Twee jaar geleden brak het Amerikaanse folktrio The Low Anthem door met hun album Oh My God Charlie Darwin. De band is inmiddels uitgebreid tot een kwartet en nam het album Smart Flesh op onder barre omstandigheden.

7 augustus 1974. De Franse koorddanser Philippe Petit haalt de truc van zijn leven uit: hij loopt heen en weer tussen de twee torens van het World Trade Center in New York. Maanden voorbereiding gingen eraan vooraf, beveiligers moesten worden gepasseerd met valse ID's, een meterslange stalen kabel moest van de ene naar de andere toren gespannen worden. 27 jaar later vliegen twee vliegtuigen een paar verdiepingen lager dezelfde twee torens binnen. De Amerikaanse band The Low Anthem laat die twee monumentale gebeurtenissen samenkomen in het liedje Boeing 373, met een Springsteen-achtige drive en opzwepende blazers.

Creatie en vernietiging
De band uit Providence, Rhode Island, heeft iets met moderne figuren en gebeurtenissen van mythische proportie. Hun doorbraakalbum wijdden ze twee jaar terug aan Charles Darwin, ook opvolger Smart Flesh staat vol grote verhalen. "Ik vind het interessant om te kijken hoe mensen omgaan met symbolen", zegt Ben Knox Miller. Hij is de frontman en de denker van de band. "De Twin Towers zijn een symbool van het kapitalisme. Philipe Petit gebruikte het voor zijn dans en als overwinning op de dood, een persoonlijke genoegdoening. Hij was compleet geobsedeerd door de iconografie. Jaren later zag hij datzelfde symbool vernietigd worden door mensen met hun eigen perspectief en agenda. Het album is een botsing van ideeën, het gaat over creatie en vernietiging."

Thuishaven Providence is kennelijk trots op het bescheiden succes van de grote-stads-folkband. Een lokale bierbrouwer en een plaatselijke pizza-bakker stelden hun waren gratis ter beschikking toen de band de studio inging voor album nummer vier. De eigenaar van een groot verlaten fabriekscomplex stelde voor een vriendenprijs gebouw nummer 9 ter beschikking. De gulheid werd gretig geaccepteerd, al bleek dat achteraf niet zo'n slimme zet. "We hadden gedacht dat het gebouw enigszins warmte vast kon houden, maar dat bleek niet het geval. De verwarming moest uit omdat hij te veel lawaai maakte, en dus hebben we tien weken in de vrieskou opgenomen. Het was echt bar."

Bleekheid
Volgens Jeff Prystowsky hoor je dat in de opnames. De bassist drinkt een goed glas whisky, heeft een snor en een diepe, zware stem, die hij maar spaarzaam inzet. "Je hoort een soort 'bleekheid' in de muziek", zegt hij. "Het was ook nog eens een heel grote ruimte", vult Miller hem gretig aan. "Al het geluid verdween door de grote ramen. Het was moeilijk om daar een kern in de muziek vast te leggen." De leegte is te horen in bijvoorbeeld het instrumentale Wire, waarin drie klarinetten een melancholische nachtballade spelen. Veel songs klinken traditioneel en desolaat. "Een paar maanden later hebben we een aantal nummers opnieuw opgenomen in een garage. Het was zomer, heet, benauwd. Toch hebben we er geen spijt van."

Het zorgt namelijk wel voor het contrast en de spanning waar The Low Anthem continu naar op zoek is. Van het vorige album bracht de platenmaatschappij destijds twee singles tegelijk uit, het pastorale Charlie Darwin en de rouwdouw rootsmuziek van To Ohio. Thematisch variëren de songs van verhalen over mensen die bergen verzetten tot mensen die aan de grond genageld zijn. "Het nummer I'll Take Out Your Ashes gaat over iemand die verlamd is door het idee ooit de as van zijn moeder weg te moeten dragen", zegt Miller. "Matter Of Time gaat over het grote verlangen het vertrouwen dat je dromen vanzelf zullen uitkomen." In cryptische songteksten zoomt Miller steeds in op hetzelfde mentale mechanisme. Niet voor niets noemt hij de terroristen van 9-11 profeten. "Dat is hoe ze zichzelf zagen. Daar is dit album in geïnteresseerd: hoe zien mensen zichzelf, en wat zijn de daden die voortvloeien uit dat zelfbeeld. Ze kunnen apathisch zijn, ze kunnen geweld gebruiken, tegen anderen of tegen zichzelf."

Leonard Cohen
De grootste schoonheid en de ultieme vernietiging zijn bij The Low Anthem slechts een paar verdiepingen van elkaar verwijderd. De band spaart zichzelf duidelijk niet in de ontdekkingstocht. Er moet gegraven worden. "Leonard Cohen zegt daarover iets interessants in zijn biografie", zegt Prystowsky. "Volgens hem moet zijn poëzie verbonden zijn aan de geschiedenis, die vaak gewelddadig en rauw is. Zijn woorden moeten daar tegenop boksen." "Het tegenovergestelde daarvan is de traditie van pop- en folksongs die een veilig gevoel moeten oproepen. Wij zijn toch meer aangetrokken tot die andere manier van schrijven. We zoeken de veiligheid niet op."

Smart Flesh van The Low Anthem verschijnt op Bella Union/V2. Het album is tijdelijk te horen op de Luisterpaal.