3VOOR12 bespreekt Album van de Week (16): Fresku

Universele emoties neergepend op een a-typische wijze

Erik Zwennes ,

De Eindhovense rapper Fresku introduceert zich met overtuiging, openheid en kunde. 'Fresku' is een droomdebuut dat drijft op universele emoties neergepend op a-typische wijze. Fresku is Album van de Week.

Universele emoties neergepend op een a-typische wijze

Met de woorden: "geen Freskeu, geen Fres-Q, geen Freske, mijn enige naam is FRESKUUUUU," opent Fresku zijn debuutalbum. Als je het helemaal goed uit wil spreken zeg je 'Friskoe'. Fresku heeft met overtuiging, openheid en kunde een sterk debuut gemaakt.

Eindhovenaar Roy Michael Reymound werd door zijn moeder op zijn zevende op het vliegtuig naar Curaçao gezet. Daar zou hij, bij zijn vader, beter af zijn dan bij ma en haar nieuwe vriend. Op zijn veertiende komt Reymound terug naar Nederland waar hij teksten begint te schrijven. Op 19 december 2008 plaatst Fresku de solotrack Brief aan Kees op internet: een open sollicitatie aan het adres van Top Notch labelbaas Kees de Koning die hem een half jaar later tekent en niet alleen als poppetje op papier.


Met het nummer Twijfel zette Fresku vorig jaar de hiphopwereld op zijn kop. In vijf minuten gooit hij al zijn angsten, twijfels en pijn op tafel. Niet met cliché's of zelfmedelijden, maar als biecht, verantwoording en als introductie van zijn persoon. Technisch en inhoudelijk enorm sterk. Inmiddels is deze muzikale klap in je gezicht meer dan een miljoen keer bekeken op YouTube. De emotionele reacties zorgden bij de rapper voor een writersblock. Dat wist hij na maanden te boven te komen, en nu is er dan het album.

Gelukkig is 'Fresku' alles behalve een haastklus geworden, vechtend tegen deadlines. Dit is een belangrijk en knap album dat nog wel even na zal dreunen. Vooral omdat de emoties universeel zijn, maar de boodschap atypisch eerlijk is. Zelden worden onderwerpen als misbruik, angst, hoop en twijfel aan eigen kunnen zo beeldend en direct neergepend. Nog zeldzamer is de toon waarop Fresku dit doet, variërend van pijnlijk open tot ironisch, humoristisch en met relativering. Dat gebeurt vaak subtiel: de jonge Fresku krijgt regelmatig klappen met een riem van zijn vader, later werkt hij in een riemenfabriek. De ironie wordt neergezet, maar niet uitgemolken; niet eens genoemd. Nog een voorbeeld: de roep om erkenning in Brief aan Kees zorgde voor een respons die hem maanden lang emotioneel en creatief lam legde. De nummers Nieuwe Dag (met Winne), Doen en Mama Ik Snap Je diepen de vergaarde zelfkennis knap uit.

'Emorap', worden deze nummers van Fresku al snel genoemd. In interviews spreekt hij er zijn verontwaardiging over uit. Om criticasters de mond te snoeren en de breedte op te zoeken, bewandelt Fresku op de plaat ook andere paden. Hij geeft advies en moedigt aan. Hij spreekt zich uit over racisme, vooroordelen, cultureel besef en blijkt sterk geëngageerd. Af en toe gaat hij te kort door de bocht of doet het aan als een Wikipedia-werkstuk, maar de intentie en de oprechtheid staan voorop. In Is Dit Alles beschrijft hij de leegte die is ontstaan in de 'zwarte cultuur' na het wegvallen van de slavernij. Hoe billenkoek en uitwassen hiervan in de Antiliaanse cultuur daarin hun wortels hebben: 'een vrije man die de mentaliteit van slaven erft'.

Er is ook ruimte voor adempauzes en humor. Allereerst door de beats, voornamelijk van producer, rapper en clipmaker Teemong, maar ook door tracks geschreven met Fresku's alter ego Gino Pietermaai in het achterhoofd. Gino is een stereotype Antiliaan en Fresku's Slim Shady. De huidige single Kutkop levert het beste resultaat op. "Rappers trekken hun t-shirts uit bij optredens, als ik die shit zou doen, zou niemand mij een boks geven." De plaat wordt afgesloten met de ode aan zijn dochter die op het moment van opname nog geboren moest worden. Over een sample van Lamb's Gabriel doet Fresku de belofte van een vader aan zijn kind om er altijd voor haar te zijn. Maar zet de plaat nog even niet op stop om als toetje de verstopte track Brief Aan Kees te kunnen horen.

Luister Fresku nog enkele dagen op de Luisterpaal.