3VOOR12 bespreekt Album van de Week (41): Of Montreal

Skeletal Lamping is schizofreen gelegde puzzel die verdomd goed in elkaar steekt

De naweeën van een depressie, frustraties, haat en een alter-ego die om de zoveel tijd van geslacht verandert. Velen zullen aan zulke psychische kronkels onderdoor gaan. Of Montreal frontman Kevin Barnes niet. Hij maakte Skeletal Lamping, een schizofreen wonderwerk.

Skeletal Lamping is schizofreen gelegde puzzel die verdomd goed in elkaar steekt

Kevin Barnes is 34 jaar, getrouwd met Nina Grottland, vader van dochter Alabee. Maar ook: depressief, kwetsbaar, lichtelijk schizofreen en podiumnudist. Hij is het onbegrepen kind in de kleuterklas. Geen vriendjes, maar teruggetrokken in zijn eigen fantasiewereld; wars van conventies. Hij kijkt bij het leggen van een puzzel één keer naar het voorbeeld op de doos, om vervolgens zijn eigen afbeelding te maken. Hij moet er hard voor op de stukjes drukken, maar uiteindelijk passen ze in elkaar. Die puzzel lijkt verknipt, maar het past wel. Het album Skeletal Lamping van Barnes' band Of Montreal is zo'n puzzel.

Het album zit vol abrupte stijl- en tempo wisselingen en kent a-typische songstructuren. Stukken funk, soul, disco, indie, glam, noise en pop zijn met glibberige lijm aan elkaar geplakt. Skeletal Lamping telt vijftien nummers die elk weer opgebouwd zijn uit verschillende segmenten. Neem alleen al opener Non-Pareil of Favor dat van funk via disco naar noise gaat. Tussen de nummers valt nergens de gebruikelijke twee seconden stilte. De teksten switchen tussen zwaarmoedig ("Why am so damaged girl?") en weinig verhullende, multiseksuele zinspelingen ("We can do it soft-core if you want/But you should know that I go both ways").

Skeletal Lamping klinkt alsof een schizofreen zijn geest de vrije loop laat en de luisteraar met honderd puzzelstukjes alleen achterlaat. Dat klopt ook. Maar de neiging om als een betweterige meester alles goed te gaan leggen, legt het af tegen de verwondering. En dus luister je nog eens naar de troubled mind van Barnes en beseft dan: het wrikt, het is vies, glad, bizar, pretentieus, maar de tegenstellingen sluiten zo feilloos op elkaar aan, dat het weer klopt.

Skeletal Lamping is het negende album van Of Montreal. Sinds de oprichting in 1997 door Kevin Barnes is de band uit Athens, Georgia, gegroeid van lo-fi indierock naar theatrale, elektronische glam-funk-pop. Die verschuiving loopt parallel aan de wisselingen en meningsverschillen in de band. Barnes - de enige constante - trekt het schrijfproces meer en meer naar zich toe. Satanic Panic in the Attic uit 2004 maakt hij nagenoeg alleen, evenals opvolger The Sunlandic Twins. De albums worden ook persoonlijker, iets wat Barnes voorheen vermeed uit onzekerheid. Zo legt hij op het vorige album Hissing Fauna, Are You The Destroyer? zijn depressie, opgelopen na een tijdelijke relatiebreuk met zijn vrouw, op tafel. De naweeën daarvan hoor je ook nog op Skeletal Lamping. Barnes probeert zijn hoofd weer op orde te krijgen: alle opgehoopte angst, haat, liefde, onrust en frustratie gooit hij eruit. Zo zingt hij in Gallery Piece: "I wanna be your love...wanna hurt your pride...wanna make you cry...wanna slap your face...wanna make you come hundred times a day...I wanna be your only friend". En in St. Exquisite's Confession: "I'm so sick of sucking the dick of this cruel cruel city".

Die vervreemding van de oude Of Montreal wordt nog verder ingezet door Georgie Fruit. Fruit deed halverwege Hissing Fauna al zijn intrede en krijgt op het nieuwe album nog meer de ruimte. Het is een man in de veertig die een tijd lang in de gevangenis heeft gezeten en verschillende geslachtsveranderingen heeft ondergaan. Fruit, zo vertelt Barnes, helpt hem zichzelf te ontdekken en delen van zichzelf uit te vergroten. Samen schrijven ze de teksten. Niemand weet alleen precies wie Fruit is, alleen Barnes. Hij zit in zijn hoofd. We leren Fruit kennen als een seksbelust feestbeest met een perverse fantasie ("I want to make you ejaculate 'til it's no longer fun"). Vaak is het moeilijk om de twee van elkaar te onderscheiden. In For Our Elegant Caste laat Barnes Georgie nog via hem spreken: "Georgie said romantic love is flat/only for people with no real ambition in their life". Later lijkt de beoogde transformatie te zijn voltooid: Montreal= Kevin Barnes = Georgie Fruit.

Dit alles maakt van Skeletal Lamping een nog moeilijker, maar ook spannender album dan haar voorgangers. Misschien onnavolgbaar in zijn geheel, maar elk fragment afzonderlijk weet je naar binnen te trekken. Kevin Barnes geeft je geen moment rust en toch werkt de muziek niet verstikkend. Integendeel, hij weet vooral te verbazen door zijn ongewone manier van werken. Pornografische en sacrale teksten legt hij naast elkaar en nog komt het woord 'plat' niet in je op. Skeletal Lamping is het bizarre, wonderbaarlijke resultaat van een verwarde geest in uitvoering.

Skeletal Lamping komt uit via Polyvinyl/Sonic Rendezvous en staat nu in de Luisterpaal.