Nederland kent vier serieus te nemen hitlijsten, legt Bart Arens van de Mega Top 50 uit. De Mega Top 50 (3FM) en de Top 40 (538) zijn populariteitslijsten. Dan is er nog de iTunes top 30 (uitgezonden door Q-Music) en de Single Top 100, pure verkooplijsten. Die laatste lijst was het doelwit van team RamBam. In eerste instantie deden ze een poging met een zelfgeschreven nummer, dat wel heel opzichtig bedoeld was als fake hit. Met advies van ex-Sony coryfee Maarten Steinkamp en bevestigende quotes van onder meer Giel Beelen belde het team een rondje op zoek naar hulp. Het lukte via een mannetje van een mannetje van artiestenmanager Jan Dirk Vis, maar halverwege rook die onraad en verdween het nummer volledig uit de Single Top 100.
De uitzending leert ons dat het vooral Nederlandse artiesten zijn die hun succes een handje helpen, nog vaker Nederlandstalige artiesten met een volks repertoire. Het gaat vooral om artiesten die nauwelijks op de radio gedraaid worden, en die door een hitnotering proberen boekingen binnen te halen. Namen als Dries Roelvink, Henk Bernard, Gordon en Beyentl vallen. Giel Beelen over die laatste: "Zij haalt regelmatig de Single Top 100 met liedjes die niemand kent. Op een gegeven moment heb ik haar toch maar eens in de studio uitgenodigd." Manipulatie gaat vaak via downloads. Aan zo'n 250 zou je genoeg moeten hebben voor een plekje in de lijst, en al met al heb je een budget van 2.000 euro nodig voor een hitnotering. Het anonieme mannetje van Jan Dirk Vis zegt dat een 'gegarandeerde' nummer 1 hit ongeveer 4.000 euro kost.
Een nieuwe poging met de bekende zanger Harry Slinger heeft meer succes. Hij benadert opnieuw Jan Dirk Vis met het verhaal dat hij graag een hit wil scoren met een nieuwe versie van het nummer Schijn Een Lichie Op Mij. Dat lukt: aan het eind van de week staat het nummer op 32. De champagne kan open, en manager Vis krijgt een bokaal uitgereikt, die hij sportief in ontvangst neemt. "Het is geen geheim in de branche, voor de buitenwereld wel." De Stichting Top 40 reageerde meteen, door aan te kondigen dat downloads niet langer meegeteld worden. “Voor ons is deze uitzending de spreekwoordelijke druppel geweest”, laat Erik de Zwart, voorzitter van de Stichting Nederlandse Top 40, weten. “Eind vorig jaar hebben we al onze zorgen geuit over beïnvloeding bij andere hitlijsten. Om onze eigen betrouwbaarheid in de toekomst te blijven waarborgen, hebben we besloten om de downloadgegevens niet meer mee te laten wegen in de samenstelling van de Media Markt Top 40.”
"Knap dat Jan Dirk Vis eerlijk toegeeft", zegt Bart Arens van de Mega Top 50. "Ik heb dat Gordon of Dries Roelvink nooit horen doen. Die ziet ook in de uitzending dat iedereen weet dat dit soort dingen gebeurt, maar dat iedereen naar elkaar wijst." Hij legt uit dat bij de samenstelling van de lijst op 3FM niet alleen naar verkoopcijfers gekeken wordt. "We houden rekening met streamingdiensten en airplay. Als rond een song in maar een van die drie kolommen activiteit is, ruiken wij onraad. Dan gaan we op onderzoek uit. Ik durf niet te beweren dat onze kluis niet te kraken is, maar tot nu toe slagen we er heel goed in."
De uitzending van RamBam is hier te bekijken.
Mega Top 50 over hitlijstmanipulatie: "Knap van Jan Dirk Vis dat hij eerlijk toegeeft"
Top 40 weert downloads uit de hitlijst
Zolang er hitlijsten bestaan, doen gelukzoekers pogingen die te manipuleren. Het VARA-programma RamBam deed vanavond op Nederland 3 een geslaagde poging om te laten zien hoe dat nu in de praktijk in zijn werk gaat. Het lukte ze om het nummer Schijn Een Lichie Op Mij op nummer 32 in de Single Top 100 te krijgen. Bart Arens van de Mega Top 50 reageert in 3voor12 radio: "Knap van Jan Dirk Vis dat hij eerlijk toegeeft."