3voor12 bespreekt Album van de Week (35): The xx

Toverwoorden op Coexist zijn eenvoud, minimalisme en onderkoeldheid

Judith Laanen ,

Het duurde drie jaar, maar het langverwachte tweede album van de Britse band The xx is daar. The xx maakt nog altijd wonderschone slow motion popliedjes waar je voor moet gaan zitten. Geen plaat voor in de auto, dat is wel duidelijk. Maar je kunt bij de indringende eenvoud van Coexist ontzettend fijn wegdromen.

Albumopener Angels is een ode aan de verloren liefde, en dan met name de liefde van zangeres Romy Madley Croft. De toverwoorden van dit nummer, en misschien wel de rest van de plaat, zijn 'eenvoud', 'minimalisme' en 'onderkoeldheid'. Dat hoor je terug in zowel tekst als muziek. The xx heeft maar weinig nodig om bezwerende liedjes te maken, die je tot op het bot raken. Die eenvoud werkt ook wonderwel door in de uitvoering. De zacht roffelende drums op Angels contrasteren met de heldere zang die de boventoon voert. Daaronder ligt een echoënde gitaarlijn, die de terugkerende tekst ‘being as in love with you as I am’ ondersteunt. Alleen de harde klap van de drums houdt de luisteraar bij de les en zorgt ervoor dat deze niet wegmijmert.

Zoals Madley Croft in een recent interview met 3voor12 vertelde, staat de titel Coexist voor de vermenging van olie en water. Dat gaat eigenlijk niet, maar het resulteert in een onverwacht mooi verschijnsel: een regenboog. Twee uitersten die naast elkaar bestaan, net zoals haar stem en die van bandgenoot Oliver Slim. Dat vertaalt zich naar de nummers op het album. Zo kent Coexist heel rustige nummers, op het lome af, zoals Unfold en Our Song. Dan weer voert de band het tempo op met danstracks, zoals Fiction, Tides en Swept Away. Als je goed luistert, rolt het basloopje op Tides samen met de gitaarlijn zachtjes binnen. Op het nummer dat volgt, Unfold, neemt de band weer een stapje terug. En dan speelt The xx met ons, want de doffe beats maken van Swept Away, tevens het langste nummer op Coexist, weer een stuwend dansnummer. De rest van de plaat zit vol met spannende geluidjes. Zo roept Reunion met de steeldrum een exotisch gevoel op. Try heeft een X-Files-achtige synthesizerzwieber en een geluid alsof een stel bamboestokken met vertraging tegen elkaar aan worden geslagen.

Coexist betekent nog iets anders: samenleven. Dat The xx niet zo goed weet hoe je dat doet, horen we in Chained. ‘We used to be closer than this, is it something you miss?’ vraagt Romy zich af. Met de woorden ‘Did I let enough light in?’ eindigt het nummer na een duet met Oliver Slim en een hoopvolle gitaarsolo vrij abrupt. Het antwoord blijft ze ons schuldig. Als je alle titels naast elkaar legt (Angels, Chained, Fiction, Try, Reunion, Sunset, Missing, Tides, Unfold, Swept Away, Our Song), krijg je het gevoel dat The xx afscheid neemt. Met teksten als ‘There is an end to us with someone else in sight’ klopt dat ook wel. Het is een droevige en reflectieve plaat. Iets dat voorbij is, komt niet meer terug. Het enige dat dan rest, is terugkijken.

The xx levert met het nieuwe album geen echte memorabele popliedjes af zoals Crystalised, VCR en Islands die op debuut xx uit 2009 staan. Coexist is door het ingetogen spel nog vertraagder, indringender en dreigender dan het debuut.

The xx - Coexist verschijnt 11 september.