Als kerstpopmuziek een golf zou zijn, dan zaten we nu allemaal met een noodpakket op de hoogste berg. Noem het gerust een tsunami die momenteel op ons afkomt. Of nog beter: tsunamAI.

Ja, er verschijnen nog steeds ontzettend leuke, nieuwe en originele kerstpopliedjes. Grote namen brengen kerstsingles en -albums uit: Bryan Adams, Fall Out Boy, Cher, Anne-Marie, Kylie Minogue, TikTok-sterren JVKE en Tabitha Swatosh. Nederlandse bijdragen komen dit jaar van onder meer Douwe Bob & Miss Montreal, Blanko & Ellen ten Damme, Katja Schuurman & Babette van Veen en zelfs Augurkenkoning Oos Kesbeke zingt over winterse nachten op de gracht.

En voor wie dat allemaal te plastic is, uit alternatievere hoek zijn er kerstige tracks van Meridian Brothers, Ezra Collective, The Coral, Sleaford Mods (ja, echt!)  en, voor een kerstfilm-soundtrack, covers van St. Vincent, Sharon van Etten en Weyes Blood. En nog goed gedaan ook.

Maar.

Vorig jaar concludeerde ik op deze plek dat kerstpop-afficionados, types die vanaf half oktober op zoek zijn naar dat ene gouden liedje voor hun Christmas Mix, merkten dat vindplaatsen als ‘Bandcamp en SoundCloud haast verstoppen door met AI opgeglitterde kerstmuziekpo(e)p.’

Een jaar later is er geen sprake meer van ‘haast verstoppen’. Met name SoundCloud is volledig overwoekerd door AI-gegenereerde kerstnummers. Dagelijks verschijnen daar vele tientallen, door een app in elkaar gezette kersttracks, in populaire stijlen. Country? Zet de bont gevoerde Stetson maar op (https://soundcloud.com/roadrunner-reverie/tracks). Gezwollen sprookjesrock? Galmprompts te over hier. Xmas met 80s synths? Regelen we voor je, hier. Crooner jazz met koddige teksten? Hier. Booskijkende rap? Deze gasten. Roots reggae? Kom grazen in de haast oneindige catalogus van The Falcons of Haunt. Moet het met gitaren? Deze sneue types, met een clownsneus nota bene.

De overeenkomst: de meeste van deze ‘artiesten’ hebben geen sociale media, spelen geen live-shows, tracks worden per strekkende meter verspreid en alle illustraties zijn overduidelijk geprompt. De nummers halen, op SoundCloud, maar ook op Spotify, vaak maar een handvol plays. Tekstueel en muzikaal klinkt het vooral erg bekend. Er wordt geen enkele nieuwe weg ingeslagen - dat kan ook niet, want AI-programma’s als Suno kunnen alleen leren van wat er al is. Niet zelf iets bedenken.

Tussen de generieke drab bloeien gelukkig ook kerststerren waar meer dan een paar promptzinnen aan zijn besteed. Neem Guiville, een Brit die al jaren muziek produceert, een jaloersmakend Insta reis-account onderhoudt en naar eigen zeggen ‘other peeps’ laat zingen. Alleen zijn dat peeps zonder digitaal spoor, die exclusief en eenmalig hun kunstje doen. Toch: ‘Snow Keeps Falling Anyway’ is een verdomd catchy indierock-liedje. Je zou dit kunnen vangen onder de parapluterm ‘AI-geholpen’.

Ander voorbeeld daarvan, maar dan een stuk platvloerser, zijn de door AI-geholpen parodieën van ‘That Didn’t Need To Be A Christmas Song’ (voorbeeld: ‘Jingle This You Bitch’). Zelfs zonder te veel punch kan ik hier echt hard om lachen.


Toch: er is serieus iets aan het verschuiven. De niche, met liedjes die aan een vuistvol voorwaarden moeten voldoen en dus makkelijk te prompten zijn, is een makkelijke prooi voor AI. De eerste grote naam die zich heeft overgegeven, is volgens mij voormalig 60s-icoon en AutoTune-boegbeeld Cher. Er staan liefst zes namen in de credits van haar single ‘Christmas Is Here’, maar je vraagt je af wat ze hebben gedaan. De Sinterklaasgedichttekst komt zo uit Mick’s Rijmwoordenboek: ‘We've been through the worst/We know how it hurts/And just like snow, it comes and goes.’

