Er waren de nodige dikke plensbuien. Toch is ons gemoed meer dan zonnig! Want we gaan vanavond naar Winsum. Het Groningse dorp is altijd wel een bezoekje waard, met meer dan vijftig rijksmonumenten, twee molens en fijne kroegjes en eettentjes. Maar één keer in het jaar is het vooral voor de underground-muziekliefhebber een must om hier te zijn, want dan is er winSUMMERfest, een gratis toegankelijk festival, met opkomende en bijzonder goede underground acts. Het festival is na de eerdere edities bij de liefhebbers een begrip geworden. De line-up van deze editie is gevarieerd en ijzersterk en staat garant voor keiharde keuzestress en dikke FOMO.

Wijnen in Winsum

Het weer speelt een rol vanavond. Zodra we vroeg in de avond in de dorpskern arriveren is het ronduit vervelend: het is regenachtig en fris. Winsum leeft nog niet echt. De straten zijn nat. Bij The Jolly Cat lijken er echter al wel wat mensen samen te komen. Achterin de zaak staat al een band set-up klaar, maar als je even doorloopt naar een achterzaal - je moet de weg een beetje kennen in Winsum - kom je bij The Green Cat. Hier speelt Vanity Box uit Groningen. De liefhebbers van aanstekelijke indie hebben zich hier verzameld. Hier kunnen we even opwarmen en droog worden. Wat we van het optreden even kunnen meepikken is dat de nummers van Vanity Box zeer sterk zijn en de set mooi en gevarieerd is. Een bevestiging van wat we bij een eerder optreden al concludeerden: je gaat er gewoonweg van zweven. We vervolgen onze tocht door het dorp, een stuk lichtvoetiger nu, naar PUB 69. Maar worden eerst nog verleid voor een tussenstop.

WinSUMMERfest is meer dan muziek. In De Kleine Karper is Vin Natuurwijnen uit Groningen neergestreken. Je kunt hier anderhalf uur lekkere wijn scoren. De Griekse rode wijn is bijzonder, voor een rode wijn lekker zoetig, maar wel fijn met een karaktervol zuurtje. En de wijnliefhebber krijgt nog een extraatje: een surprise-optreden van Huub Prins! Met pijn in het hart verlaten we deze unieke setting, want we worden geroepen door zware metalen.

In de ziel

Pub 69 is een heerlijk donkere club in een kelder. Met veel spiegels om het groter te doen lijken. Maar ook om jezelf eens recht in je ogen te kijken. En in je eigen ziel te staren. In deze club presenteert het Groningse label Tartarus Records een aantal underground acts met een duister karakter. De locatie is perfect. Als eerste treedt Ontaard op, een viertal uit Utrecht. Mart Lier, Thomas Meerlo, Jeroen van Koesveld en Shira van der Wouden vormen samen een post-metal act die een zwaar metal-gitaargeluid combineert met noisy vocals, beklemmende sfeer en intense gevoelens.

De vocalen van Van der Wouden zijn heftig, er klinkt veel galm en ze is uitermate doeltreffend wanneer ze stukken spoken word doet. Om een knoop in je maag van te krijgen. Dit jaar bracht Ontaard samen met Throwing Bricks, ook uit Utrecht, op Tartarus Records het prachtige Oud Zeer uit. Van die split spelen ze Blame Pt. 2. Het is hevig, maar er zit ook zoveel schoonheid in. En dat geldt eigenlijk voor de gehele set. De nummers kennen allen een mooie opbouw, maar er zit ook altijd een moment in om de nachtmerrie van alledag echt goed te voelen. Er wordt geschreeuwd, er zijn vervormingen en er zijn tempowisselingen. Je kunt je geen moment vervelen. Ontaard aardt goed in deze donkere kelder.

Een eerste keer

WinSUMMERfest legt ons vervolgens ook op de pijnbank. We zien op de timetable dat om kwart over negen Library Card gaat spelen in De Hoogte, maar tegelijkertijd speelt ook Colds in The Green Cat. We moeten een keiharde keuze maken, maar gaan dit keer toch voor de laatstgenoemde act. Voor Colds is het optreden op winSUMMERfest namelijk het allereerste! 

