"Ja", "Nee", "Grace Maxwell" en "De mogelijkheden zijn grenzeloos." Die acht woorden waren de enige die Edwyn Collins na een dubbele hersenbloeding in 2005 nog kon uitspreken, en zijn dan ook het enige juiste begin voor een recensie. Nu, ruim vijf jaar later, is Collins nog steeds niet de oude. De rechterhelft van zijn lichaam is nog steeds onwillig: lopen moet met een stok en ook de moeizame manier van praten drukt je voortdurend met de neus op de feiten. Collins is de belichaming van zijn verhaal: optimisme en drang voorwaarts enerzijds, maar ook om moeten gaan met de beperkingen die zijn lichaam hem oplegt. Een emotioneel beladen optreden, al lijkt de grappenmakende Collins daar wel vrede mee te hebben. 

CONCERT
Edwyn Collins, Crossing Border Buchanan, 19-11-10

MUZIEK
De carriere van Collins kwam traag en moeizaam op gang. Tussen zijn eerste optreden en zijn hit A Girl Like You in 1994 zit bijna twintig jaar, waarin de Schot in verschillende samenstellingen en ook als acteur, producer en presentator probeerde door te breken. Uiteindelijk lukte dat dus als muzikant, met poppy gitaarliedjes. Bijna exact een jaar geleden stapte hij weer voor het eerst het podium op, maar de weg naar herstel is nog lang, de  stapjes zijn noodgedwongen klein.

PLUS
Veel artiesten kunnen een voorbeeld nemen aan het plezier en enthousiasme dat Collins geeft en neemt tijdens het optreden. Zittend op een versterker, die daar speciaal voor dat doel is neergezet, weet hij heel goed wanneer het tijd is voor een luchtig momentje. Hij spaart zichzelf daarbij ook niet: de gitarist wordt quasi verstrooid een tweede keer aangekondigd, een knipoog vol zelfspot naar zijn huidige lichamelijke staat. Collins voelt als geen ander aan hoe hij de stemming erin houdt. Het eerste deel van de set is slepend en zwaar en kent wat ongemakkelijke momenten. Halverwege wordt de toon lichter en opgewekter en komt er meer tempo in de set. Voor logische uitsmijter A Girl Like You gaat Collins moeizaam staan. Hier wordt een statement gemaakt: uiteindelijk zal dit gevecht door Collins gewonnen worden.

MIN
Het is even oneerlijk als onvermijdelijk, je kunt er niet omheen. De vraag of Collins wel voldoende hersteld is voor het podium dringt zich toch op. Regelmatig moeten bandleden bijspringen als de zanger het tempo van zijn eigen teksten niet meer bij kan benen, de zang is onvast en zeker niet altijd even zuiver. Eigenlijk maakt het niet uit. Het gaat allemaal om die ene blik waarmee Collins kijkt naar zijn zoon William, die een track mee komt zingen met zijn vader. Optimisme en geluk straalt er vanaf. Zoon geniet zichtbaar, geeft zijn vader een zoen in de nek en loopt het podium af. Een emotioneel knakmomentje dat niets met de muziek te maken heeft, maar alles zegt over de persoon Collins.

CONCLUSIE
Dit optreden verdient het om op een andere manier bekeken te worden, beoordeeld te worden op andere gronden. Collins houdt zijn publiek een spiegel voor, maar doet dat op een luchtige manier. Het plezier dat ervan afstraalt werkt aanstekelijk, op inzet wordt iedere andere muzikant in het hemd gezet. De twee tegengestelde zijdes van zijn lichaam komen tot uiting in het optreden: de ene slepend en fysiek en emotioneel zwaar, maar altijd in balans gebracht door de lichtvoetige andere helft, met die spottende knipoog.

CIJFER
NVT