Alweer sinds 1999 bewandelt het Japanse MONO de weg van de instrumentale post-rock. Met elk nieuw uitgebracht album rees de ster van dit kwartet naar grotere hoogten. De uitgesponnen en visueel en filmisch aandoende nummers hebben dan ook een erg sterke zeggingskracht, waarbij het een bewegen is tussen donker en licht van de menselijke geestestoestand en die voelbare, wat ongrijpbare oosterse mystiek nooit ver weg is. En dat leidt niet zelden tot zeker cathartische proporties, helemaal als de band op de planken staat. Eindelijk kunnen ze dan na die twee jaar van de corona-impasse weer op tour. Neushoorns Into the Void festival werd in 2015 en 2018 op memorabele wijze aangedaan. Vanavond mogelijk minstens de evenaring ervan, in de grote zaal van het Leeuwarder poppodium. Als support van MONO verzorgt postrock-met-metalfeel songwriter A.A. Williams een aantal Europese shows. Zo ook deze avond.

A.A. Williams

Het is hard gegaan met de Britse songwriter A.A. Williams. De klassiek geschoolde celliste en pianiste komt in 2019 de muziekwereld binnen en het jaar erop verschijnt eerste volledige plaat Forever Blue. Inmiddels is de weg naar wereldwijd gevierd connaisseursfestival Roadburn in Tilburg ook gevonden en staat een volgend album op stapel om in oktober uitgebracht te worden. 

De statig slepende liedjes van Williams doen het vanavond verdomd goed. Een muisstil, gefascineerd publiek – de zaal is overigens ook al lekker wat volgelopen – hoort en ziet hoe Williams en haar vierkoppige band hun gedragen, donkere en melancholische liedwerk vol mooie, innemende gevoeligheid voor het voetlicht brengen.

 

Met een kraakhelder uitversterkt zaalgeluid treffen Williams en haar mannen doel in de muzikaal minimaal ingevulde composities. In de kern daarvan draait eigenlijk alles om de prachtig golvende en serene zang van de dame in kwestie. Meer heeft het ook niet nodig. Gelijkenissen zijn er te vinden met stijlgenoten als Emma Ruth Rundle en Marissa Nadler. Hoewel de opbouw van de songs soms iets voorspelbaar is, met het toewerken naar de meer en masse en doomy gespeelde passages en die afbouwende desolate pianotonen, wordt alles met nogmaals veel tact en ook rake soberheid gebracht.

MONO

Het is niet elke band gegeven, binnen de categorie van de instrumentale postrock, om live telkens zo sterk te overtuigen als dit viertal uit Tokyo. MONO flikt het vanavond andermaal, na hun  bezoek aan Neushoorn in 2015 en 2018, het overgrote deel van het publiek waarneembaar in te pakken. Hier wieg je met je hoofd gestadig op weg, nu en dan de ogen even sluitend. Bijna soms ongemerkt beland je van tedere, breekbare momenten via hevig meeslepende melancholie in een dreigende, bepaalde angst inboezemende teneur. En dat laatste gaat vaak gepaard met een prettig oorverdovende versmelting van heftig noisende gitaren en potig kletterende ritmiek. Mooi in dit alles is – bijkomend – de aanblik van de band.

Met de, het gros van de tijd, zittende gitaristen Takaakira ‘Taka’ Goto en Hideki ‘Yoda’ Suematsu, die in volledige focustoestand heen en weer wiegend hun bouwsels naar grote hoogten brengen. Ze flankeren de staande en veelal swingende en ingekeerde bassiste Tamaki Kunishi. Een totaalaanblik die een prachtige drive toont van een gezelschap dat geheel op gaat en lijkt op te lossen in die muzikale verrichtingen. Het sluit wat dat betreft aan bij die vrij unanieme beleving in de zaal, alwaar men dus meer dan genoeg heeft aan de uitgekiend opgebouwde, lijvige tracks, waarin het een veelvuldig ‘wegdrijven’ is op de mijmerende sferen die als duidelijke rode draden door het materiaal lopen.

Van het meer dan drie jaar geleden verschenen album Nowhere Now Here komt zo het bloedmooie, zielroerende titelnummer langs, dat met subtiele maar beladen gitaartonen je meeneemt in een zich laagsgewijs steeds verder uitvouwend melodrama. Op andere momenten is daar dan dat broeien, die dreiging, dat leiden naar zalig angstaanjagende explosies. Neem daartoe Riptide, van meest recente full-length Pilgrimage of the Soul. Daarin is ook een fraaie rol weggelegd voor de sinds zo’n vier jaar van MONO deel uitmakende Amerikaanse drummer Dahm Majuri Cipolla, die met dicterende en terugkerende patronen en nadere spanning verhogende fills het onheil goed weet op te jagen.

De band laat na een krap uur spelen de overwegend laaiend enthousiaste menigte even achter zich. In het vervolgens laatste half uur verschijnt dan bij aanvang A.A. Williams ook weer op de bühne. Met haar speelt MONO het plechtig slepende Exit in Darkness. Een dot van een tragische track en afkomstig van de collaborerende EP van dezelfde naam uit eind 2019. En opnieuw is daar ook die meeslepende, fluwelen zang van Williams – terwijl ze ditmaal minimale maar rake toetsen bespeelt –, die zich mooi nestelt binnen MONO’s typerend verheffende gitaarmelodie. Het kwartet besluit dan zijn magische performance deze avond met het aardedonkere gevaarte Com(?). Een nummer uit het vroege oeuvre van de Aziaten, en dat via massieve en repeterende beukriffs van het kaliber Amenra ontaardt in een bak priemende noise. Het benadrukt nog maar eens die vele gezichten van deze meesterlijk sfeer kickende band. Men laat de menigte voor de laatste keer in euforie achter.  

GEZIEN

MONO + A.A. Williams
Neushoorn, Leeuwarden
Zaterdag 27 augustus 2022