Het heeft lang geduurd. We hebben al een paar jaar in de gaten dat Richard Oosterbaan (voorheen van onder andere LGHTNNG en We Swim You Jump) als Colds regelmatig fijne electropop tunes aan het droppen is. Maar live hebben we nooit het genoegen gehad. Tot vanavond. Colds bestaat naast frontman Oosterbaan uit Martsen Hut (bas) en Wouter Kroon (gitaar). De muziek is ten opzichte van de rest van de line-up wat aan de poppy kant, maar we hebben wel zin om wat te dansen. “Wij zijn Colds en dit is onze eerste show,” verkondigt Oosterbaan na een rustig en kwetsbaar intro, om vervolgens de set lekker op gang te trekken met aanstekelijke, energieke en vooral ook dansbare liedjes.

De live-versies van onder andere Listening to Deftones on a Hot Summer Night (With You) en Come With Me maken indruk. Nieuwe tune High Hopes heeft een fijne vibe en Kiss And Shoot krijgt met een dominante electroclash-synth haast een underground karakter. Deze liedjes verdienen inderdaad een podium. We weten nu al dat een aantal van deze nummers de komende dagen door ons hoofd zullen blijven galmen. Oosterbaan beweegt en danst energiek en maakt grote gebaren; Ook al sta je in een relatief klein zaaltje, altijd groots optreden inderdaad! Soms zijn er wat onzuiverheden te horen, maar over het algemeen kunnen we een brede glimlach niet onderdrukken. Er zijn veel belangstellenden en de sfeer is uitstekend. Het is een fijn optreden. Dat er nog veel volgen.

Colds

Overvol en warm

Wanneer we The Green Cat willen verlaten moeten we weer terug door The Jolly Cat. Daar speelt inmiddels Dishes onder zeer grote belangstelling. Het is overvol. De sfeer is er en we zijn het druilerige begin vergeten. Buiten op straat is er ook sfeer. We zien dat in de Kleine Karper nu cocktails worden geserveerd en dat er wederom een verrassingsoptreden is, dit keer van singer-songwriter Hans Grondel. Hij krijgt de handvol aanwezigen aan het meezingen. We gaan echter door naar de overkant, naar J&A om op tijd aanwezig te zijn voor de band AC Berkheimer. 

AC Berkheimer komt uit Rotterdam. De noisy indierockband bestaat al iets van 20 jaar en heeft al een aantal albums gemaakt, maar is ook een tijd niet heel erg actief geweest. De band heeft voldoende naam gemaakt om het zaaltje van J&A een kwartier voor aanvang van het optreden al vol te krijgen. Een paar minuten voor aanvang is het zelfs overvol. De kleding wordt weer nat, maar dan niet meer van de regen. Het is heel erg warm. De band speelt een korte set van dertig minuten. Maar ondanks de hitte en het korte optreden is er veel te genieten. 

Het geluid van de band is helder en tegelijk ook subtiel noisy. Er wordt niet geluld tussendoor, met een ingetogen uitstraling staat de band heerlijk golvende geluidsmuren en fijne melodieën te produceren. De zangbeurten worden afgewisseld door gitaristen Gwendolien Douglas en Valentijn Webbers. De nummers onderling klinken mede daardoor heel erg gevarieerd. Er zijn mensen die de warmte wat ontvluchten, maar de meesten blijven staan. En terecht. Ook dit optreden is weer het predicaat hoogtepunt waardig. AC Berkheimer is Rotterdamse topkwaliteit.

Een laatste keer

En over topkwaliteit uit Rotterdam gesproken. Voor de afsluiting van onze avond gaan we naar De Hoogte. Daar is een kleine zaal en een grote zaal. In de kleine zaal is de line-up van deze avond samengesteld door punkshow-organisatie Rat Race. Het Rotterdamse M.U.G. sluit hier af. M.U.G. staat garant voor keiharde punk en zodra er wordt afgetikt ontploft het zaaltje. Ervaren Rat Race-gangers, locals en liefhebbers storten zich in de mosh, pogoën er op los of proberen een biertje met de rest van het publiek te delen. Voor sommigen in het publiek is dit een leeftstijl of een noodzakelijkheid, voor anderen een prettige kennismaking. De frontman checkt stoempend en tierend hoe lang het snoer van de microfoon is en of hij het eind van de zaal kan bereiken, de kolkende massa om hem heen. Sfeertje, hoor. 

