Dagboek: Naald en Kraak in Slovenië

Krakers, groupies en kletterende regen

Tekst en Foto's: Naald en Kraak, ,

Op uitnodiging van een Sloveens cultuurgezelschap mocht DJ-Collectief Naald en Kraak drie avonden de muziek verzorgen op het TRN-Fest in de hoofdstad Ljubljana. Op dit festival, dat de hele maand augustus duurde, was een Nederlandse culturele week georganiseerd, met onder andere muziek, theater en film. Voor het Utrechtse Naald en Kraak (NEK) was het het eerste officiële buitenlandse optreden. Eddy, één van de dj's, hield voor 3VOOR12/Utrecht een dagboek bij.

Krakers, groupies en kletterende regen

Dinsdag 1 augustus Dinsdagmorgen vroeg vertrekken Pascal en ik vanaf Schiphol naar Slovenië. Het vertrek is enigszins bizar: met een bus worden we naar een afgelegen deel van Schiphol gebracht, waar een klein straalvliegtuigje staat te wachten dat ons naar Ljubljana zal brengen. Michiel en Tristan zijn al een week in het land en laten ons fijntjes via de sms weten dat ze alle vinylwinkels in de hoofdstad al leeg gekocht hebben. Dat belooft een hartelijke ontmoeting met onze draaipartners. Na anderhalf uur vliegen landen we in Ljubljana: de hoofdstad van voormalige Joegoslavische deelrepubliek Slovenië, wat sinds 1991 een zelfstandige staat en inmiddels volwaardig lid van de Europese Unie is. Bij aankomst blijkt de bagage van Pascal niet te zijn aangekomen. Gelukkig had hij op het laatste moment nog besloten zijn koffertje met singles in de handbagage te doen. We worden opgehaald door Duka en haar vriend Vito, de organisator van het TRN-fest, het festival waar we drie dagen gaan optreden. In het hotel aangekomen worden we verwelkomd door Tristan en Michiel, die als kleuters zo trots hun nieuwe vinylaankopen laten zien. Een uurtje relaxen en we vertrekken naar het centrum van Ljubljana, om mee te doen aan de openingsceremonie. De stad is opvallend groen en de haast dorpsachtige sfeer in de stad doet me een beetje denken aan Utrecht; een leuk oud centrum waar je vaak dezelfde mensen tegenkomt. Het TRN-fest is officieel begonnen als een Macedonische blazerband met ons door de straten van Ljubljana paradeert. Op een brug in het centrum ontmoeten we een gezelschap dat 's avonds een dansvoorstelling zal geven. De percussionisten van de begeleidingsband van de dansers beginnen spontaan mee te spelen met de Macedonische band en er ontstaat een ontspannen festivalsfeer. De regen die 's middags nog met bakken uit de hemel viel, heeft plaats gemaakt voor een flets avondzonnetje. Tijd om de festivallocatie KUD France Preseren uit te checken. "De KUD" heeft een klein pleintje waar een overdekt podium staat en bestaat verder uit een heel leuk klein Tivoli-achtig zaaltje, waar wij drie avonden mogen afsluiten. 's Avonds is er een optreden van het dans- en percussiegezelschap, daarna sluit DJ Gigi Ali Khan de avond af in de kleine zaal. Het optreden van de dansgroep is geweldig, de Yugo-house van de DJ kan me minder bekoren en doet denken aan de muziek tijdens een nachtelijke taxirit door Utrecht. Er wordt gedanst, maar de zaal is niet echt vol. Ben benieuwd of wij het dak er wel af kunnen laten gaan morgenavond. Woensdag 2 augustus. Wat katerig word ik wakker en probeer me voor de geest te halen hoe de avond ervoor afliep. Uiteraard moest er na de KUD nog even wat gedronken worden. We besloten naar ons hostel Celica te gaan, een voormalige gevangenis op een groot kraakterrein. Dit terrein, Metelkova, is een ware vrijplaats voor