DAG 5, ZATERDAG 16 MAART
AUSTIN
In Austin was het zaterdag weer warmer dan de dagen ervoor, die droge schrale woestijnhitte waar ik zo van hou. Ik heb drie liter water gedronken, ben op de fiets gestapt en heb gegeten met Sytse en Thijs van Tivoli. Het werd een groot bord vol dierenvlees bij barbecue-restaurant Iron Works, een Republikeins bolwerk, waar foto's met handtekeningen van presidenten aan de muur hingen. Ook de plaatsvervanger van Satan op aarde hing er: George W. Bush. Wat mogen we blij zijn dat we van die familie verlost zijn. Hij lachte op de foto, alsof er geen vele duizenden doden door hem gevallen zijn, alsof de crisis niet mede zijn schuld was. Hij kijkt waarschijnlijk elk uur even op zijn bankrekening. Ik vermoed dat hij een meterslang beeldscherm heeft om al die cijfers in de volle breedte te kunnen aanschouwen.
Joost van Bellen op SXSW13 (4): "Bij Death Grips ging de hellepoort open"
St. Patrick's Day, Parquet Courts, etterende Black Lips, modern dansen op Cashmere Cat, Haim, straattuig, gangmembers en hekkenspring-hipsters
SXSW zit er alweer op en Joost van Bellen heeft het wonderwel overleefd. In zijn vierde dagboek blikt de veteraan terug op de laatste dag en een voor hem bijzonder geslaagde editie van het showcasefestival. "Zaterdag was alweer de laatste dag in Austin, de tijd is voorbij gevlogen. Het was de beste, gezelligste en meest vruchtbare editie ooit. Ik ben blij dat ik na al die maanden door het boek ondergesneeuwd te zijn eindelijk weer volop de muziek in kon en genoot met volle teugen. En goed nieuws: ik barst weer van de inspiratie."
De angst dat het zaterdag St. Patrick's Day was bleek ongegrond. Dat scheelde veel kotsende en brallende lokale bevolking. De sfeer in de stad was opperbest, zelfs op het drukke 6th Street waar op allerlei plekken feestjes ontstonden. Honderden mensen dansend rond Braziliaanse drummers, spontane veelkoppige koren, deinde massa's rond hiphop-soundsystems. Te gek, wat een sfeer.
Gratis drank, oordoppen, Parquet Courts en kippengaas
Met Sytse zijn we naar Viceland gegaan. Vice presenteerde in een loods hun Noisey project. Op straat stond een rij van honderden meters. Als ik Sytse niet bij me had gehad zou ik het opgegeven hebben. Maar Sytse is een professioneel rijen-fluisteraar. Hij leest een rij. Het zou zeker goed komen. En inderdaad, na een half uurtje stonden we binnen. In de eerste loods stond alleen een bar, waar barpersoneel de hele avond onder blazende speakers het werk probeerde te doen. De drank was gratis, wat betekent dat je per persoon maar één biertje kan bestellen. Maar zelfs met het schreeuwen van het woord BEER en wijzend op de blikjes die anderen in hun hand hadden bleek het bijna onmogelijk iets te bestellen. De barvrouw verontschuldigde zich, ik zag in haar ogen dat werken bij Viceland een hellegang was die avond. Maar voor ons was het dat niet! Bewapend met oordoppen (die je dus écht nodig hebt in Austin) hebben we twee bands gezien in de tweede loods. Die loods is niet aangekleed, gewoon een podium, drie Vice-banners, twee Vice-diaprojecties en verder kaal. Men had het plafond voorzien van geluidsisolatie achter kippengaas en er hing iets dat leek op een airco. Ik vind dat eigenlijk wel goed, gewoon no-nonsense een steengoede programmering neerzetten in een locatie die niets anders pretendeert en genieten van de muziek.
De eerste band was Parquet Courts. Vier chagrijnige jongens die schreeuwerig hun nummers deden. Ze waren boos omdat het publiek en masse naar het beeldscherm van hun telefoons aan het kijken was. Geen wonder, want iedereen was net binnen en moest anderen laten weten hoe het daar was of moest uitvinden wat er op andere plekken gebeurde. Maar toch, dat Parquet Courts werd met het nummer beter. Ik vond het een toffe band.
