht op een draaiende dj. In de rest van het complex wordt stevig verbouwd. 20 juli opende de platenzaak Redlight Records, en twee meter verder klussen Sef en Faberyayo aan hun nieuwe studio. Grafisch ontwerper Piet Parra en Rimer London (beiden van Le Le) lopen er ook vrij rond en schudden Proper gemoedelijk de hand. “Red Light Radio is, samen met de nieuwe platenzaak, één van de nieuwe parels van de stad. Ook al heb ik te weinig tijd omdat ik veel in het buitenland zit, het liefst zou ik hier elke week een show doen en probeer ik die regelmatig in te plannen. De shows hier zijn lekker gevarieerd en veel favoriete Amsterdamse dj's komen hier om vrijwillig shows te doen en hun bijdrage te leveren aan het Amsterdamse geluid. De laatste keer dat ik hier draaide had ik mijn vader en een goeie fles Chablis meegenomen.” In Propers onverwachte set van vandaag, die hij zijn ‘San Proper’s soul show’ noemt, draait hij met platen van John Lee Hooker en zijn nieuwe aanwinsten die hij die dag bij Rush Hour gekocht heeft een mooi einde aan onze ontdekkingstocht door Amsterdam.
Lees ook A Campingflight to Rotterdam met Dave von Raven van The Kik, A Campingflight to Groningen met Posij, A Campingflight to Amsterdam met Joost van Bellen en A Campingflight to Eindhoven met Fresku.