In de grotere zaal naast het Rat Race-hol heerst een andere sfeer. Direct na M.U.G. zal daar Lewsberg gaan spelen, ook uit Rotterdam. We zijn al geïnformeerd eerder vandaag dat dit een bijzonder optreden zal gaan worden. Het wordt de allerlaatste keer dat Lewsberg zal gaan spelen in de huidige samenstelling, bestaande uit Arie van Vliet, Shalita Dietrich, Michiel Klein en Marrit Meinema. De ritmesectie (Dietrich en Meinema) gaat de band verlaten. Het voelt een beetje donker. In meerdere opzichten. Bij een voor de band irritant podiumlicht wordt op verzoek van Van Vliet de stekker eruit getrokken, de band staat in het halfduister te spelen. Nadat het nummer Without A Doubt is gespeeld, een heerlijk kabbelend warm bad-nummer met spannende elementen, zegt Van Vliet dat het een eer en genoegen is hier eindelijk op winSUMMERfest te spelen en dat dus dit het laatste optreden zal zijn in deze samenstelling. Je voelt een kleine rilling door de zaal gaan.

Lewsberg staat voor mooie gitaarmuziek met een fijn snufje Velvet Underground en Feelies-vibes. Er zijn ingetogen, mooie liedjes voor de Sunday Morning en er zijn uitgesponnen nummers met meer freaky gitaarsounds. De band is volledig in balans. Van Vliet praatzingt als een nog heldere Ome Lou, maar voor de afwisseling wordt er ook gezongen door Dietrich en/of Miedema, die ook het beweeglijkst zijn op het podium. De aanwezige melancholische liedjes voelen nu extra melancholisch. Aan een deel van het publiek kun je echter horen dat we op een (gratis) festival zijn en dat er veel drank in is gegoten, tijdens de wat rustige nummers heerst de Dutch Disease. Voordat de band met The Joy Of Spring begint worden er dan ook blikken uitgewisseld op het podium. Van Vliet geeft aan dat het volgende nummer stilte nodig heeft. We horen veel ge-shhh en ‘koppen dicht’ terwijl Miedema kwetsbaar aan het zingen is. Aan het eind van het nummer is het bijna gelukt de hele zaal stil te krijgen. En wellicht vergissen we ons, maar pinkt Miedema daar een traantje weg? 

Voordat de set wordt afgesloten bedankt Van Vliet iedereen voor de aanwezigheid: “Shalita en Marrit, jullie ook bedankt voor jullie aanwezigheid. We houden contact.” De afsluiter is een langgerekte Through The Garden. Zodra het is afgelopen, blijft het viertal nog even op het podium. Mensen gaan al weg, maar de band heeft nog een toetje. “Met frisse tegenzin,” grapt Van Vliet droog. Er wordt nog een aller-allerlaatste nummer gespeeld. 

En ook wij hebben frisse tegenzin. Na het laatste Lewsbergliedje is de avond ten einde. Buiten is het al een tijdje droog, al waait het nog wel redelijk. We moeten naar huis, daar hebben we dus eigenlijk helemaal geen zin in. WinSUMMERfest was bijzonder. Elke act die wij hebben gezien had een sterk optreden. Je kunt stellen dat er louter hoogtepunten waren. 

Iedereen wint in Winsum: de acts hebben zichtbaar genoten, de plaatselijke horeca zal een fijne avond hebben gehad, het publiek heeft gratis topacts kunnen zien en vooral ook de organisatie zal tevreden mogen zijn. We werpen nog een laatste blik op het briefje met de line-up van deze avond en met weemoed moeten we bekennen dat we eigenlijk bij nog heel veel andere acts hadden willen zijn, zoveel hoogtepunten die we dus mogelijk hebben gemist. Maar we klagen niet, moe en tevreden zoals we zijn met wat voor bijzondere momenten we hebben meegemaakt. Het is speciaal wat hier in Winsum tot stand is gebracht. Volgend jaar komen we graag weer terug.

Michiel Klein van Lewsberg