'Minder waar het kan, beter waar het moet'. Met dat motto presenteert de kunstsector één visie als antwoord op de geplande cultuurbezuinigingen van staatssecretaris Halbe Zijlstra. Dinsdag biedt de in de Tafel van Zes verenigde sector hun voorstel voor een nieuw cultuurbeleid aan Zijlstra aan en volgt overleg met de beleidsman. "Dit kan hij niet naast zich neerleggen. We willen als orgaan afdwingen dat we gesprekspartner van de politiek worden."

Dat de kunstsector zich verenigt en één visie neerlegt is uniek, geeft FNV Kiem-voorzitter Joke Hubert toe. "Het is niet ontstaan als reactie op de bezuinigingen, maar al in een ver verleden vanuit de behoefte in de sector. Het besef drong door dat er in de kunst en cultuur geen sectoraal overleg was en ook niet met de politiek. We waren versnipperd en niet in staat om één visie uit te spreken of met z'n allen ergens voor te gaan. Als de coalitie dan de aanval op cultuur opent, dan ben je als sector lamgeslagen."

"Zijlstra heeft het over subsidieverslaafden en dat hij 200 miljoen moet bezuinigen, maar ik heb nog geen visie gehoord", stelt Hubert. "Wij zeggen: 'zo vinden wij dat de cultuursector er uit moet zien'. Het is vrij uniek, dat we de politiek vragen op ons te reageren in plaats van andersom." De Tafel van Zes bestaat uit de publieke Cultuurfondsen, FNV Kiem, Vereniging Kunsten ‘92, de Sectorinstituten, de Federatie Cultuur en de Cultuurformatie. Daaronder hangen onder meer alle fondsen, alle instituten en alle bij FNV Kiem ingeschreven werkgevers. Daarmee is de hele sector volgens Hubert goed vertegenwoordigd. "We hebben dit op bestuurlijk niveau geschreven en nu het de ether in is, gaan we de dialoog met onze achterban aan."

Opvallend is dat de Tafel van Zes het op een redelijk aantal punten met de staatssecretaris eens is. Zo moeten minder kunstinstellingen subsidie krijgen, mag artistieke kwaliteit niet het doorslaggevende criterium voor subsidie zijn en staat publieksbereik hoog in het vaandel. Bij publieksbereik beperkt het zestal zich niet tot bezoekerscijfers en het vermogen om inkomsten te genereren, maar zet ook in op de inzet van vrijwilligers en het maatschappelijke belang van een organisatie. Bovendien moet de sector zich via 'maatschappelijk aandeelhouderschap' meer inbedden in de samenleving. Daarbij wordt bijvoorbeeld gedacht aan samenwerking met scholen of marktpartijen.

"Er is ook een ongelofelijk groot verschil met de plannen van de staatssecretaris", benadrukt Hubert. "Hij zegt het vooral omdat hij wil bezuinigen en wij zeggen het omdat we versterking van de culturele sector willen. Wij zien in de sector al steeds neer tendensen richting publiek belang en de staatssecretaris scant dezelfde ontwikkelingen. Een essentieel verschil is dat hij 200 miljoen wil bezuinigen en daarmee bezig is met een ongelofelijke kaalslag."

De sector wil nadrukkelijk niet dat Zijlstra de plannen inzet als argument voor bezuinigingen, maar is realistisch en schrijft: "Wij onderkennen dat het risico bestaat dat onze voorstellen worden gebruikt om bezuinigingsplannen door te voeren." Hubert: "Ik ben bezorgd dat Halbe Zijlstra gaat cherry picken; dat, dat en dat kan ik gebruiken. Dat is niet de bedoeling. Dit is een visie en daar hoort een behoorlijke begroting bij." Ze waarschuwt de staatssecretaris: "Als hij dit zo gaat gebruiken, dan denk ik dat hij nogal in de problemen komt."

De gezamenlijke kunstpartijen gaan dinsdag voor een open dialoog met de staatssecretaris. "De vraag is of Zijlstra autistisch zijn eigen weg blijft volgen of wil samenwerken. Als hij zich opstelt als een boekhouder met een bezuinigingsbehoefte, weten we dat we nog voor het zomerreces links en rechts conflicten krijgen. Als hij beseft dat hij verantwoordelijk is voor het versterken van de sector en met ons het gesprek aan wil gaan, heb ik er veel vertrouwen in. Wij hebben heel veel lef getoond door deze visie neer te leggen, het is aan de staatssecretaris of hij de handschoen oppakt."

Lees het hele visiedocument 'Minder waar het kan, beter waar het moet, een pleidooi voor een andere rol van de overheid' van de Tafel van Zes.