“Toen we hieraan begonnen hadden we nog geen verhaal”, steekt Sytze Pruiksma enthousiast van wal. “Ik ben gaan zoeken en stuitte op dit gedicht. Het gaat over leiderschap en de leider in jezelf vinden om dingen te veranderen. Zo is het met de kandidatuur van de Culturele Hoofdstad uiteindelijk ook gegaan. In 2009 toen het zaadje geplant werd, had iedereen een mening en een visie. Wij zijn toen met een aantal mensen in de kroeg gaan zitten en hebben letterlijk op de achterkant van een bierviltje een plan gemaakt. Waar het heen moet met deze regio. En dat is met dit verhaal ook zo. De vogels zijn op zoek naar een leider, maar uiteindelijk komen ze erachter dat ze hun eigen leider zijn en dat ze veranderingen zelf teweeg kunnen brengen. Daar geloof ik ook in!”
Vanaf komende zaterdag vindt Conference of the Birds plaats op recreatiegebied de Groene Ster te Leeuwarden. Het stuk is gebaseerd op het gedicht De samenspraak van de vogels van de Perzische dichter Farid ad-Din Attar (1146-ca. 1221) en zal zes keer opgevoerd worden, tussen 7 juli en 18 juli. Wij spraken thuis in Weidum met Sytze Pruiksma, een van de aanjagers en componist van het stuk, over een van de grootste producties tot nu toe. Maar noem het geen magnum opus, ‘het beste moet immers altijd nog komen…’.
Workumerwaard
Met Birds & Brass legde de componist de link tussen de dalende vogelstand en de leegloop van de brassbands in Friesland. Een thema waar met Conference of the Birds op voortgeborduurd wordt en een logische link vindt hij zelf: “Ik wilde vroeger bioloog worden. Ik heb iets met de natuur en weidevogels. Als jongen van acht jaar zat ik al in de Workumerwaard vogels te bekijken. Daarna ben ik bij brassband Crescendo in Workum gekomen. Ik heb iets met dat geluid. Wanneer ik een orkest hoor spelen, dan krijg ik kippenvel en gebeurt er iets met me. Het maakt bijna deel uit van mijn identiteit. Die klank hoort voor mij bij het landschap, dat is mijn referentiekader.”
"Wanneer ik een orkest hoor spelen, dan krijg ik kippenvel en gebeurt er iets met me"
“Birds & Brass (2016-2017) was een spin off in de provincie. Ik ben gaan experimenteren en dat pakte goed uit”, meent Pruiksma. “Nu weer, met Conference of the Birds. We zijn gaan experimenteren met dansers van Club Guy en Roni. Zij maken zulke mooie dingen, het wordt echt te gek. Ik denk trouwens dat een deel van ons publiek nog nooit naar een dansvoorstelling is geweest.” Toch wordt Conference of the Birds niet helemaal wat Pruiksma vier jaar terug voor ogen had. “We wilden buiten de dijken bij de ‘Terp fan de Takomst’ in Blija, maar die terp wordt nu pas gemaakt. Dus zochten we naar alternatieven. Zo kwamen we uit bij Welcome to The Village. Ik ben fan van hun aanpak en zo kwamen we uiteindelijk, na het zien van vijf andere locaties, ook op de Groene Ster terecht.”
Eric Vloeimans
Het gebied bestrijkt zo’n tachtig meter. “Dat is een heel eind. Een orkest van ruim 200 man moet daar dan ook geen snelle tempowisselingen spelen. Zij spelen de grote lijnen, de soundscapes, de landschappen als het ware. De virtuositeit zit bij Eric Vloeimans en mij. Daardoor is voor het orkest eenvoudiger om te spelen.” De samenwerking met Vloeimans overigens, is volgens de multi instrumentalist uniek. “Wij kenden elkaar niet tot aan de presentatie van de Culturele Hoofdstad (september vorig jaar). De dag vooraf hebben we kennis gemaakt en ‘s avonds hebben we in mijn oefenhok nog wat gespeeld. Na enkele minuten stopte Eric en zei: ‘Volgens mij hebben we een klik’. Daarna hebben we gelijk een fles wijn opengetrokken en lang over muziek gekeuveld. De volgende dag heeft hij trouwens een improvisatie gedaan op De Stêd, het gedicht van Tsjêbbe Hettinga. Twee dagen na de presentatie heb ik hem gebeld om te vragen of hij hier ook aan mee wilde werken en hij wilde dat graag.”
“De uitdaging bij Conference of the Birds is om iedereen daarin mee te krijgen, ook logistiek. Er is elk weekend ook wel een festival of concours. Daarnaast is de blazerswereld een hele behouden wereld.” Het woord conservatief wil de oud-Workumer niet in de mond nemen. “Je kunt niet iedereen over één kam scheren, maar er zijn orkesten die een grotere drang hebben om te vernieuwen dan anderen. Soli Brass Leeuwarden bijvoorbeeld, die lopen daarin voorop. Zij vinden dit ook prachtig. De composities zijn net even anders dan normaal in deze wereld. Iets wat ik zelf ook nog niet eerder heb gehoord, maar dat vind ik wel te gek!”, vertelt hij enthousiast. “De muzikanten die vorig jaar meespeelden met Birds & Brass lazen destijds voor het eerst de muziek en zeiden: ‘Het is wel typisch Sytze’, maar ze konden het niet plaatsen. Toch vonden ze het wel fantastisch om te spelen.”
“Ik vind muziek (en kunst in het algemeen) zo belangrijk”, merkt Pruiksma op. “We leven in een land waar alleen maar bezuinigd wordt op cultuur, dus de kracht van muziek moet het hier ook vertellen. Als mensen nemen we radicale en lelijke beslissingen en we kunnen heel destructief zijn, maar we moeten ook de schoonheden laten zien. Met mooie muziek, of een mooi verhaal of met een mooie foto. Dat maakt de wereld zoveel mooier.”
INFORMATIE
Conference of the Birds vind plaats op zaterdag 7, dinsdag 10, woensdag 11, vrijdag 13, zaterdag 14 en woensdag 18 juli. Elke avond van 21:30 tot 23:00 uur op recreatiegebied de Groene Ster te Leeuwarden. Kaarten zijn te verkrijgen via friesland.nl.