Swans houdt zijn publiek 2,5 uur in een trance Swans houdt zijn publiek 2,5 uur in een trance

Het concert begon met een optreden van de Canadese violiste Jessica Moss, het meest bekend van Thee Silver Mt. Zion Memorial Orchestra. Ze speelde een set van een half uur zonder pauzes. Ze gebruikte haar viool, verschillende pedalen en bellen om ambient- en dronesounds te creëren. Haar muziek is heel repetitief maar dat haalt niet weg dat het hoofdthema wat hele tijd doorspeelde niet meteen om je aandacht vraagt. Het is het soort muziek dat je laat dagdromen. Achter haar stond de hele tijd een koffer met een kefiyyeh en een watermeloen, een constante herinnering dat terwijl wij hier in Nederland vrij rondlopen, er kilometers verderop een genocide plaatsvindt. Haar nieuwe album Unfolding is uitgekomen op 24 oktober dit jaar.

Geen filmpjes
Voordat het optreden begint, laat Michael Gira zien dat hij nog steeds niet is gestopt met vijandig zijn naar zijn publiek door het vrolijke en gehypete fans meteen te stoppen met applaudisseren en juichen. Hij maakt snel duidelijk dat hij telefoons niet tolereert en dat hij niemand wil zien filmen. “I don’t wanna see you,” zegt Gira, en als je dat toch stiekem wilt doen, mag dat helemaal achterin op het balkon. Maar hij is niet de enige met een sterke mening in de zaal. Het publiek in de Nobel bestaat uit muzieksnobs; natuurlijk dragen veel mensen een Swans-shirt, en er was zelfs iemand te zien met een shirt van de geweldige postindustriële band Coil. Ook werden zelfs gesprekken gevoerd over Taylor Swift en waar volgens iemand de grens van "echte muziek" ligt.

Swans
Swans beginnen hun set met een niet-uitgebracht nummer ‘The End of Forgetting’. Het liedje begint met Gira die zijn open A- en E-snaren op akoestische gitaar speelt. Het is een kolos van een track en duurt ongeveer 38 minuten. De laagjes in de track worden langzaam opgebouwd met chants als gezang. Het is een track die beter en beter wordt naarmate de lagen zich opbouwen. Ergens midden in de track komt alles samen en de noise wall-impact voel je echt op je lichaam en in je oren. Alles is zo noisy en de gitaren klinken squeeky. Er is iets waarbij Gira zich omdraait en elk bandlid één voor één aankijkt, en zij constant naar hem kijken, wachtend op een teken. Hij draait zich alleen naar het publiek met zijn ogen dicht wanneer hij gaat zingen.

Geluidsmuur
De tweede track, 'The Merge', klinkt veel beter dan de studioversie. Hij is sneller en meer dansbaar. Op deze track komt Dana Schechter weg van haar slide-gitaartafel en pakt een bas op, en samen met Christopher Pravdica spelen ze de baslijn. Eerlijk: bij dit nummer schudt de hele zaal door de dubbele basgitaren. Het is moeilijk om te ademen. Het is het meest dansbare nummer en zelfs Gira staat op om te dansen met zijn handen en vingers. Later voegen de gitaren zich erbij en ontstaat er een complete wall of sound. Dit laat je je soms een beetje ongemakkelijk voelen. De shredding van gitaren verborgen achter de distorted dubbele basgitaren maken dat je je tanden op elkaar klemt. Dit nummer klinkt alsof er bommen vallen, de drums klinken als schietende geweren. Op een bepaald punt hoort er een akoestische gitaar te klinken, maar die is zo verstopt in de diepe wall of sound dat je hem bijna niet hoort. Dan komt het deel met alleen de drone klanken van de Mellotron van Larry Mullins en Gira zingt: “The angels burn on the horizon.”

'A Little God in My Hands' is de enige track van de nu-al-klassieker ‘To Be Kind’, en de beste track in de set. Op deze track klinken de gitaren alsof iemand de hele tijd aan het schreeuwen is, afgewisseld met een rustig gedeelte dat het publiek laat voorbereiden op het pijnlijke dat erna komt. De track eindigt in een noise wall van alle instrumenten bij elkaar. Het klinkt alsof je onderweg bent naar de hel.

De set eindigt met nog een niet-uitgebracht nummer, ‘Newly Sentient Being’. Het volgt opnieuw de typische Swans-formule: een langzaam deel met vocalen en daarna een zwaar en dromerig deel zonder zang. Het plukken van de snaren van koudbloedige Kristop Hahn op de slide-gitaar doet denken aan iets van Slints’ ‘Spiderland’. Op deze track blijft Gira zijn dirigentenrol uitvoeren. Ook hier wordt veel gebruikgemaakt van dubbele basspelers en drums. Drummer Phil Puleo is geweldig op deze track en heeft zijn highlight momenten - wat een machine.

Zonder Swans-klassiekers
Swans speelden een geweldig concert dat 2,5 uur duurde. Met dit optreden verwacht Swans veel geduld van hun publiek. De nummers zijn op z’n manier opgebouwd dat je ze echt moet laten gebeuren en je laten meeslepen in de constante layerin. Er werden ‘maar’ vijf nummers gespeeld, twee van deze nummers werden nooit eerder uitgebracht. Ook was er maar één nummer van het dit jaar uitgebrachte album 'The Birthing'. Dit is een band met zeventien studioalbums en meer dan twintig uur aan muziek. Misschien komt het door mijn persoonlijke voorkeur, maar ik miste wel meer tracks van ‘To be Kind’, zoals ‘Screen Shot’ of ‘Oxygen.’  Dat deze tracks niet werden gespeeld, is begrijpelijk, want dit is een andere soort Swans. Gira heeft zijn elektrische gitaar vervangen door een akoestische en heeft twee nieuwe bandleden erbij. Swans heeft door de jaren heen veel verschillende line-ups gehad, en alleen Gira en gitarist Norman Westberg zijn originele leden.