Wat is het allermooiste Nederlandse album dat in de afgelopen 12 maanden is verschenen? Ieder jaar verschijnt er ontzettend veel prachtmuziek van Nederlandse bodem, en om dat te vieren reikt 3voor12 de 3voor12 Award uit, de prijs voor het beste album van het jaar. Dit zijn de genomineerden, gekozen door onze redactie (om precies te zijn: van 1 oktober 2024 tot 1 oktober 2025). Het woord is aan de jury!
HANG YOUTH - ER IS HOOP*
De soundtrack van de revolutie. Oftewel: hoe je een molotovcocktail maakt, en een CEO laat janken. De spitsvondigheid is gebleven, maar ER IS HOOP* is twee keer zo lang als de eerdere Hang Youth-albums, de razende punkband heeft meer te zeggen, songs mogen wel drie minuten duren en worden met een veel uitgebreider kleurenpalet ingevuld (met Thomas Azier als vijfde bandlid). Dus horen we baile punk in ‘GENOCIDE’, de saxofoon van Candy Dulfer (!) in een soort Kings of Leon-anthem en een knipoogje naar Spinvis op ‘VANAAF’. Mooi ook: de advertentie waarin ze elke journalist die vijf sterren uitdeelt 100 euro beloven. Wij zeggen: ER IS HOOP*****.
Joost - Unity
Joost Unity
Joost Klein goes international yes yes: met de opvolger van Fryslân (in 2022 genomineerd voor de 3voor12 Award) richt het Friesenjung zijn pijlers op het buitenland met een mengelmoes van Nederlands-, Duits- en Engelstalige liedjes, een tune met de Duitse nineties rave-act Scooter en een liedje met Tommy Cash, die dit jaar namens Estland deelnam aan het Eurovisie Songfestival (saillant detail: precies op dit nummer zegt Joost nog eens ‘Fuck The EBU!’). Op Unity staan ook hits ‘Europapa’ en ‘Friesenjung’, naast de zalig dancey Spinvis-cover ‘Discozwemmen’, maar wat vooral opvalt: hoe Joost met z’n lolzy gabberpop en eurodance een one-of-a-kind sound heeft ontwikkeld waarin de humor even absurdistisch als ongrijpbaar is.
Meral Polat – Meydan
Wat een plaat maakte Meral Polat, Nederlandse zangeres van Alevitische Koerdische komaf. Woestijnblues, Anatolische rock, Ethiopische jazz, Koerdische muziek, afrobeat, en ook zinderende duistere psychedelica: het type muziek dat je live wil horen, en dat gevoel weten zij en producer Chris Doyle uitstekend te vangen in dit album. Het overhellende thema: Jin, Jiyan, Azadî, oftewel vrouw, leven, vrijheid, de strijdkreet die zijn oorsprong vindt in de Koerdische vrouwenbeweging en een slogan werd na de dood van Mahsa Amini. En zo krachtig klinkt dit album ook: ze maakt zich groot, sterk, weigert zich te laten onderdrukken.
Marathon – Fading Image
Het duurde even, maar dan heb je ook wat: Fading Image is een overweldigende gitaarplaat geworden, een ijzersterk breekijzer waarmee de Marathon een mooi hoekje in de Nederlandse gitaarhoek voor zichzelf inricht. Weg is de stuurse post-punk waarmee de band in 2022 de Amsterdamse Popprijs binnen hengelde. In plaats daarvan: veelal gelaagde shoegaze en grunge, waarin je de sporen van hun explosieve livereputatie terug hoort. Op het uitstekende zwelgnummer ‘Shadow Raised A Star’ staart zanger/gitarist Kay Koopmans in het oneindige, om de boel in het outro alsnog tot uitbarsting te laten komen, en het cynische grungenummer ‘Idiocy’ komt in de instrumentale bridge in een stevige stroomversnelling.
Keenan Mundane – MAKE GOOD PROMISES
Wat een onconventionele stem is Keenan Mundane in het Nederlandse hiphoplandschap, een rapper/producer die zich laat inspireren door experimentele rappers als JPEGMAFIA en Danny Brown en daar weer een eigen draai aan geeft. Met bijzonder samplegebruik: op ‘Dance Raja, Dance!’ verbouwt hij een Bollywoodsample tot een breakbeatbanger met puntige blazers en een funkgitaartje, op ‘Real Music’ gaat hij aan de haal met een riff van Ty Segall en ‘Timmy Turner’ is een caleidoscopische tune vol chipmunkstemmetjes. En waar veel Nederlandse rappers de overstap in het Engels niet zo goed maken, klinkt Keenan Mundane volstrekt geloofwaardig.
S10 – Mijn Haren Ruiken Naar Vuur
Altijd liet S10 haar persoonlijke struggles en complexe verleden doorschemeren in haar muziek, maar door haar vierde studioalbum Mijn Haren Ruiken Naar Vuur waait warempel een luchtig briesje: de Nederpopzangeres trapt lol (‘Have Fun’), heeft de vlinders in de buik (‘Weer Verliefd’), gaat op zoek naar het licht (‘Voel Me Goed’) en danst met de bonte stoet van leuke weirdo’s die ze om zich heen heeft verzameld (‘De Leukste Mensen Zijn Raar’). Diezelfde lol raast ook door de speelse klankwereld van de plaat, die jeugdheld Jordan Fish van Bring Me The Horizon produceerde: van opgewekte discopop tot drum ’n bass, van hyperpop tot stoere poprock vol powerchords.
