“Fresku gaat hiphop redden / jongen alsjeblieft… hiphop heeft mij gered / die schoenen passen niet” rapte Fresku op zijn debuutalbum. De Eindhovense rapper toonde zich zijn tweede plaat Maskerade meer als een anti-held, een kwetsbare rapper vol zelfspot. Nu is de derde plaat daar, zijn derde 3voor12 Album van de Week, waarop hij het voor de ‘zwarte’ hiphopgame opneemt. Werpt Fresku zich dan alsnog op als redder van de hiphop-game?

Als er iemand gered moet worden, lijkt het Fresku zelf soms wel. Het is nogal wat, de 70-minuten durende derde plaat van Fresku. Het enorme palet van emoties waarmee de rapper schildert, varieert van licht blauw tot gitzwart. Hij wil ‘Nooit Meer Terug’ naar het verleden: zwoegen in de riemenfabriek, broke zijn. Hij eet kreeft nu, grapt hij op de geslaagde brag-’n-boast-parodie ‘Kreeft’. “Ik kan niet meer elke dag over problemen praten / Ik moet dadelijk naar de sauna nigga.” Hij zet de luisteraar op het verkeerde been, want meteen daarop volgt de meest probleemrijke track van het album, Gooi Jezelf Weg. Hier wint de zelfhaat van de zelfspot, die hem op zijn vorige plaat zo sierde. Het nummer is bijna zo genadeloos en intens als Begraaf Me, de nep-zelfmoordtrack die hij met Teemong maakte voor zijn mockumentary Fresku 2.0. ‘Fuck You Fresku’ is het devies, begeleid door een dramatisch kerkorgelspel.

Toch laat hij ook bij ‘Gooi Jezelf Weg’ horen dat we het niet té serieus moeten nemen: bij de introductie spreekt zijn labelbaas Kees de Koning hem toe in een fictief voicemailbericht, “Wat loop je eigenlijk ongelofelijk te zeiken over van alles!” Pas in bonustrack ‘Waarom Ik Schrijf’ volgt het antwoord: “Heel de wereld gaat kapot en jullie weten ervan / En niemand durft shit te zeggen dus ik neem het ervan / Teveel rappers zijn er zomaar voor de fame en de fun / Er valt zoveel te vertellen maar de game is te bang / om te eindigen als Brainpower en KRS-One”.

Net als op zijn eerdere werk neemt Fresku geen blad voor de mond, hij draagt het hart op de tong. Zijn engagement strekt veel verder dan het opkomen voor zwarte hiphop. Als een ware Multatuli bewaart hij de sterkste maatschappijkritiek voor het laatst. “Niemand die de genocide in Nigeria beseft / Ver van je bed dus het hindert je niet echt / Tellen Afrikaanse levens minder dan de rest?” dicht hij in de tweede bonustrack Angst. Het is opvallend dat hij ervoor kiest het sterkste nummer als bonustrack te reserveren: op Spotify is het niet eens te beluisteren.

Om de aanklacht wat draaglijker te maken, wisselt Fresku de zeer emotionele tracks af met een hoop ongein, zoals bij het nummer 'Meisjes/Jongens'. Hier zit hij tijdens het rappen met Louis Bordeaux op Tinder naar ‘goeie bitches’ te zoeken: “Zij is LEKKER man. FUCK! Kijk die KONT. Ik zou die echt ETEN!” Ook het genot dat Fresku laat horen bij de openingstrack 'Nooit Meer Terug' werkt aanstekelijk. Tegen producer Teemong roept hij lachend: “Als je m’n album zo laat beginnen, dan weet ik het niet meer man!”

Fresku weet donders goed waar hij mee bezig is. Afgelopen weekend was hij weer een van de hoogtepunten op Into The Great Wide Open. Met zijn hilarische grappen, zijn hoogste pieken, maar ook zijn emotionele momenten en diepe dalen. Wat Fresku zo goed maakt: hij houdt ons een spiegel voor en confronteert ons met onze eigen tekortkomingen en twijfels. Hij is tegelijkertijd ontwapenend en bemoedigend. Op ‘Al Is Het Ver Weg’ vertelt de rapper dat hij het liefste in de bioscoop zou zitten kijken naar een film geregisseerd door Teemong. Het is te hopen dat het Dream Team eerst nog een paar fantastische platen gaat maken.

'Nooit Meer Terug' verschijnt op Top Notch/Universal.