> ‘Vind je Lucky Fonz III leuker dan Otto Wichers?’
< ‘Jahaaa! Maar Otto Wichers is ook heel leuk.’
De relatie tussen de Amsterdamse ex-leraar Engels Otto Wichers en zijn alter ego Lucky Fonz III is een complexe. Het zijn geen tegenpolen en Lucky is niet louter een uitvergroting van Otto. Muziekjournalist en documentairemaker David Kleijwegt dook voor 3Doc in de artiest en mens om eens wat meer te laten zien dan de korte impressies op televisie. Otto Wichers wees al meerdere verzoeken af. Waarom zei hij ja tegen Kleijwegt en wat nu zijn onbewust zorgvuldig geconstrueerde beeld door deze film verandert? Samen togen ze naar Vlieland voor festival Into the Great Wide Open waar Lucky Fonz III met zijn band De Felle Kleuren gevraagd was voor een optreden. Een belangrijk optreden voor Otto en daarmee voor de film.
‘In het genre singer-songwriter is iedereen eigenlijk wel goed, ambachtelijk gezien. Maar dat maakt het ook een beetje saai,’ aldus David Kleijwegt. Eerder maakte hij films over vreemde eenden Antony (and the Johnsons) en CocoRosie, over de slowcoreband Low, schrijver Arnon Grunberg en sciencefictionschrijver Philip K. Dick. ‘Lucky Fonz III had me meteen te pakken. Als je iets vindt dat het waard is om te brengen, ben je al halverwege je verhaal. Lucky Fonz III is vaak te zien op televisie, maar enkel met een klein segment van wie hij is. In werkelijkheid is hij iemand die volledig overtuigd is van zichzelf én tevens de eeuwige twijfelaar. Dat kan in zijn geval naast elkaar bestaan. Daar bovenop wordt hij live een soort Lucky Fonz III XL. Film is volgens mij dé manier om al die aspecten te vangen.’
Slapeloze nacht
‘Ik dacht: met Vlieland, zijn muziek en zijn kwaliteiten heb ik al voldoende. Laten we kijken waar we eindigen. Het was echt een hit and run: een beperkt budget en een beperkt aantal draaidagen. Veel documentairemakers volgen hun onderwerp. Ik heb het enigszins omgedraaid en Otto als het ware op dat eiland gezet.’ Zeker twee of drie films – hij spreekt zich er liever niet over uit – heeft de zanger in het verleden afgewezen. Met moeite, hij zegt niet graag nee. Dat hij uiteindelijk akkoord ging met het plan van Kleijwegt heeft onder meer te maken met de vriendschap die de afgelopen jaren ontstond. ‘Als iemand het kan, dan is hij het,’ aldus Lucky. ‘Ook had ik iets van: hoe vaak kun je nee zeggen op verzoeken om jou te filmen.’ Toch heeft dat volgens Kleijwegt een puur technisch probleem opgeleverd. ‘Normaal als je aan het draaien bent, ga je om acht uur ’s avonds weer weg. Nu ga je met elkaar eten en heb je het over datgene dat je aan het maken bent. Je moet er ook even los van kunnen komen. Voor het waarderen van de film moet je niet merken dat Otto en ik elkaar kennen. Ook ik moet af en toe graven en had echt geen film uitgeschreven voor we begonnen. Ook bij mij vindt hij het niet fijn om over bepaalde zaken te praten. Het podium is zijn genezing. “Ik maak me zo’n zorgen om de zorgen die eventueel komen,” vertelde hij me. Hij keek enorm op tegen het optreden. Ik had een film kunnen maken over de slapeloze nacht vóór de show, maar voor een ander die er niet bij was, had het ook een gevoel op kunnen leveren van “ja, ik slaap ook wel eens slecht”. Ik houd er niet van om een oorzakelijk verband tussen dingen te veronderstellen en ik hou niet van simpele antwoorden. Daar vinden Otto en ik elkaar, waardoor hij mogelijk eerder deelt in het vertrouwen dat ik daar niet mee aan de haal ga. Otto kan zijn emoties niet uitzetten, maar een traan maakt het verhaal niet geloofwaardiger. Daarom is het niet moeilijk om bepaalde scènes voor het grotere verhaal te schrappen.’