Het liedje is een door Dr. Frankenstein aan elkaar genaaide optelsom van eerdere Cher-hits, inclusief de autotune. En wie er ook betrokken waren bij de singlehoes en de lyric video, iemand met een ziel en een lichaamstemperatuur zat daar niet bij. Om het refrein van haar hit ‘Believe’ te parafraseren: ‘Do you believe in life after large audio models?’

Minstens zo verdacht: Meghan Trainors ‘Gifts for Me’. Wat blokjes door de computer gegenereerde muzak achter elkaar gezet, stemprogramma getraind en wat ooit ‘all about that bass’ was, is nu ‘all about that prompt’.

Dat belooft wat voor volgend seizoen…

Gelukkig is het nog wel zo dat wie de moeite neemt om die AI-drab weg te vegen, al gauw stuit op grote aanwinsten. De wereld van de kerstpopmuziek is divers, en rijk. Het erfgoed wordt geëerd met covers, nieuwe kwaliteitsliedjes toegevoegd aan de canon.

Omdat kerst een feest is van lijstjes (cadeaus, eindejaarsoverzichten), hier een feel-good Top 5 van kerstreleases die werken als betonnen golfbrekers in de tsunamAI:

1. King Hüsky – December95.

Met afstand de beste kerstsingle van het seizoen, de piek op de boom. Gemaakt door Vidar Landa, gitarist van de Noorse metalband Kvelertak. De tweede stem is van Anne Frøkedal. Samen zingen ze een prachtig melancholisch indiefolk nummer over niet werkende videorecorders en kerstverlichting, dat geregeld van kleur verschiet. Met een weirde gitaarsolo, en ineens die eindversnelling. Prachtige melodie, prachtig opgebouwd.

2. Coveren en compileren

Kerst staat ook voor coveren en compileren; er verschenen een aantal bijzonder geslaagde coveralbums. Allerleukste is die van Polish Club, ‘Christmas Stinks’. Dit is een Australisch duo dat al eerder aanstekelijke alternatieve kerstnummers maakte. Nu bedachten ze dat de beste remedie tegen haten op kerstpopklassiekers is om ‘er harde rockversies van te maken en de kerstchaos te omarmen’. Dus postten ze twintig dagen achtereen op SoundCloud en Facebook hun versies van onder meer ‘Last Christmas’, ‘Feliz Navidad’, ‘Little Drummer Boy’ en zelfs een Filipijnse kerstcarol. Versterkers op 11, en gaan. Maar niet met de botte bijl gehakt, Polish Club blijft wel nadenken. ‘Wonderful Christmas Time’, toch een dood gedraaid nummer, leeft er helemaal van op.

Iets serieuzer is de soundtrack bij de eerder genoemde Amazon Prime-kerstfilm Oh. What. Fun., met Michelle Pfeiffer in de hoofdrol. Daarvoor hernamen Sharon van Etten (2000 Miles van Pretenders), St Vincent (Have Yourself a Merry Little Christmas van Judy Garland) en Andy Shauf (Christmas Eve Can Kill You, van Everly Brothers) kerstige liedjes, en dat is vaker raak dan mis. Beste voorbeeld.

3. Sad Girl Xmas

Sad Girl Xmas is een term die eerder werd gemunt door onder meer de band Sacred Monsters (in 2022) en zangeres sophiemarie.b (in 2024). Inmiddels is het uitgegroeid tot een genre. Teksten vol prikkende tranen en zware gemoedstoestanden, muzikaal wordt de melancholie van Kerst en een hevig, sexy verlangen, (vaak) aangejaagd door evenveel electronica als strijkers. Denk: Lana del Rey meets Robyn onder een uitgevallen dennenboom. Beste voorbeeld: ‘Tis the Season’ van de Zweedse zangeressen Sibille Attar en Victoria Bergsman (a.k.a. Taken by Trees, en ook de vrouwenstem op Young Folks van Peter, Björn & John). Tekst gaat over een slechte nacht waarin een queer-relatie weer opvlamt. Ineens valt er een enorm kerkorgel binnen, wordt er geknipoogd naar kerstkraker ‘Deck the Halls’ en zweven we rozig naar de kersthemel.

