Steffi: “Ik hoop dat Berghain ooit zo eindigt als Trouw”

Producer over haar nieuwe plaat, spontaniteit, Berlijn en Amsterdam

Sjoerd Huismans ,

De Nederlandse producer Steffi is al jarenlang resident van de Berlijnse Panoramabar. Een plek waar je bijvoorbeeld geen foto’s van jezelf en je vrienden mag maken om ze te uploaden naar al je sociale media. In zekere zin een baken in de huidige dancescene waar online identiteit ontzettend belangrijk is. Steffi wilde zich van dat hele circus afkeren bij het maken van haar nieuwe plaat Power of Anonimity. Een diverse, spontane plaat is het resultaat. Vanuit Berlijn houdt ze ook de Amsterdamse scene goed in de gaten: het einde van Trouw en de overnamehonger van SFX. “Van Awakenings viel het te verwachten, maar ik hoop dat jongens als Dekmantel hun eigen koers blijven varen.”

Waar Steffi’s eerste plaat Yours & Mine conceptueler was; meer op de stereo en autoradio gericht, is Power of Anonimity geschreven met maar één plek in gedachten: de dansvloer. Hoewel er zeker rustigere electronummers als Pip en Fine Friend op staan, ligt het zwaartepunt bij knallers als Selfhood, Bag of Crystals, JBW25 en Bang For Your Buck. "Bij de eerste plaat was mijn streven: ik zou het heel mooi vinden als het een plaat zou worden die je overal kan opzetten. Deze plaat moest voor mij een plaat worden die ik lekker in mijn eigen dj-tas heb zitten. Hij hoefde niet zozeer dezelfde functie te hebben als die eerste plaat: zo'n allround, steady plaat die je op kantoor kan draaien, of thuis, of in de winkel. Dit is veel meer op de dansvloer gericht."

Kracht van anonimiteit
Slaat die titel, Power of Anonimy, ook op het gevoel van met honderden onbekenden in de club staan? Niet direct: "Het heeft te maken met de state of mind waar ik in zat toen ik besloot dat ik een tweede album wilde doen. Ik had het gevoel dat ik me moest afsluiten van wat ik ooit deed, van een verwachtingspatroon van buitenaf. Ik wilde helemaal niet bezig zijn met het feit dat ik Panoramabar-resident ben, dat de plaat op Ostgut Ton uitkomt, of dat ik een bepaalde bekendheid heb als dj. Ik wilde mezelf wegcijferen en er met een open mind inspringen. Dat was zo’n bevrijdend gevoel: ik was helemaal niet bezig met het level dat ik moet afleveren voor andere mensen. Dat is de kracht van anonimiteit: als niemand op jou let, als je niemand bent, er geen blikken op jou gericht zijn, dan komt er veel meer vrij dan wanneer je met al die ingrediënten bezig bent. Een heel krachtig gegeven.”
 
Toch is dat maar een kant van het verhaal. "De andere zijde is dat ik op onderzoek ging naar wat er de laatste vijf jaar is veranderd ten opzichte van vijftien, twintig jaar geleden. Hoe mensen tegenwoordig met social media omgaan, bewijst dat een identiteit blijkbaar juist heel belangrijk is. Anderzijds kunnen mensen ook weer veel over jou zeggen zonder dat zij zelf hun identiteit hoeven te openbaren. Dat is een beetje de keerzijde van het internet, het heeft die twee kanten."
 

Online clubbing
Sociale media hebben enorme invloed gehad op de dancescene, met bijvoorbeeld de opkomst van online clubbing. “Ik had jou tien jaar geleden niet hoeven zeggen dat dat ooit zou komen, wel? Bizar, eigenlijk. Alles is zo voorgeprogrammeerd, neem dat hele Boiler Room. Er staat daarbij niks meer bloot aan het spontane, het is een compleet doordacht idee. Dat vind ik af en toe wel een pittig gegeven: je ziet hoe virtual reality een gedeelte van de spontaniteit ontneemt en hoe je daar ongemerkt ook zelf door beïnvloed raakt. Je gaat denken: kan ik mezelf featuren, zien mensen mij?”