kunstenaars en beschikt over een geinig barretje en een soort ACU-achtig danslokaal. Het bier is er goedkoop en Metelkova werkt als een magneet op de toeristen, backpakkers en de lokale bevolking. Rond half drie 's nachts zag Pascal een busje van Adria Airways richting het hostel rijden en rende er achteraan. Tien minuten later kwam hij terug met zijn bagage, die via een vlucht naar Frankfurt was nagestuurd. Na teveel bier bedacht ik dat het slim was om ter ontnuchtering een rondje te gaan lopen. Maar zo goed kende ik Ljubljana nog niet. De omvang van de kater wordt me nu wat duidelijker; ik was tijdens mijn nachtelijke dwaling een uur wezen slapen in een bushokje en werd door de plaatselijke politie uiteindelijk de juiste richting opgestuurd. Tijd om de stad wat nader te bekijken, op vinylgebied dan. In de winkel waar Michiel en Tristan al zijn geweest blijkt inderdaad geen aardig plaatje meer te vinden. Ons rest slechts vele kopieën van Una Paloma Blanca, de Joegoslavische persing. De rest van de winkels in de stad blijkt voor ons helaas niet echt de moeite waard, hippe kleding- of schoenenzaakjes kunnen we in ieder geval niet ontdekken. De wil om de hele stad te doorkruisen, om dit soort shops te vinden, wordt bemoeilijkt door de regen, die inmiddels weer als een douche over ons heen klettert. Het café dan maar weer in, wachten op de avond. Na het optreden buiten van de Nederlandse jazzband AGOG, die ook voor de Nederlandse week op het TRN-fest staan geprogrammeerd, zijn wij aan de beurt. Tristan en ik hebben besloten die avond samen te draaien en we mogen om tien uur beginnen. Tristan stelt voor om een probeerrondje te doen. We draaien een uurtje ska, reggae, latin, teenbeat, rock 'n' roll en sixties R&B door elkaar om te zien hoe het publiek reageert. Gene Vincent wordt gekoppeld aan Toots and The Maytals; een waar experiment. Het publiek is meteen enthousiast en ruim voor twaalven hebben Tristan en ik al heel wat favoriete up-tempo dansnummers gedraaid; toch een verschil met Nederland. Het publiek pakt het heel erg goed op en enigszins sarrend geven we de draaibeurt aan Pascal en Michiel, "laat maar eens zien of jullie dat kunnen volhouden". Ook zij hebben geen enkel probleem de mensen aan het dansen te houden, al kijkt een deel gebiologeerd naar de sixties beelden die achter de dj-booth op een scherm geprojecteerd worden. Om twee uur 's nachts gaat de laatste plaat op. Het Sloveense publiek is tot de laatste minuut dolenthousiast en verlaat direct na de laatste tonen braaf de zaal. Dat heb ik in Utrecht op een avond stappen nog nooit gezien. Het optreden moet uiteraard gevierd worden op het kraakterrein Metelkova. Uiteindelijk beland ik om half zes in mijn nest, na nog een uurtje met wat Australiërs en een plaatselijke hond gevoetbald te hebben in het ochtendlicht. Donderdag 3 augustus. De regen dendert de volgende dag onophoudelijk naar beneden. Uiteraard ben ik met de anderen te laat voor het ontbijt. Een gebakken ei dan maar bestellen. Helaas wordt deze geserveerd met friet, 's ochtends vroeg toch wat vet. Op aanraden van Michiel en Tristan gaan Pascal en ik naar een winkelcentrum even buiten het centrum van de stad om te tijd te doden en te zien of we wellicht daar leuke dingen kunnen kopen. Het winkelcentrum moet het grootste van Oost-Europa zijn, dus dat belooft wat. Al snel merken we dat we in een soort Hoog Catharijne zijn beland en dat de winkels er nog afschuwelijker zijn dan die in de betonkolos van