Black Lips als etterende duveltjes uit een doosje
Tweede band was Black Lips. Die waren moe, ze overschreeuwden zichzelf leek het. Maar ook dit was goed, steengoed eigenlijk. En ze zijn zo gek als een deur. Een van de twee gitaristen had een grijs wollen puntmutsje op (ik schatte de temperatuur in die loods op 40 graden). Ik had hem zo mee naar huis willen nemen, om hem in een kastje te stoppen en af en toe als een duveltje uit een doosje tevoorschijn te laten komen. Gewoon om even de boel op stelten te zetten, om even te etterbakken en te laten zien dat je niet alles serieus moet nemen. Tussen de nummers door klonk er een stem die onverstaanbare vreemde dingen zei, maar niemand deed zijn mond open op het toneel. Ook klonken er vreemde samples of bizarre ministukjes muziek tussendoor, geen idee waar het vandaan kwam of waar het om ging. Het zorgde voor verwarring, en dat werkte goed. Dat duveltje heeft nog even staan tongen met zijn gitaar, liep daarna naar de bassist die zijn mond al open had en zijn tong in de aanslag. En toen begonnen ze een minuut te mondworstelen terwijl ze naar mijn idee niet homo waren en ze gewoon doorspeelden. Alsof ze een glas water dronken of hun schoenen aantrokken. De normaalste zaak van de wereld. Black Lips was een hoogtepuntje, hoe moe ze ook waren.
Meer huiswerk voor grote sterren als Prince en Timberlake
Na Black Lips ben ik door de overvolle straten van Austin naar de Mohawk gereden. Het barstte er van de politie, maar ook die leken in goede doen. En dan die rijen, ongelofelijk. De grote namen kiezen kleine locaties hier, gewoon om de hype rond hen te vergroten. Buiten je badge moet je voor sterren als Justin Timberlake, Jay Z, Vampire Weekend en Prince (die met A Tribe Called Quest optrad) nog wat meer huiswerk doen. Je kan blijkbaar een express-card halen, voor andere concerten moet je ingeloot worden. Ik had geen idee dat het zo werkte, maar het was niet erg. Eigenlijk kwam ik niet voor de gevestigde orde naar Austin en was al blij dat we Iggy & The Stooges hadden kunnen zien. Er was een keurige kilometerslange rij, helemaal aan de staart stond Sander Kerkhof te wachten voor Justin Timberlake. Hij was klaar voor een halve marathon schuifelen. Het leek mij een onbegonnen zaak, maar Sander heeft hem gewoon zien optreden. Het was 'een beetje slick' zei hij achteraf.
In de altijd gezellige Mohawk zagen we Cashmere Cat optreden. En dat was hoogtepuntje nummer twee. Wat een goeie muziek en wat goed gedaan. Het verveelde nooit. De kat nam het publiek mee, van het een in het ander, de tent stond op zijn kop. Cashmere Cat is een lange slungel met een baseballcap en lang droog blond piekhaar. Hij had een vreemdsoortige mimiek, alsof hij een marionet was waarbij zijn sprietenarmen aan touwtjes hingen en zijn handen eronder bungelden. Ik zag ook Peter Rauwblog dezelfde klunzige armbewegingen maken en er waren er veel meer. Ik ga dat eens goed oefenen, tijd voor een nieuw dansje (ter informatie: ik doe een prima macarena, een gepassioneerde tango, een pico bello pogo en kan hakken als de beste). Ter plekke heb ik nog wat handjeklap deals gemaakt voor Valtifest en wat vliegers opgelaten voor Rauw. Prima om daar te zijn!
Volgende stop: Stubbs. Dat is een groot openlucht podium verscholen achter bruine houten schuttingen, de grond is gewoon zand. Je waant je met gemak in een Western-film. We zagen er meidengroep Haim optreden. Ik vond het leuk en goed. Die knappe dames die kunnen rocken als de beste stoere mannenband. Ze hebben lang haar tot op hun billen en zijn innemend en enthousiast. De rest van mijn gezelschap dacht daar iets anders over geloof ik, maar ik hou van echte Amerikaanse rock, vooral in Texas. Later zou Vampire Weekend optreden en het leek erop alsof we makkelijk even weg konden om dat optreden ook nog mee te pakken. Het is nooit zover gekomen.
Dus hup: op de fiets, in de derde versnelling naar 1100 Warehouse waar eerder in de week het Spotify en Pitchfork gebeuren plaatsvond. We waren gewaarschuwd: het zou op de Boiler Room avond verschrikkelijk druk zijn. Maar met een badge konden we voorbij de lange rij lopen en zonder enig probleem naar binnen. Die saaie grote loods zag er nu heel anders uit. Op de gigantische lichtgrijze muurpanelen werd nu video geprojecteerd. De logo's van Boiler Room en een coole brillensponsor waren tot in den treure te zien. Maar het was niet erg, de andere beelden waren te gek: oude opnamen van punkers, heftige rellen, straatgevechten, breakdance battles die uit de hand liepen. Allemaal heel heftig en heel snel achter elkaar. Door die reusachtige bewegende muren waande je je in een andere wereld, het was heftig, stoer en overdonderend.