Maar waarom gaat dat ten koste van de spontaniteit in de clubscene? "Mensen zeggen bij een optreden: ik heb jouw Boiler Room gezien. Die momentopname van een uurtje wordt hun hele referentiekader: dit is wat jij doet, al het andere hoort er niet bij. Terwijl het uiteindelijk maar een uurtje is op een dag waarop jij zin had om die 15 plaatjes te draaien. Maar dat is maar een voorbeeldje.”
 
Een ander voorbeeld zijn mixen voor radiostations. “Mixen maken doe ik niet zo veel, maar ik heb wel onlangs die Essential Mix voor de BBC gedaan. Dat stond nog wel op mijn lijstje om te doen, omdat ik het fijn vind dat de BBC een van de weinige traditionele radiostations is die daar nog steeds heel veel aandacht aan besteedt. Maar dan komt wel weer een heel lijstje van dingen waar je je aan moet houden: een protocol voor hoe je je eigen mix online op je eigen sociale media moet gaan promoten, een hoop regels. Je mag ook geen platen met schunnige taal in de mix doen, helaas."
 
Steffi besloot om het creatieve proces van het maken van haar nieuwe plaat zo vrij mogelijk te laten zijn. "Ik had alleen met mezelf afgesproken: ik neem elke dag wat op. Ik werkte meestal in twee dagdelen: 's ochtends een jam, dan een pauze en 's middags weer. Alles nam ik op, maar alleen de stukken die me daarna nog steeds aanspraken heb ik vervolgens gearrangeerd en afgemixt. Hartstikke spontaan dus, het is een heel diverse plaat geworden omdat ik me niet aan een kader heb gehouden. Als ik dacht: ik heb vandaag zin om een wat rustigere electrotrack te produceren, dan deed ik dat. In een maandje of zes stond het erop."
 

Panoramabar: still going strong
Steffi is al sinds 2005 resident van Berghain/Panoramabar. Ze heeft die plek zien veranderen van een undergroundbaken naar de bekendste club van Berlijn, en de rek lijkt er nog steeds niet uit. "Het komt meer aan de oppervlakte”, zegt Steffi. “Het publiek komt uit hoeken en gaten waarvan je tien jaar geleden niet zou verwachten dat mensen er interesse in hebben. Dat is hand in hand gegroeid met de populariteit van elektronische muziek, die allang geen niche meer is: het is groter dan rock, hiphop en R&B. Daardoor komen dat soort clubs veel meer naar boven. Vrienden die nu naar een gig van mij komen, kwamen vroeger echt niet op die feesten. Ze vonden het rare muziek, het was een ver-van-mijn-bedshow. Nu is het hele genre zo sterk ontwikkeld dat zij ook een avondje naar de Panoramabar, de Berghain of Trouw in Amsterdam gaan: dat is de normaalste zaak van de wereld.”

Dat is dan toch weer de kracht van internet, erkent Steffi. “Al die online clubbing magazines zoals Resident Advisor, Accelerate, Little White Earbuds die erover schrijven helpen mee aan de enorme uitbreiding van de laatste vijf jaar. Zo'n club als Berghain kan niet onopgemerkt blijven, die is daar heel erg in meegetrokken.” Is er veel veranderd? “Het is absoluut een feit dat het niet meer hetzelfde is dan toen het tien jaar geleden op de eerste locatie begon - Ostgut was eerst op een andere locatie. De sfeer was heel anders, dat komt mede doordat het nu voor veel meer mensen bereikbaar is, veel meer mensen erover gelezen hebben." Toch zijn Berghain en Panoramabar nog zeer relevant. Steffi: “De kwaliteit is hoog, er wordt veel zorg en aandacht besteed aan wat er in die club gebeurt, wat er op het label gebeurt, wie de resident dj's zijn… daarom is het zo'n still going strong verhaal.”
 

