Wonderbaarlijke geluiden van virtuoos duo Stetson en Neufeld

Hypnotiserende schoonheid onder een geprojecteerde sterrenhemel

Tekst: Jesse Havinga Foto's: Bob de Vries ,

Het optreden van Colin Stetson en Sarah Neufeld van vrijdagavond is wegens 'onvoorziene planningsproblemen' verplaatst naar het Infoversum, die witte bol op het Cibogaterrein. Wat de reden ook is, het blijkt onbedoeld een vrij meesterlijke zet. De Amerikaan en Canadese zijn in hun element – "We rarely get to play outside" – en de slechts halfvolle zaal geniet met volle teugen. Het duo speelt in een muisstille zaal de sterren van de geprojecteerde hemel.

Onlangs kon je op 3voor12 groningen al lezen over het nieuwe muzikale project van het Infoversum, genaamd Spring Sessions. Bedoeling van dit project is om met de 3D-projectietechnieken een "extra dimensie" te geven aan de optredens. Het concert van Stetson en Neufeld is dan wel geen onderdeel van Spring Sessions, maar met die extra dimensie zit het wel snor. Het is niet zo dat er allemaal speciale visuele kunstjes worden uitgehaald, maar eens te meer blijkt dat een goede akoestiek en een mooi decor muziek tot grotere hoogten kan tillen.

Dan, belangrijker: wat er gebeurt ín dat decor. Geen poespas (behalve drie indrukwekkende saxofoons), geen charmante/irritante publieksinteractie; alleen maar twee ontzettend getalenteerde artiesten bij wie de muzikaliteit in het bloed zit. Met primitieve energie en dito geluiden voeren Stetson en Neufeld het publiek mee in hypnotiserende composities. Is het überhaupt muziek? Al zitten er duidelijk thema's en melodielijnen in, vaak lijkt het elementairder dan dat. Het is muziek teruggevoerd tot haar absolute basis: simpelweg geluiden. Prachtige, overweldigende geluiden.

Van modern klassieke componisten hebben Stetson en Neufeld een belangrijke les geleerd, namelijk dat herhaling betoverend werkt. Minutenlang hetzelfde thema spelen houden ze interessant door subtiele veranderingen van toon maar vooral door de afwisseling van hard en zacht. Als Stetson op een gegeven moment steeds harder begint te spelen en daarna met orkaankracht een laatste stoot uit zijn saxofoon blaast, is het mooiste daarvan de stilte die erop volgt. Van die overweldigende loei terug naar zo'n laag geluidsniveau dat je zelfs het circulaire ademhalen van Stetson nog kunt horen.

Spelen kan hij als de beste: zonder één enkele adempauze (en klaarblijkelijk zonder enkele moeite) perst hij eindeloos lucht zijn saxofoon in. Dit is vooral indrukwekkend tijdens een solonummer van Stetson. Hij begint met een donkere baslijn en opeens komt daar een tweede melodie overheen. Enigszins verbaasd zoek ik het podium af naar een teken dat hij een vocal sample heeft aangezet (maar waarom zong Neufeld deze dan niet gewoon, zoals ze ook al eerder had gedaan?) maar het komt écht gewoon uit zijn saxofoon. Zuiver en vloeiend speelt hij doodleuk twee tonen tegelijkertijd. Het resultaat is, naast verbazingwekkend, vooral heel erg mooi.

Veel lof voor Stetson dus, maar Sarah Neufeld, met wie hij samen onder andere in Arcade Fire speelde, doet niet voor hem onder. Ze heeft dan misschien niet zo'n idiote hoeveelheid koper bij zich, maar haar bijdrage aan de muziek lijdt daar allerminst onder. Niet alleen haar virtuoze vioolspel, maar ook haar ritmische gestamp en dromerige zang à la Julianna Barwick maken alles nog vele malen interessanter.

Daar zit je dan in een comfortabele bioscoopstoel, achterover leunend alsof je een dutje gaat doen in het vliegtuig, turend naar een nephemel en ondertussen luisterend naar de buitenaardse geluiden van Colin Stetson en Sarah Neufeld. Niet de minste vrijdagavond, zou ik zeggen.