Een echt luisterconcert: dat is wat we krijgen voorgeschoteld vanavond. De Effenaar laat daar geen twijfel over bestaan. Overal hangen bordjes met het verzoek om te fluisteren en de mobiele telefoons uit te zetten. De zaal is dit keer gevuld met stoelen, waardoor iedereen kan zitten en niet eens de mogelijkheid krijgt om niet naar het podium te kijken. Het is een verademing: geen onherkenbaar gebrabbel van mensen, geen klinkende glazen door bestellingen aan de bar en geen constante wandelingen om drinken te halen. Nee, men loopt alleen op en neer als er daadwerkelijk een pauze plaatsvindt. Zelfs met hoesten wordt gewacht tot een ‘verlossend’ applaus klinkt.
Voordat Tom McRae verschijnt, betreedt eerst het Maastrichtse Jodymoon het podium. De band bestaat uit gitarist en multi-instrumentalist Johan Smeets en zangeres Digna Janssen op Wurlitzer. Vanavond hebben ze Marie-José Didderen op cello en Wim Spaepen op viool meegenomen. Wat volgt is een adembenemende set die zowel swingt als ontroert, maar vooral imponeert. Wat een strot heeft Digna Janssen en wat een muzikaliteit bezit deze band. De toevoegingen van strijker en cello zijn meer dan welkom en maken de songs compleet. Jodymoon speelt een integere set van ongeveer drie kwartier en verveelt geen moment. Een aangename verrassing.
Vervolgens worden de lichten gedoofd en verschijnt Tom McRae alleen op het podium. A capella zet hij het eerste nummer in. Het publiek houdt haar adem in om geen enkele uithaal of nuance te moeten missen. Deze Britse singer-songwriter met zijn licht hese stem en indrukwekkende vocale bereik legt precies de juiste nadrukken. Bij uithalen of hoge noten gooit hij zijn hoofd naar achteren om wat verder verwijderd te zijn van de microfoon en zodoende alle laatste noten net even mooier uit te kunnen laten klinken. Tom houdt zijn stem op cd voornamelijk klein, alsof hij heel zachtjes jou zijn liedjes toefluistert. Vanavond pakt hij vocaal helemaal uit om op grootse wijze zijn verhaal te vertellen. En ondanks de grootse vocale wijze is er verder geen enkel spoor van extra gebaren, waardoor de intimiteit gewaarborgd blijft.
Nadat Tom het tweede nummer zichzelf heeft begeleid op gitaar voegt het Matangi Quartet zich bij hem. En pas dan begint het huiskamergevoel te werken. De simpele reden hiervoor is dat Tom vanaf dat moment contact maakt met het publiek. In de grote zaal van de Effenaar spreekt Tom het publiek toe. Totaal onverwacht en vol zelfspot maakt hij zichzelf en het kwartet belachelijk. Hij voegt eraan toe dat de journalist van de dag ervoor de ironie niet begreep en Tom vanwege die opmerkingen als arrogante zak bestempelde. Het zit McRae duidelijk dwars, want hij komt er meerdere malen op terug. Enkele grappen zijn geslaagd, maar hier en daar zijn de opmerkingen overbodig en haalt het enigszins de magie van de avond naar beneden. Wanneer hij zo’n speech opvolgt met een nummer als ‘For The Restless’, zorgt dit toch voor wat gebrek aan gewicht.
Tom Mcrae schrijft geen lichtgewichten. Dat wordt vanavond des te duidelijker wanneer het strijkkwartet meespeelt. De arrangementen zorgen voor die extra dynamiek en melancholie die McRae ook al in zijn stem bezit. Meer dan dat doet het kwartet echter niet. Nieuwe invullingen van Tom’s songmateriaal zal je vanavond niet horen. Hoogtepunt van de avond is de tweede toegift, waarbij Tom solo met zijn delay pedaal wel tot een nieuwe invulling komt. Met zijn delay bouwt hij een vierstemmig achtergrondkoor en daar bovenop gooit hij uithalen eruit die stuk voor stuk weten te ontroeren. Kippenvel. Het kenmerkt opnieuw de muzikaliteit van de Brit. Na wat laatste grappen over de violist die op krukken loopt vanwege een gebroken enkel, wordt het laatste nummer met strijkkwartet ingezet en is de avond ten einde. Wat rest is een groots applaus. Tom McRae heeft vanavond geen onverkende paden ingeslagen, maar soms is dat oude, vertrouwde pad naar huis ook mooi genoeg om een leven lang te koesteren.
Tom McRae en Matangi Quartet, gezien 21 november in de Effenaar.