Dat was het geluid ook, dat stond keihard. De duizenden bezoekers waren weer een lust voor het oog, veel straattuig van de richel, lokale gangmembers, magere hekkenspringer-hipsters, muziekindustrie en zelfs een paar indrukwekende transgenders. Ik heb er één gefotografeerd. 'I am coming over to Amsterdam and I'm going to eat you Germans alive, because I am the Queen Of ATX honey.' (ATX = Austin Texas) Het publiek was er klaar voor, de massa golfde heen en weer, handen in de lucht, meeschreeuwend met de teksten van hiphopnummers gedraaid door Lunice. Hij en zijn crew stonden als kleine poppetjes ergens voor een videomuur. Het was steengoed. Wow.
Armageddon van 10.000 dB met demonische donderpreek
En toen kwam Death Grips en verging de wereld. Een frontman met een gespierd tanig zwart lijf, een zwarte kroesbaard en een zwarte lasbril voor zijn ogen. Achter hem twee beeldschermen met bizarre felgekleurde visuals, daarachter een jongen met een zwarte hoodie, een zakdoek voor zijn gezicht en een donkere zonnebril op. Het geluid ging van 110 dB naar 10.000 dB. Zelfs met oordoppen in was het eigenlijk niet te harden, dit was oorlog. Door de zaal vlogen twee opblaasschijven van een meter of zes doorsnee, de een knalroze, de ander knalgeel. Enorme bath-salt tabletten dus. Een deel van het publiek stoof weg door de tsunami van geluid, een ander deel vluchtte vanwege de meest heftige noise die ik ooit in mijn leven gehoord heb. De muziek van Throbbing Gristtle en Einstürzende Neubauten is vergeleken met dit iets uit een aflevering van Kinderen voor Kinderen. En dit tergende lawaai klonk over de donkerste beats die ik ooit gehoord heb. De man met de lasbril gaf daarbij een demonische donderpreek en liep hysterisch rond. Bij Death Grips braken de poorten van hel open, verdween Austin door een zwart gat naar het middelpunt van de aarde om daar te vernietigd te worden in de brandende kern van onze planeet. In dat gat zou daarna de rest van de wereld verdwijnen. Dit was het dan. Armageddon. De straf van een kwaadaardige buitenaardse entiteit voor alles dat we als mensheid verkeerd hebben gedaan. Na dit concert zou er niemand meer in leven zijn. Het was alsof er een meteoriet groot als de maan met zeeën vol brandend zoutzuur insloeg in 1100 Warehouse.
Ik ben gehypnotiseerd naar voren gelopen, stond tussen kids die elk moment leken te ontploffen, zag ledematen over me heen scheren, camera's de lucht door vliegen, mensen vertrapt worden. Ik heb met open mond staan kijken en luisteren en begon gewoon te huilen. Buiten alle heftigheid was dit verschrikkelijk intens en emotioneel. Ik heb nog nooit zoiets gezien. Het heeft uren geduurd voor ik weer een beetje kon nadenken. In een waas ben ik met Sander naar een andere club gefietst terwijl het buiten was gaan waaien en er kleine tornado's ontstonden vol zand, stof en afval. We wilden naar The Big Freedia, om even iets heel vrolijks en opzwepends te horen, om alle prachtige ellende van Death Grips van ons af te schudden. Maar we kwamen er niet in. Het was een zooitje aan de deur. Ik ben blijkbaar gaan schreeuwen tegen de jongen die de deur deed, ik kan het me niet meer herinneren. Sander schrok van me. Nu ik dit zo opschrijf komt een deel van dat gevoel weer terug, alsof er ergens diep van binnen door Death Grips een kwaadaardig eitje is geïmplanteerd.
The end of the world and SXSW as we know it?
Was dit het dan? Het einde van de wereld meteen ook het einde van SXSW? Hm. We zijn naar een andere tent gereden waar je op straat de muziek kon horen. Het klonk als The Velvet Underground. Perfect. Maar binnen bleek het een lokale band met beschimmelde advocaten en belegen vertegenwoordigers van stofzuigers. Het publiek bestond voornamelijk uit meisjes van veertig die vroeger waarschijnlijk goths waren geweest, ik vermoed dat ze in hun fietsmandjes zwarte plastic bloemetjes hadden gestoken. Op het tweede podium in de patio was het misschien nog erger, gezapige rock door een hobbybandje van ouwe mannen.
Adios Austin, op naar Miami
We zijn met z'n tweeën door de stofwindhozen naar huis gefietst en waren als eerste thuis. Via ons Whatsapp groepje zagen we dat de rest bij George Clinton aan het genieten was van de laatste nummers. We hebben onze koffers gepakt, een paar glazen rode wijn gedronken en gewacht tot iedereen weer thuis was. Het werd een oververmoeid maar nog steeds hyper kippenhok. Ik ben in een diepe slaap gevallen om drie uur later door een jengelende telefoonwekker gewekt te worden. Het werd helaas tijd om naar Miami te gaan. Ik had nog dagen in Austin willen blijven en naar nog veel meer bandjes en dj's willen luisteren. Maar het was voorbij. Dank je wel Austin en de organisatie van SXSW, het was een memorabele en fantastische week.