“Tears will come out of here at some point tonight,” voorspelt Zyno bij het openen van de avond, maar hij zal uiteindelijk niet breken. Hij neemt ons mee naar de begintijd van Unplugged, in het knusse jazzcafé De Twee Spieghels. Niemand kwam erop af, niemand wilde spelen, mede-organisator Jaime en hij moesten iedere week invallen, “voor ons extra oefensessies”. Uiteindelijk begonnen muzikanten en publiek toch te komen en volgde een verhuizing naar de Vrijplaats. Ook Unplugged zelf is een vrijplaats met steun van het publiek. Het klapt en juicht hard, en nodigt uit tot experimenteren. Vergeet je ergens een tekstregel of moet je een akkoord even opnieuw oppakken, dan kan dat. Zoals Zyno samenvat: “Het is superbelangrijk dat mensen aandachtig naar je luisteren, en hier gebeurt dat.”
Een flashback naar een oude act, weerzien met oude bekenden en een debuut: de Unplugged special van 25 juni heeft het allemaal. Unplugged organiseert het al 12,5 jaar: zes muzikanten spelen elk drie onversterkte nummers. Minstens twee daarvan zijn van eigen hand. Dit is een speciale editie. Het is namelijk de laatste met mede-organisator en presentator Zyno Mylonas, die naar Zwitserland verhuist. Het is daarom “mixing memory and desire” in Resistor, een koel plekje op een hete avond.
Jozef!
Zyno hoopt dat Jozef! net zo goed klinkt als zijn schoenen: zilveren sportschoenen met glitters. Jozef! brengt ons Nederlandstalige teksten met poëtische metaforen, geïnspireerd door zijn existentiële crises. In het openingsnummer ‘Tranendal’ zingt hij bijvoorbeeld: “Ik heb mijn glas gevuld met slangengif”, of in het slotnummer: “Iedere dag ben je aan de liefde / laat je hart smelten als was”. Door licht getokkel haalt hij een dromerig geluid uit zijn gitaar.
Lonneke.
Naast Lonneke. zit volgens Zyno “he who shall not be named”. Deze mysterieuze vreemdeling blijkt niet Voldemort, maar Pepijn, net als Lonneke pas afgestudeerd aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag. Normaal vormen ze met een viool een trio. Lonneke speelt naast haar leadzang ook ukelele en Pepijns kopstem vormt de backing vocals. Haar optreden is ontspannen en blijmoedig. Vooral bij het openingsnummer 'Het groeit' gebaart ze beeldend. Haar onderwerpen zijn net zo harmonieus als hun samenzang: de mensen om je heen blijven bij je en houden je veilig, verliefdheden. Lonnekes derde nummer is de dag ervoor geschreven; wie weet komt hij op de EP die na de zomer verschijnt.
Von Trapp
De Von Trapps zijn uit het naastgelegen Alpenland gekomen om Zyno’s overgang naar Zwitserland makkelijk te laten verlopen, opgegroeid en gebruinder dan bij hun debuut in 1965. Wie niet beter zou weten, zou denken dat deze vier ervaren muzikanten Sam van Tienhoven, Louise de Lune, Fiona de Jonge en Rachman zijn, die af en toe samenspelen. Rachman Von Trapp speelt gitaar en doet de leadzang, Fiona en Louise de harmonieuze achtergrondzang en Sam de bluesgitaar. Ze maken nog steeds tere liedjes voor zachte zielen. Het tweede nummer is nóg nieuwer: het is pas twintig minuten voor het optreden afgerond. Louise neemt met “My first performance of this song at Unplugged was about 1974” de leadzang over. Ze heeft een duidelijke aanwijzing voor de presentator: hoewel ze nu in het buitenland woont, komt ze zo vaak mogelijk terug om op te treden. Zyno zingt zachtjes mee met dit slotnummer.
Sophine Kooiman
Sophines openingsnummer ‘All the gear, no value’ is wat Dr. Phil “All hat and no cattle” noemt en gaat over materialisme. Haar plectrum glijdt over de snaren van haar gitaar, haar mezzosopraan gaat soms richting sopraan. Ook Sophines liedjes zijn kwetsbaar. Haar tweede nummer, over de liefde, schreef ze in het Nederlands en vertaalde ze in het Engels. Het blijkt meteen haar laatste, maar daarmee kiest ze verstandig genoeg kwaliteit boven kwantiteit.
JZ Experience
Vooraf waren al mogelijke verrassingen aangekondigd, en eentje manifesteert zich nu. Mede-organisator Jaime beklimt het podium en gebaart naar een verdekt opgestelde gitaarhoes aan de zijkant van het podium. Zyno moet met hem zingend afscheid nemen en doet dat met een nog oudere act dan hun eigen werk als het duo Swing Lo. Want nog daarvoor was er JZ Experience: bezoekers van bandcafé Hunky Dory ervoeren covers van Zyno als leadzanger en Jaime op gitaar en backing vocals. Jaime is gelukkig zo hoffelijk geweest om twee teksten mee te nemen als geheugensteuntjes – de verrassing moet geen vernedering worden.
Zyno besluit door de zure verrassing heen te bijten en met hart en ziel te zingen. Hij laat horen dat er geen roest op zijn goede stem zit – eerst bij ‘Ring My Bell’ en daarna bij het bluegrass-meets-The Black Keys van ‘Shuffle Your Feet’, een nummer van Black Rebel Motorcycle Club. Met zoveel muzikanten in het publiek worden beide nummers vanzelf een samenzang. Het valt fotograaf Nike op dat hun kleding matcht en precies gespiegeld is: waar Jaime een beige broek en een zwart shirt draagt, is dat bij Zyno precies omgekeerd. De voetbalverwijzing is op deze avond van Nederland-Oostenrijk onvermijdelijk: je gaat het pas zien als je het doorhebt. Jaime en Zyno beëindigen hun act met een glimlach naar elkaar en een omhelzing.
Diana Bailey
Niet iedereen heeft zo vaak bij Unplugged gespeeld als Zyno en Jaime; Diana debuteert hier vandaag. De Canadese is niet zo groot, maar heeft een goede zangtechniek en daardoor een onverwacht krachtige stem, die even de 96 decibel aantikt. Daarin is ze de Canadese evenknie van Zuster Zonnebloem-zangeres Hanne Brunekreeft. Na een nummer over tv-kijken met je geliefde zingt ze een nummer dat ze onlangs opnam en hier voor de eerste keer live uitvoert. Ze houdt zichzelf en ons voor: “If I fuck it up, it’s art.” Ze verpest het niet.
Daan van Velsen
Tussen de aankondigingen stond al een mystery guest aangekondigd met een gefotoshopte foto, incognito door Swiss-pet en krulsnor. Wie zou dat zijn? Het blijkt Unplugged-stamgast Daan van Velsen, die zijn zachtzinnige liedjes tokkelend begeleidt op gitaar. Zijn eerste nummer heet ‘Gouden pik’ en zit vol Nederlandse uitdrukkingen en met een erin gefrommelde verwijzing naar Zyno’s emigratie. Net als een vorige keer laat hij weer zien dat hij zijn inspiratie overal vandaan haalt – daarna volgen namelijk nummers gebaseerd op de Odyssee en de poëzie van Vasalis over haar jong gestorven zoon.
Zyno zong “But who knows if I'll see you again” in ‘Shuffle Your Feet’. Waarschijnlijk, want hij komt af en toe terug, maar hij gaat met zekerheid het Zwitserleven tegemoet.