Afgelopen vrijdag verscheen wat misschien wel de rockplaat van het jaar wordt: A Deeper Understanding van The War On Drugs. En daarmee krijgt de onverwachte doorbraak van drie jaar geleden een droomvervolg. We spraken Adam Granduciel in Amsterdam.

Wat Adam Granduciel deed toen ie nog alle tijd van de wereld had? Hetzelfde wat wij allemaal doen: bingewatchen. Het moet nog in het dvd-box tijdperk geweest zijn, want sinds mensenheugenis is zijn band The War On Drugs al op tour. Eerst in kleine zaaltjes, tegenwoordig in hele grote, waaronder binnenkort tweemaal AFAS Live. Ergens voor die tijd, toen zijn agenda nog vrij was, keek hij in een ruk naar The Wire, een serie over de drugscultuur in Baltimore. Het is een inderdaad briljante en complexe reeks, waarin zo’n beetje alles wat nu voortdurend in het nieuws is al kwaadaardig borrelde onder de oppervlakte: rassenproblematiek, politiegeweld, onderwijs, de complexe rol van de media. ‘Het was mijn Star Wars’, zegt Granduciel. ‘Ik heb er wel eens 15 afleveringen van op een dag gekeken. Toch zei de naam me niks: Frankie Faison. Frankie Faison? Holy shit, Burrell?!’

En zo zat Adam Granduciel ineens naast een van zijn favoriete acteurs in een pick-up truck, op jacht naar een herinnering. Faison speelt de hoofdrol in de clip van ‘Holding On’, een van de beste nummers op het vierde War On Drugs-album. Hij kruipt in de huid van een oude man die onderweg is, al is lange tijd onduidelijk waarheen. Hij loopt langs de weg, speelt een potje pool in het café, loopt verder en stuit op Granduciel, die hem een lift geeft naar zijn eigenlijke bestemming: een muziektent in het park, waar naar later blijkt een dierbare herinnering ligt aan zijn overleden vrouw. Het is een nostalgisch tafereel, dat past bij het bitterzoete liedje over een verdwenen liefde. Granduciel zingt: ‘Is an old memory just another way of saying goodbye?’

Herinneringen zijn een steeds terugkerend element in de songteksten van The War On Drugs. Sterker nog: het zijn herinneringen die een melancholisch gevoel geven aan Granduciel’s mijmeringen over falende relaties, dagelijkse angsten en de pijn in zijn rug. Zonder dat bitterzoete element zou The War On Drugs misschien een mistroostige band zijn, met is Granduciel een romanticus die net als iedereen op zoek is naar antwoorden, naar A Deeper Understanding, zoals ie zijn vierde album noemde. ‘In herinneringen schuilt altijd een soort verlangen’, vertelt hij. ‘Er zijn mensen die nooit terug kijken, ik doe dat wel. Herinneringen helpen me om te begrijpen wie ik ben en waar ik sta. Maar dat betekent niet dat ik niet vooruit wil kijken of mezelf wil overtreffen.’

Dat doet hij dan ook zeker wel. Zijn derde album Lost In The Dream zorgde voor een totaal onverwachte doorbraak naar het grote publiek, zelfs tot headliner van festival Down The Rabbit Hole en ook naar de bovenste regionen van de wereldwijde jaarlijstjes. En A Deeper Understanding is net zo’n indrukwekkend album, misschien nog wel beter dan zijn voorganger. Dat zit hem vooral in het geduld dat Granduciel heeft met zijn liedjes. ‘Thinking Of A Place’, het eerste liedje dat naar buiten kwam, duurt zelfs meer dan elf minuten. ‘We brachten het uit met Record Store Day, op twee kanten van een 7 inch. Bob Dylan deed dat ooit ook eens, met ‘Like A Rolling Stone’, en dat vond ik een tof idee. Ik had nooit gedacht dat we het daadwerkelijk als single zouden uitbrengen, laat staan dat het op de radio gedraaid zou worden.’

Dat de liedjes steeds maar langer worden zegt alles over The War On Drugs anno 2017. Natuurlijk was er het vertrouwen van de vorige plaat, toen het ook al lange liedje ‘Under Pressure’ uitgroeide tot een publiekslieveling. En Granduciel durfde meer dan ooit zijn band de ruimte te geven om mee te denken. Terecht ook, want juist dat samenspel en de gelaagdheid van de arrangementen is wat The War On Drugs zo’n knappe band maakt. De lengte wordt vaak gebruikt om een soort hypnotiserend effect te krijgen. A Deeper Understanding werd opgenomen in steeds afgemeten sessies van een paar dagen in Granduciel’s nieuwe thuisstad Los Angeles. ‘Vroeger was ik geobsedeerd door de eerste indruk van een liedje. Zo moest het worden. Ik gaf de andere jongens niet de tijd om het liedje echt te leren kennen en misschien zelf wel iets toe te voegen. Dat doe ik nu wel, en dat hoor je terug. Neem het openingsnummer, waar Dave iets fantastisch doet op de bas, met nota bene één noot. Ik vind hem echt een van de allerbeste bassisten in de wereld op het moment. Maar op die manier kan een liedje als ‘Thinking Of A Place’ uitgroeien tot meer dan tien minuten. Langer dan ik had verwachtte, maar het is de juiste lengte.’

Het mooiste aan die oude man in de video van ‘Holding On’ is niet zozeer dat-ie een oude herinnering najaagt an sich, maar vooral dat hij er alle tijd van de wereld voor heeft. Hij pakt geen auto, zelfs geen bus, hij gaat lopen. En halverwege neemt ie rustig de tijd voor zijn vrienden. En juist dat is de kracht van The War On Drugs, dat gevoel alle tijd van de wereld te hebben. Misschien wel juist in deze tijd van Spotify playlists en allerlei vormen van afleiding, is A Deeper Understanding een plaat waar je echt voor moet gaan zitten. En een waar je ook daadwerkelijk voor WILT gaan zitten.