Andere voorbeelden van dit jaar zijn ‘Pink Sparkling Wine’ van garbargepink (Louise Lindenger, ook Zweeds, ), de Amerikaanse TikTok-ster Tabita Swatosh (2,3 miljoen abonnees) met haar luie meehuiler ‘2000s Christmas’ waarin Mariah een shout-out krijgt, en het sprookjesachtige ‘This Christmas’ van de in Nederland woonachtige, maar in Italië geboren Marta Arpini.

En wie zich afvraagt waar al die kerstige shoegaze en dreampop, de trend van vorig jaar, is gebleven: wordt nog steeds gemaakt, maar schuiven we voor het gemak onder deze Sad Girl Xmas-muts. Glitterprijsnummer: deze hallelujah-single van Drop Nineteens-zangeres Paula Kelley: 

4. Nederlandse kerstliederen

Ja, ook de Nederlandse kerstliederen glinsteren hard dit jaar. Opvallendst is het naar dennen geurende duet van Roos Rebergen (Roosbeef) en Lars Kroon (Go Back to the Zoo, St Tropez). Totaal onverwachte team-up, maar wat pakt het fantastisch uit. ‘In Hemelsnaam’, dat begint met een haperend stukje ‘Kling Klokjes Klingeling’, wordt al gauw een PJ Harvey-achtige, zwiepende rocksong. Spannend, stuwend, Lars en Roos kregen duidelijk allebei de kerstgeest tijdens het inzingen. .

Roos en Lars zingen het nu tijdens de jaarlijkse kerstshowtournee van de Nijmeegse koninginnen van de kerstpop, Clean Pete. De zussen brachten zelf twee nieuwe nummers uit, waarvan ‘In de koude winter’ een verbouwing is van de aloude folkkraker ‘In the bleak midwinter’. Whamaggeddon-safe is ‘Dat Ene Liedje van Wham!’, dat alleen maar gaat over inderdaad dat ene liedje van Wham!, van opbloeiend talent So-Fi. So-Fi bouwde al een stevig eigen kerstrepertoire op.

Verder checken: De Kik-achtige Nederbeat van Zaanse herrieschoppers The Mieters, die hun kerstliedjes op vinyl verzamelden en daarbij ook een punkkraker van De Boegies afstoften, en het duet van Ellen ten Damme en Blanko. Synth-zwelg, als dat nog geen term was, wil ik ‘m bij deze munten. Een kerstcadeau dat doet verlangen naar vroeger tijden, toen je ’t nog allemaal zelf moest uitpakken:

5. Actuele kersthits

Tot slot twee actueel geïnspireerde kersthits. Op haar recente album ‘West End Girl’ speelt zangeres Lily Allen een pijnlijk potje open kaart over haar huwelijksproblemen, en gaat los over de seksverslaving van haar ex. De Britse comedians en podcastmakers Ash Tyson en Sam O’Leary kregen er ook rode konen van. Al kletsende in hun podcast Skinwigs kregen ze een gouden idee: wat als ze Lily’s klaagzang zouden omzetten in een kersthit? En omdat Ash nogal op Allen lijkt, was ineens de parodie ‘Christmas Leave’ geboren. Daarin krijgt Mevrouw Claus hele sterke vermoedens dat haar Santa het niet zo nauw neemt met de echtelijke trouw, want zijn die witte vlekken op zijn rode pak echt gemorste melk? Lily kon er helaas niet om lachen en blockte het duo op de socials.

De ‘six-seven’ hype is eigenlijk niet uit te leggen, maar je kunt er wel een kerstliedje over schrijven. Zeker als je daarbij hulp krijgt van je basisschooldochter. De Canadese party-punk-pionier Robots! Everywhere!! kwam tot dit zeer aanstekelijke resultaat. Om broertjes en buurjongens mee te laten gieren.


Guuz Hoogaerts is een van de vier schrijvers van het kerstpopweblog Christmas A Go Go, dit jaar precies 20 jaar een veel bezochte pleisterplaats in kerstpopverzamelaarsland.  

De bloggers geven op maandag 22 december een feestje in de Paradiso Bovenzaal. Alternatieve èn bekende kersthits, gezongen door The Lasses, Blanko, Blackbird, The Mieters, The Heck, en Talking Trees. Dat laatste duo maakte synthesizermuziek uit de pulsen van kerstbomen. Nee, echt.