onze woonplaats. Nooit geweten dat er zoveel rotzooi te koop kon zijn. Een illussie armer keren we terug naar Celica, waar we al bier drinkend en ouwehoerend de avond afwachten. In de KUD worden vanavond Nederlandse films vertoond. Het Sloveense publiek is ondanks de regen toch weer in redelijk grote getale toegestroomd en bekijkt de films met de nodige aandacht en interesse. Bij mij ontstaat na twee dagen het beeld dat men hier erg open staat voor uiteenlopende culturele dingen. Voor zowel een Afrikaanse dans- en percussie band, een Nederlandse jazzband, als de muziek van ons dj-collectief gaan de handen op elkaar en de voetjes van de vloer. Geen schreeuwerige reclames van sponsors of een hip uitgaanspubliek dat graag gezien wil worden, maar gewoon mensen die geïnteresseerd zijn in cultuur in brede zin en daar graag een flink aantal halve liters bier bij achterover slaan. Backstage zit een timide meisje van RTV Slovenija op ons te wachten, de Sloveense NOS. We mogen een interview geven. Uiteraard moet het in het Engels. Hoe vertaal je Naald en Kraak eigenlijk? Needle and Crack? Klinkt een beetje alsof we een soort junks zijn. Het meisje blijkt het interview goed voorbereid te hebben en formuleert vragen in prachtige volzinnen. Ze vraagt zelfs hoe we de invloed van MTV op de huidige maatschappij zien. Na de films en het interview kunnen we weer aan de slag. Het is een stuk rustiger vanavond, maar wel gezellig. We hebben afgesproken niet te 'dubbelen', dus geen plaatjes op te zetten die we de avond daarvoor hebben gedraaid. Een leuke uitdaging. Achter ons wordt de film 'A Hard Day's Night 'van The Beatles geprojecteerd. Wederom gaat het vanaf het begin los, al blijft de zaal de hele avond wat leger dan op de woensdag. Ik mag afsluiten met Michiel en besluit als toetje na de laatste plaat een single van The Riddlers op te zetten, dé Utrechtse surfband van midden jaren negentig. De snoeiharde reverb-gitaar sound schelt hard door de zaal heen en om me heen staan drie zeer boos kijkende uitsmijters, die vinden dat ik te ver ga en meteen moet stoppen. Om te voorkomen dat de Utrechtse bijdrage van deze avond in de kiem wordt gesmoord laat ik de single uitdraaien, iets wat me niet in dank wordt afgenomen. Uiteraard eindigt de avond als alle andere op het Metelkova terrein, waar we de laatste restjes van een kleinschalig opgezet reggae- en dub festival met live mc's meepakken. Vrijdag 4 augustus Wederom moet ik het klapraampje boven mijn bed dichtdoen, omdat de regen onophoudelijk naar beneden stroomt. Het is de dag van het laatste optreden, Vanavond is 'de bonte avond', waar we over hebben afgesproken een 'best of NEK' te draaien, al is de uitdaging ook groot om weer niet te gaan dubbelen. Weer te laat voor het ontbijt. Gelukkig kun je altijd de overheerlijke cappucino krijgen in Hostel Celica, koffie die de barman -of vrouw voor je klaarmaakt in een prachtig langdurig ritueel van melk kloppen en schuim doseren. Pascal en ik besluiten een andere platenzaak in Ljubljana te gaan opzoeken. Deze winkel is een stuk overzichtelijker dan de eerste platenzaak die door Michiel en Tristan al was leeg geplunderd. Ik tik 'High Time' van MC5 op de kop en Michiel, inmiddels ook gearriveerd, en Pascal kopen beide een exemplaar van 'Paul's Boutique' van The Beastie Boys. Geen onaardige score. De rest van de middag is het weer hangen geblazen, een beetje lezen, iPod luisteren en slapen. Rock 'n Roll weet je wel. Bij de KUD is het ditmaal een stuk