Meetsysteem – Gekleed In Het Donker, Ze Vroegen Niks
In het bruisende Nederpop-landschap is en blijft Meetsysteem een eigenaardige vogel, een cryptische songwriter die de fakkel van Spinvis overnam en navigeert door een dromerig niemandsland tussen elektronische ambient, lo-fi synthpop en melancholische indie. Het duet met Sophie Straat springt eruit, waarin de twee over elkaar heen buitelen met verwarrende gedachten. Ze verschillen nogal van elkaar, die twee. Bij Sophie Straat proef je de boosheid over het wereldnieuws, je voelt dat ze op het punt van ontploffen staat. Bij Ricky is het eerder wanhoop die je proeft. Hij keert als het ware naar binnen. ‘Hoe kan het dat ik de laatste tijd helemaal niks voel?’
Robin Kester – Dark Sky Reserve
Een waardige opvolger maken na een prachtdebuut is nooit makkelijk. Twee jaar na Honeycomb Shades komt Robin Kester met Dark Sky Reserve, opgenomen in Bristol en geproduceerd door Ali Chant, bekend van zijn werk met onder anderen Aldous Harding en PJ Harvey. Samen scheppen ze een donkere, gelaagde wereld van psychedelische pop, waarin de echo’s van Portishead (gitarist Adrian Utley speelde zelfs wat gitaarpartijen in!) en Air doorklinken. Met hun duistere en zwaarmoedige sound klinken de nummers als een nacht die langzaam en kalm over je heen trekt. Toch klinkt de plaat soms ook onverwacht opgewekt. In ‘Dog’ hoor je hoe Kester die mysterieuze balans tussen somberheid en lichtheid perfect weet te raken.
Sef – Lieve Monsters
Met voorganger Ik Zou Voor Veel Kunnen Sterven Maar Niet Voor Een Vlag won Sef de 3voor12 Award al, een album over xenofobie, het allesverslindende kapitalisme, Gaza, het algoritme. Op lieve monsters benoemt hij die grote systemen en wereldproblemen niet zozeer bij naam, maar gaat het vooral over de honderd tinten angst die het oplevert bij ons als individu en hoe daarmee om te gaan. Dus ook: de wens om de kop in het zand te steken, de schreeuw om hulp. Daarbij hoort een wat killer, elektronisch geluid. Neem de neurotische drums op ‘ok computer’ (inderdaad een Radiohead-referentie) of ‘oeps’ met Froukje over een bouncey beat. ‘Ik hef het glas op onze soort, de toekomst gaat niet door.’
Texoprint – Modern Living
Luister naar Modern Living en je zíét de met zweet doordrenkte punkzaaltjes al op je netvlies, zo stevig heeft het Rotterdamse noiserocktrio Texoprint (voorheen Kalaallit Nunaat) de intensiteit van hun liveoptredens gevangen in dit debuutalbum. Van de gitaarnoise-adrenalinebommetjes tot de shoegazey liedjes, er zit een wat beklemmende sfeer in deze plaat, en da’s wel logisch als je bedenkt dat de drie bandleden omstebeurt brullen over de schaduwkanten van het moderne leven: van complotdenkers (‘Fratrice’) tot dropshippers en cryptocreepos (‘Diamond Hands’) tot mensen die in doodenge online rabbitholes belanden (‘Street Theatre’).
Weval – CHOROPHOBIA
‘Chorophobia’, dat betekent letterlijk: de angst om te dansen. Dat hoorde je altijd wel aan de anti-piek-muziek van Weval, altijd herbergden die broeierige elektronicaliedjes een continue ingehouden spanning. Maar die angst hebben Merijn Scholte Albers en Harm Coolen op hun vierde plaat duidelijk overwinnen: het bpm gaat omhoog, de drops klinken steviger, de sound is uitgesproken clubbier. ‘Dopamine, hey!’ Zo dansbaar klonken ze niet eerder.
upsammy – Strange Meridians
In de Nederlandse dancescene is upsammy een eilandje op zich, een Amsterdamse producer voor wie de recht-door-zee-kick een wildvreemde is en die over de jaren een volstrekt eigen (en herkenbare!) klankwereld heeft gebouwd: een alienlaboratorium aan IDM-melodieën, hink-stap-struikelritmes, recordergeluiden uit de natuur, dat spul. Dat signatuur hoor je ook zeker op deze prachtige ASMR-ambientplaat: Strange Meridians is een kleine biotoop waarin de glazige melodieën, knispersynths en fieldrecordings over elkaar heen krioelen.
Over de 3voor12 Award
Het beste Nederlandse album van de afgelopen 12 maanden (van 1 oktober 2024 t/m 1 oktober 2025): daar gaat het om bij de 3voor12 Award. De redactie van 3voor12 nomineert twaalf albums, een twaalfkoppige jury bestaande uit muzikanten, professionals uit de muziekindustrie, 3voor12-luisteraars en liefhebbers buigt zich over die longlist en kiest de uiteindelijke winnaar.
De 3voor12 Award wordt dit jaar voor de twintigste keer uitgereikt en behalve eeuwige roem is er ook een geldprijs van €1203,12 aan verbonden. Eerdere winnaars van de 3voor12 Award waren o.a. Animistic Beliefs, Typhoon, De Staat, De Jeugd van Tegenwoordig, Sevdaliza, Ray Fuego, Froukje, Willem, Eefje de Visser, Sef, Luwten.
De 3voor12 Award wordt 16 december uitgereikt in 3voor12 Radio op NPO 3FM.