Ouwehoer
Lucky Fonz III is het ermee eens, hij zet een gedragen stem op: ‘Kijk eens hoe intens hij leeft, daarom is hij een artiest,’ hij lacht. ‘Natuurlijk maak ik genoeg shit mee, maar ik leef ook op een ander niveau. Ik denk ook over zaken na: over de rol van de artiest in onze samenleving, over fans. Ik vind het enorm interessant hoe de creatieve drang zich kan vermengen met een verlangen naar een bepaald soort leven of positie in het leven. Ik vind het heel stoer dat David daar eens op is gaan focussen want volgens mij zegt dat veel meer dan dat je mij backstage ziet huilen.
In de aanloop naar de draaidagen begon ik wel een beetje te zweten,’ bekent Lucky Fonz III. ‘Ik moest een goede indruk maken op Into the Great Wide Open, dat inmiddels een gerenommeerd festival is geworden. Ik wist dat ik ook op een festival een keer met mijn band een heel sterke indruk achter moest laten. Als het een slecht optreden zou zijn, zouden die camera’s dat ongenadig hard vastleggen. Dan zou ik de week erna enorm chagrijnig zijn en zou een film ontstaan die alleen maar gaat over de zware artiestengeest. Ik associeer mijn muziek niet met drama, maar met mijn beste baan ooit. Maar uiteindelijk stuur je een documentaire niet en is het cliché dat je de camera’s na een dag al niet meer ziet, enorm waar. Je ziet in de film hoe moe ik ben in de dagen na die show. Ik praat vrijuit over de depressies die achter me liggen. Maar ik wil niet bijdragen aan het romantiseren van die onzin. Dat is niet wat je artiest maakt. “Ik heb in de psychiatriemolen gezeten, koop mijn album,” daar doe ik niet aan mee. Ik heb eerlijk gezegd nog niet nagedacht over hoe dit overkomt op de kijker. Ik zie het niet als een soort coming out ofzo. Het is inmiddels ook lang geleden; het ligt achter me. Een vriendin van mij zei laatst tegen me dat het publiek mij nog nooit heeft horen praten. Ik moest er om lachen en gaf aan dat ik op het podium genoeg ouwehoer. “Dan ben je aan het entertainen,” antwoordde ze. En misschien heeft ze daar wel gelijk in. De nuance van deze film geeft me blijkbaar de veiligheid om een breder verhaal te vertellen.’
3Doc: De ballade van Lucky Fonz III
-Opener van 3DOC12, een muziekdocumentaireavond van 3VOOR12 in samenwerking met IDFA. En zaterdag op Nederland 3, 23.50-0.45 uur.
Naast dit artikel vind j een kortingsbon. Je kunt deze bon online gebruiken of direct aan de kassa inwisselen. Bij een online aankoop ontvang je per email een aankoopbevestiging. Op vertoon van deze aankoopbevestiging en tegen inlevering van uw coupon ontvangt je het toegangsbewijs bij de kassa van IDFA.
VPRO/3VOOR12: Rockumentaries: 3DOC12
24 november, Pathé De Munt, zaal 11, Vijzelstraat 15, aanvang 19:00 uur!
Na afloop ben je welkom op de afterparty in Escape Lounge op het Rembrandtplein 11
Tickets kosten 28 euro. Met kortingsbon maar 22 euro!
Online bestellen kan vanaf nu via IDFA.nl.
De interesse is elk jaar groot, zorg dat je op tijd reserveert
3DOC12: Lucky Fonz III -vs- Otto Wichers
Volledig overtuigd van zichzelf én tevens de eeuwige twijfelaar
Muziekjournalist en documentairemaker David Kleijwegt maakte een film over Lucky Fonz III. De ballade van Lucky Fonz III is de opener van rockumentary-avond 3DOC12 aanstaande donderdag in Amsterdam.