drukker dan de vorige avond. Buiten treedt DASH! op, een Nederlandse funk- en soulband, die uit acht man bestaat en niet op het podium in het zaaltje past. Daarom staan ze op het grote podium in de open lucht. Michiel en Tristan beginnen de avond met wat rustige jazzy nummers en bouwen heel langzaam op naar wat meer dansbare plaatjes. Na een uur besluit ik te gaan kijken in de zaal en tot mijn verbazing staan toch al veel mensen in het zaaltje te dansen, ondanks het lage tempo van de gedraaide nummers. Veel aandacht is er voor de film "Cocksucker Blues" van The Rolling Stones, die wij vanavond met de beamer op het scherm projecteren. De beste omschrijving van de film zou zijn "alles wat God verboden heeft en dus bij Rock 'n Roll hoort." Het is een kijkje in het dagelijkse leven van The Stones begin jaren zeventig, als deze niet op het podium stond. Een vingerende vrouw vol in beeld, groupies die zich volspuiten met allerlei drugs en op het podium Michiel en Tristan die brave fifties doo-woop draaien, wat een contrast. Was het publiek de avonden ervoor enthousiast maar toch redelijk terughoudend in contact, vanavond klimt iedereen ineens het podium op voor plaatjes en praatjes. Na de laatste set met Pascal klauteren we het podium af en dansen we met Sloveense meisjes op de platen die Michiel en Tristan opzetten. Tot mijn grote verbazing zie ik plotseling Karin en Annelies in de zaal staan, twee NEK-fans van het eerste uur uit Utrecht. Ze waren op vakantie in Oost-Europa en besloten in een vlaag van waanzin 36 uur te gaan liften om ons in Slovenië te kunnen zien optreden. Ben benieuwd of The Stones ooit zulke groupies hebben gehad. De finale van onze driedaagse is groots en dronken van drank, aandacht en succes kruipen we in de taxi die ons naar Metelkova brengt. In de lokale ACU houden we een kleine afterparty en ik weet voor de verandering het ontbijt wel een keer te halen. De bar gaat namelijk om 7:00 uur open en ik ben nog wakker. Zaterdag 5 augustus en zondag 6 augustus De zon. Bijna een week niet gezien, het is eindelijk lekker weer. We moeten de kamer uit en komen terecht in een veel kleiner kamertje, waar we ook nog de naar ons toe gereisde groupies moeten zien te huisvesten. Het minste wat we kunnen doen voor Karin en Annelies. Morgenavond gaat het vliegtuig pas. Er is een zwembad in het park in de stad en ik neem met Karin en Annelies een koele duik. Wat een heerlijke manier om de kater te verwerken. 's Avonds gaan we weer naar de KUD. Dit maal is er geen muziek, maar in plaats daarvan een film over de skatecultuur in Nederland. De avond eindigt weer op Metelkova. Het is prachtig om te zien hoe dit gare kraakterrein zonder voorzieningen als bijvoorbeeld toiletten, bevolkt wordt door een enorm uitgaanspubliek, dat niet alleen uit krakers bestaat. Midden op het terrein staat een auto met een ware soundsystem waar dj's hele goede dub, ska en rocksteady laten horen. Ditmaal gaan we wel vroeg naar bed. Zondag moeten we vroeg de kamer uit en we besluiten in afwachting van de terugreis in een park bij de rivier Ljubljanica te gaan chillen. De zon lijkt het nu echt te gaan volhouden en ik moet zelfs in de schaduw gaan zitten. Na het afscheid van Duka en Vito vertrekken we naar het vliegveld. Door het slechte weer de hele week is nu pas te zien hoe Ljubljana ingesloten wordt door hoge bergketens. De terugreis duurt maar twee uurtjes en we landen keurig op tijd op Schiphol. Kolektivom DJ-jev Naald & Kraak is weer thuis.