Amsterdam: hoe verder na Trouw?
De club die in Nederland het best vergelijkbaar is met Berghain, heet natuurlijk Trouw. "Ja, ik vind het heel jammer dat ze moeten stoppen”, zegt Steffi. “Ze hebben ontzettend goed hun best gedaan, mede dankzij Trouw en nog een paar andere key figures is de Nederlandse scene de laatste jaren heel spannend en gezond geworden. Ik verhuisde in 2007 naar Berlijn, toen vond ik er geen reet meer aan in Amsterdam. Dat is absoluut 180 graden gedraaid. Ik denk dat je het echt gaat voelen als Trouw weg is. Ik heb er altijd met ontzettend veel plezier gewerkt, het is een hele leuke club mensen. Enerzijds is het zonde dat de rek er nog niet uit was, maar anderzijds: misschien blijft daarom ook wel de herinnering het sterkst. Eigenlijk stoppen ze op hun hoogtepunt, de aanloop was heel moeilijk. In het begin hebben ze er hard aan moeten trekken, en nu ze eindelijk heel steady gaan stopt het.”

Olaf Boswijk heeft daar zelf wel vrede mee, en dat snapt Steffi: “Als Berghain op een gegeven moment om vergelijkbare redenen besluit de deuren te sluiten, denk ik dat veel mensen het ook zouden accepteren. En denken: je hebt het niet laten verloederen, het is niet verkocht aan een groot Amerikaans bedrijf, er is geen commercieel misbruik van gemaakt. Ik denk dat het heel krachtig is. De meeste legendarische clubs hebben een soortgelijke situatie meegemaakt. Als het zover is, hoop ik dat Berghain ook op die manier ophoudt. Dat je nooit hebt hoeven zeggen: er was op het laatst geen flikker meer aan.”
 
Wie moet het gat gaan dichten? “Ik zit er niet heel dicht bovenop, maar ik hoor veel. Hoewel er al heel veel dingen aan de gang zijn in Amsterdam, gaat het zich nu allemaal versplinteren. Jammer is dat het net op het punt komt dat een Amerikaans bedrijf (SFX, red.) een hoop in Amsterdam aan het opkopen is. Dan denk ik: jongens, jeetje mina zeg. Doe normaal, echt alsjeblieft. Bij gebrek aan eigen visie en creativiteit houden we ons hier dan maar mee bezig. Als ze mij 20 miljoen in aandelen zouden aanbieden zou ik ook wel even drie keer moeten knipperen, maar goed. Nu vond ik ID&T geen haar beter, maar ik weet niet goed wat de meerwaarde is van zo'n bedrijf.”
 
De overnamehonger van SFX lijkt daar allerminst te stoppen. “Van Awakenings viel het te verwachten, maar ik hoop dat jongens als Dekmantel hun eigen koers blijven varen: zij hebben wél een heel duidelijke visie op hoe ze hun ding willen doen en zetten allerlei nicheartiesten op hun festival. Ik hoop dat zulke mensen voet bij stuk houden en denken: we zitten daar niet in voor de miljoenen maar voor de lange duur van de clubscene. De ommezwaai in Amsterdam hebben zij voor een groot gedeelte op hun naam staan. Knap, zeker voor mensen die zo jong zijn."
 
Live-set
28 november staat Steffi in TivoliVredenburg met Ostgut Ton-labelgenoot Tama Sumo. Nummers van Power of Anonimity zijn al “in de rotatie”, maar in het nieuwe jaar gaat Steffi met iets nieuws aan de slag: een liveshow met alleen eigen materiaal. “Dat is een spannend element waar ik me mee bezig ga houden. Het vergt heel wat voorbereiding, ik ben nu een set-up aan het bedenken voor hoe ik dat in mijn eentje zo goed mogelijk kan neerzetten. Ik heb de luxe dat Virginia op een aantal van mijn platen gezongen heeft (zoals de track Treasure Seeking op Power of Anonimity, red.), die kan daar natuurlijk makkelijk bij betrokken worden. Met Third Side, mijn project met de jongens van The Analogue Cops, heb ik een stuk of tien keer live gespeeld. Maar nu ben ik in mijn eentje. In elk geval heb ik na twee albums en mijn 12 inches genoeg materiaal om er iets moois van te maken. Ik zat het laatst te tellen, toen was ik verbaasd dat ik de laatste paar jaar zoveel gemaakt heb."
 
Power of Anonimity komt uit op Ostgut Ton en is nu te horen op de Luisterpaal.