GESEL XL: Muziek In Het Donker

Live optredens met filmbeelden in het Focus Filmtheater in Arnhem

Tekst: Marian van der Noordt / Foto's: Klaas van der Pijl ,

Ooit had iedere filmtheaterzaal een orkestbak, en vanavond konden we ervaren hoe fantastisch dat was: live muziek bij filmbeelden.

Live optredens met filmbeelden in het Focus Filmtheater in Arnhem

Roosbeef is de eerste performer vanavond. Ze wisselt haar optreden af met Weet ik niet zo goed, een mooi geobserveerd filmdocument van Bas Berkhout over Roos Rebergen. Of eigenlijk over Roos en de boerderij in Duiven waar ze als kind naartoe verhuisde en “Een meter is gegroeid” totdat de sloophamer een einde maakte aan de jeugdidylle. Het lied wat Roos over de teloorgang van de boerderij schreef ging als een lopend vuurtje door Nederland. Het onderwerp viel op, het lied viel op, Roos viel op. En ook vanavond zien we weer waarom. Ze is een rasperformer, helemaal zichzelf, geen opsmuk, geen gedoe. Haar teksten komen recht uit het hart en vallen totaal samen met hoe ze daar staat, ongepolijst, direct en zonder omhaal. Niemand let op zangkwaliteit of pianotechniek als Roos haar liedjes brengt. Ze is puur, vrij en ontwapenend kwetsbaar en zo zien we haar ook in de film: een gevoelsmens die de wereld om haar heen niet altijd snapt, daar niet zozeer een mening over heeft, maar zich er vol in stort, ieder moment opnieuw.

Heel anders voelt dat bij Boy Gol. Het is niet dat hij geen welluidend stemgeluid heeft, ook niet dat zijn liedjes niet mooi zijn, of van een te onbeduidende kwaliteit. Er is iets anders dat wringt. Als hij zingt bouwt hij aan een sfeer van ijle, dromerige landschappen met zijn hypnotiserende vibrato en tokkelend gitaarspel, en zodra het nummer voorbij is geeft hij een hele eigenaardige draai aan die sfeer door vervreemdende conversaties aan te gaan met het publiek. Hij kan er alles bij winnen door de sfeer van zijn liedjes ook vast te houden tussen de nummers door. In plaats van zich met het het publiek te bemoeien kan hij zich beter concentreren op het stemmen van zijn gitaar, die niet goed op toon leek.

Lea staat dan weer als een huis, solide, zelfverzekerd en met een stemgeluid waar je u tegen zegt. Ze lijkt te weten wat ze doet, wisselt af en toe van instrument en de wat hese country-style-uithalen zijn goed gedoseerd. Achter haar zien we beelden van Mike Nicolaassen, de fotograaf die haar al een tijdje volgt en nu dus ook een portret op film heeft geschoten. Lea in de auto, op weg naar Friesland, snelweg, akkers, bomen, het ouderlijk huis, opnieuw heel veel snelweg, bomen. Steeds die snelweg leidt eigenlijk een beetje af van de performance, vooral omdat Lea regelmatig achterstevoren staat om te kijken op welk moment we in de film zitten. Klaarblijkelijk zit er een timing in die wellicht voor haar en de maker van de film een rol speelt, maar het publiek verder ontgaat.

Drie singer-songwriters, winnaars van allerlei prijzen, twee filmmakers (Berkhout won ook al enkele prijzen): de avond maakt duidelijk dat het een totaalervaring is om live-muziek en filmbeelden te laten samengaan. Hoe zou het zijn wanneer de muziek ook werkelijk aansluit bij de film en andersom? Ongetwijfeld wordt dat de uitdaging voor volgend jaar!